Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]

Έτος σημαντικής μείωσης των φορολογικών βαρών θα είναι το 2021 για τη συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων. Εκτός από τα προσωρινά μέτρα μειώσεων στους άμεσους και έμμεσους φόρους που έχει αποφασίσει να θέσει σε εφαρμογή η κυβέρνηση για να διευκολύνει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση που προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού, το επόμενο έτος θα τεθούν σε εφαρμογή και μόνιμα μέτρα, τα οποία νομοθετήθηκαν πριν αρχίσει η πανδημία και προβλέπουν σημαντικές μειώσεις επιβαρύνσεων στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων.

Πρόκειται για μέτρα που ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους και περιλαμβάνονται στο ν. 4646/2019. Τα μέτρα αυτά προβλέπουν μειώσεις συντελεστών στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος για μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες κι ελεύθερους επαγγελματίες με ατομικές επιχειρήσεις. Οι μειώσεις θα τεθούν σε πλήρη εφαρμογή το 2021 όταν θα εκκαθαριστούν οι φόροι στα εισοδήματα του 2020.  

Σύμφωνα, ειδικότερα, με το ν. 4646/2019, για τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές δραστηριότητες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις που αποκτούν φέτος τα φυσικά πρόσωπα θα τεθούν σε πλήρη εφαρμογή, εντός του 2021, οι παρακάτω αλλαγές στην κλίμακα φόρου εισοδήματος:

• Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή  μειωμένου από 22% στο 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος.
• Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος από τα 20.000,01 έως τα 30.000 ευρώ, από το 29% στο 28%.
• Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος από τα 30.000,01 έως τα 40.000 ευρώ, από το 37% στο 36%.
• Μείωση του φορολογικού συντελεστή που αντιστοιχεί στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τα 40.000 ευρώ, από το 45% στο 44%.
• Μείωση της ετήσιας έκπτωσης φόρου που παρέχεται για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις και για τα κέρδη από αγροτικές δραστηριότητες ασκούμενες από κατ’ επάγγελμα αγρότες, ως εξής:
  • από 1.900 σε 777 ευρώ για κάθε φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα
  • από 1.950 σε 810 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με ένα εξαρτώμενο τέκνο
  • από 2.000 σε 900 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με δύο εξαρτώμενα τέκνα
  • από 2.100 σε 1.120 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τρία εξαρτώμενα τέκνα
  • από 2.100 σε 1.340 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα
  • από 2.100 σε 1.560 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με πέντε εξαρτώμενα τέκνα
  • από 2.100 σε 1.780 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με έξι εξαρτώμενα τέκνα
  • από 2.100 σε 2.000 ευρώ για κάθε φορολογούμενο με επτά εξαρτώμενα τέκνα
• Περιορισμός της ισχύουσας κατά περίπτωση έκπτωσης φόρου των 777-1.340 ευρώ κατά 20 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ ετησίου εισοδήματος πάνω από τα 12.000 ευρώ, για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες χωρίς εξαρτώμενα τέκνα ή με 1 έως 4 εξαρτώμενα τέκνα.

Για τους φορολογούμενους που αποκτούν φέτος εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις οι παραπάνω αλλαγές στη φορολογική κλίμακα έχουν γίνει ήδη αισθητές μέσω μικρών ή μεγάλων μειώσεων στις μηνιαίες κρατήσεις φόρου εισοδήματος. Για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, για τους οποίους ισχύει ο ίδιος τρόπος φορολόγησης με αυτόν που εφαρμόζεται στους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, οι επιπτώσεις της εφαρμογής της νέας φορολογικής κλίμακας θα γίνουν αισθητές το 2021 κατά την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων. Σε κάθε περίπτωση, οι παραπάνω αλλαγές στην φορολογική κλίμακα των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών προκαλούν:

• Για τους μη έχοντες τέκνα:
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 37 έως 177 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.636 και μέχρι 19.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος μόλις κατά 17 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 19.000 και μέχρι 50.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 20 έως 1.000 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 50.000 και μέχρι 100.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 1.000 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ.
• Για τους έχοντες ένα εξαρτώμενο τέκνο:
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 20 έως 160 ευρώ για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 8.863 ευρώ και μέχρι 20.000 ευρώ
  • μηδενικές μεταβολές φόρων εισοδήματος για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 52.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 10 έως 950 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 53.000 μέχρι 100.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 960 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ
• Για τους έχοντες δύο εξαρτώμενα τέκνα:
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 2 έως 200 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.091 ευρώ και μέχρι 19.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος μόλις κατά 40 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 57.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 60 έως 900 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 58.000 μέχρι 100.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 910 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ. 
• Για τους έχοντες τρία εξαρτώμενα τέκνα:
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 100 έως 320 ευρώ για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 9.545 ευρώ και μέχρι 19.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 160 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 20.000 έως 68.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 200 έως 800 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 68.000 και μέχρι 100.000 ευρώ
  • μειώσεις φόρων εισοδήματος κατά 810 έως 11.100 ευρώ ετησίως για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 100.000 ευρώ και μέχρι 1.000.000 ευρώ.

Σε ποσοστά οι μειώσεις των ετησίων φορολογικών επιβαρύνσεων θα είναι μεγαλύτερες για τους έχοντες εισοδήματα μέχρι 19.000 ευρώ καθώς και για τους έχοντες εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ.

Πολύ μεγάλες μειώσεις φόρων εισοδήματος αναμένεται να προκύψουν – εξαιτίας των παραπάνω αλλαγών στην φορολογική κλίμακα – και για εκατοντάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους (εμποροβιοτέχνες και ελεύθερους επαγγελματίες). Η νέα κλίμακα ευνοεί πάρα πολύ όλους τους φορολογούμενους που ασκούν ατομικά τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες καθώς προβλέπει όχι μόνο μείωση από 22% σε 9% στον φορολογικό συντελεστή που εφαρμόζεται μέχρι τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος αλλά και μείωση των φορολογικών συντελεστών για εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.

Οι μειώσεις φόρου εισοδήματος που θα προκαλέσουν οι αλλαγές αυτές θα φθάσουν μέχρι τα 1.300 ευρώ ετησίως για τους αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι δηλώνουν ετήσια καθαρά κέρδη έως 20.000 ευρώ, (συμπεριλαμβανομένων και αυτών οι οποίοι δηλώνουν ζημιές αλλά λόγω εφαρμογής των τεκμηρίων διαβίωσης υποχρεούνται να εμφανίζουν κατ' ελάχιστον 3.000 ευρώ ετήσιο καθαρό τεκμαρτό κέρδος). Ειδικά για όσους δηλώνουν ετησίως από 3.000 μέχρι 10.000 ευρώ που είναι και οι περισσότεροι, οι μειώσεις φόρου εισοδήματος θα κυμανθούν από 390 έως 1.300 ευρώ ετησίως. Σε ποσοστό η μείωση της ετήσιας φορολογικής επιβάρυνσης θα διαμορφωθεί στο 59,09% σταθερά για όλους όσους δηλώνουν ετήσιο καθαρό εισόδημα (κέρδος) έως 10.000 ευρώ.

Για όσους δηλώνουν ετήσια εισοδήματα πάνω από 20.000 ευρώ και μέχρι 500.000 ευρώ οι μειώσεις φόρου θα κυμανθούν από 1.300 έως και 6.100 ευρώ!

Σημειώνεται ότι οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι δεν έχουν εισοδήματα και από μισθωτή εργασία ή συντάξεις φορολογούνται από το πρώτο ευρώ του ετησίου καθαρού εισοδήματος που εμφανίζουν στην Εφορία, καθώς γι' αυτούς δεν ισχύει αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Συνεπώς, το όφελος από τη μείωση του ελάχιστου συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% (από 22% σήμερα) θα είναι αναλογικά (σε ποσοστό) το ίδιο για όλα τα εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ. Ουσιαστικά για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος μέχρι τα 10.000 ευρώ η μείωση του συντελεστή κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες συνεπάγεται φορολογική ελάφρυνση 130 ευρώ. Συνεπώς, για έναν αυτοαπασχολούμενο με ετήσιο εισόδημα π.χ. 5.000 ευρώ η ετήσια ελάφρυνση θα ανέλθει σε 650 ευρώ (5 Χ 130 ευρώ).

Ένα άκρως ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς αναμένεται να ισχύσει το επόμενο έτος και για τους νέους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που πραγματοποιούν ετήσιους τζίρους μέχρι 10.000 ευρώ αλλά και για χιλιάδες αγρότες με πολύ χαμηλά εισοδήματα. Τα καθαρά κέρδη που αποκτούν οι νέοι εμποροβιοτέχνες και ελεύθεροι επαγγελματίες κατά τα τρία πρώτα χρόνια άσκησης των δραστηριοτήτων τους θα φορολογούνται πλέον με έναν εξαιρετικά χαμηλό συντελεστή φόρου, της τάξεως του 4,5%, εφόσον τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά τους δεν υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ.

Επιπλέον, η μείωση του ελάχιστου συντελεστή φόρου από το 22% στο 9% θα ισχύει και για τις αγροτικές επιδοτήσεις και ενισχύσεις, εφόσον τα ποσά τους μαζί με τυχόν εισοδήματα από πωλήσεις γεωργικών προϊόντων δεν υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ.

Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του ισχύοντος Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, για τα φυσικά πρόσωπα με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1ης Ιανουαρίου 2013 και μετά και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της φορολογικής κλίμακας μειώνεται κατά 50%, εφόσον το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημά τους από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν υπερβαίνει τις 10.000 ευρώ. Από φορολογικό έτος (από τη χρήση) του 2020 λοιπόν που ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της φορολογικής κλίμακας των αυτοαπα
σχολουμένων έχει μειωθεί από το 22% στο 9%, όσα φυσικά πρόσωπα έχουν προβεί σε δήλωση έναρξης επαγγέλματος ιδρύοντας νέες ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και όσοι θα υποβάλουν εντός του τρέχοντος έτους δήλωση έναρξης επαγγέλματος ιδρύοντας νέες ατομικές επιχειρήσεις θα έχουν το προνόμιο της φορολόγησης των καθαρών κερδών τους με έναν πολύ χαμηλό συντελεστή φόρου της τάξεως του 4,5% κατά τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, υπό την προϋπόθεση ότι τα ετήσια ακαθάριστα έσοδά τους δεν θα υπερβαίνουν τα 10.000 ευρώ. Η εφαρμογή του πολύ χαμηλού συντελεστή 4,5% θα ισχύσει μόνο για τα χρόνια εκείνα της πρώτης τριετίας λειτουργίας, για τα οποία ο ετήσιος τζίρος δεν θα είναι μεγαλύτερος των 10.000 ευρώ.

Σύμφωνα, εξάλλου, με τις ισχύουσες διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, κατά τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος (καθαρού κέρδους) από την ατομική άσκηση αγροτικής δραστηριότητας λαμβάνονται υπόψη, εκτός από τα έσοδα των πωλήσεων των αγροτικών προϊόντων και τα ποσά ορισμένων ενισχύσεων και επιδοτήσεων. Συγκεκριμένα, εκ των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, όπως αυτές ορίζονται, λαμβάνονται υπόψη η βασική ενίσχυση καθώς και οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις, κατά το ποσό που υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, σε πολλές περιπτώσεις αγροτών, η βασική ενίσχυση και τα άνω των 12.000 ευρώ ποσά των πράσινων και συνδεδεμένων ενισχύσεων, αφαιρουμένων τυχόν εκπιπτόμενων δαπανών για την εξυπηρέτηση της αγροτικής δραστηριότητας, φορολογούνται με την κλίμακα φορολογίας των εισοδημάτων από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή επιβαρύνονται από το πρώτο ευρώ με φόρο 22%. 

Από το φορολογικό έτος 2020 και τα επόμενα φορολογικά έτη, για τα οποία ο συντελεστής φόρου 22% έχει μειωθεί στο 9%, χιλιάδες αγρότες που αποκτούν πολύ χαμηλά καθαρά εισοδήματα, κάτω των 10.000 ευρώ, από την άσκηση των δραστηριοτήτων τους και το μεγαλύτερο μέρος των ακαθαρίστων εσόδων τους ή το σύνολο των ακαθαρίστων εσόδων τους προέρχεται από άμεσες ενισχύσεις του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, θα δουν το 2021 και τα επόμενα έτη τη φορολογία επί των ενισχύσεων αυτών να μειώνεται κατά πολύ, από το 22% στο 9%. Το ίδιο θα συμβεί και με τα άνω των 12.000 ευρώ ποσά των πράσινων και συνδεδεμένων ενισχύσεων, στις περιπτώσεις που και τα ποσά αυτά θα λαμβάνονται υπ' όψιν για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος και εφόσον το συνολικό καθαρό εισόδημα είναι χαμηλότερο των 10.000 ευρώ.