Από την έντυπη έκδοση
Tου Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Οι κωδικές εκφράσεις έχουν στην πολιτική μεγάλη σημασία. Δείτε μια μικρή συγκομιδή:
Με ψήφισμα της γερμανικής Βουλής, που στήριζε ο κυβερνών συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών/ Σοσιαλδημοκρατών, μαζί με Πράσινους και Φιλελεύθερους, έγινε δεκτό ότι το Πρόγραμμα PSPP της Ευρωπαϊκής Τράπεζας για αγορά ομολόγων/νομισματική στήριξη των ευρωπαϊκών οικονομιών, πληροί «το κριτήριο της αναλογικότητας». Η δε σχετική δήλωση/αυτοαξιολόγηση του PSPP από μέρους της ΕΚΤ είναι «ολοκληρωμένη».
Σύμφωνα με -προηγηθείσα- δήλωση του προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ «η τράπεζα σταθερά αξιολογεί την εφαρμοζόμενη πολιτική και τα μέτρα της ως προς την αναλογικότητα». Κατεβαίνοντας κατά κάποια σκαλοπάτια την κλίμακα, συναντά κανείς τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις να απευθύνει διά της «Corriere della Sera» έκκληση στις κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών -που τώρα αυξάνουν τα ελλείμματά τους κατά τη διάρκεια της κρίσης- «να λάβουν υπόψη τη βιωσιμότητα των δημοσιονομικών [τους] πολιτικών». Διευκρινίζοντας ότι ναι μεν έχει ενεργοποιηθεί ρήτρα διαφυγής που αναστέλλει τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας (για τον περιορισμό/αποκλεισμό ελλειμμάτων), όμως «το Σύμφωνο παραμένει σε ισχύ».
Προ καιρού, ίδιος ο Β. Ντομπρόβσκις μιλώντας στα «Νέα» είχε αναφερθεί στις «δεσμεύσεις της ενισχυμένης εποπτείας» που θα πρέπει να «ληφθούν υπόψη από τις ελληνικές αρχές κατά την κατάρτιση του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας/Recovery and Resilience». Στην ίδια εκείνη φάση έκανε λόγο και για «συγκεκριμένα ορόσημα» με τα οποία θα συνδέεται η εκταμίευση δόσεων από το πολυπόθητο -και υπό διαπραγμάτευση- Next Generation EU/Ταμείο Ανάκαμψης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εντελώς πρόσφατα και στους «Financial Times» αυτός, εξηγούσε: «Δεν είμαι διατεθειμένος να αποδεχθώ καμιά πρόσθετη αυστηρή προϋπόθεση (για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης) πέραν του φυσιολογικού πλαισίου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου […]. Δεν θεωρώ πως είναι απαραίτητο όποιοι πρόσθετοι αυστηροί όροι».
Αν, τώρα, κατέβουμε ένα ακόμη σκαλοπάτι χαμηλότερα -πιο κοντά προς το συγκεκριμένο- δηλαδή στην κλίμακα των μεγεθών αλλά της πολιτικής βαρύτητας, συναντάμε π.χ. τη σταθερά επανερχόμενη απαίτηση (ή, πάντως, το αίτημα) π.χ. της Fraport για διεκδίκηση 175 εκατ. ευρώ (ενδεχομένως μέχρι και άνω των 200 εκατ.) στα πλαίσια «κατανομής κινδύνων» από την κατάρρευση της κίνησης και τη συνακόλουθη απώλεια τζίρου λόγω κρίσης κορονοϊού στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που η ίδια διαχειρίζεται στην Ελλάδα. Και ναι μεν υπάρχει διαδικασία για την αποτίμηση καταστάσεων ανωτέρας βίας στη σχετική σύμβαση, όμως μέχρι στιγμής η Fraport φέρεται να επιδιώκει να βρεθεί «αμοιβαία αποδεκτή λύση».
Οι κωδικές εκφράσεις έχουν μεγάλη σημασία - «αναλογική και ολοκληρωμένη», «βιωσιμότητα δημοσιονομικής πολιτικής», «συγκεκριμένα ορόσημα» (για χρηματοδοτήσεις Ε.Ε.), «καμιά πρόσθετη αυστηρή προϋπόθεση/πρόσθετα αυστηροί όροι», «κατανομή κινδύνων»/ «αμοιβαία αποδεκτή λύση». Όμως, ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει ποιος -κάθε φορά- εκφωνεί αυτές τις κωδικές εκφράσεις.
Στην πρώτη περίπτωση που αναφέραμε, όλη η συγχορδία αναφορών στην αναλογικότητα (και τον ολοκληρωμένο χαρακτήρα) της στήριξης που δίνεται από την ΕΚΤ στην ευρωπαϊκή οικονομία με τη χρήση μέτρων νομισματικής υφής, τη στιγμή που γίνεται και επανεκκίνηση του δημοσιονομικού μοχλού/των συνειδητών ελλειμμάτων προκειμένου να αντιμετωπισθεί το υφεσιακό τσουνάμι, δεν είναι παρά απάντηση (ακριβέστερα: απόπειρα απάντησης…) στη διαβόητη απόφαση του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Που διατύπωσε αμφιβολίες (ακριβέστερα: αρνητική προδιάθεση) τόσο για την αναλογικότητα των μέτρων ΕΚΤ/του Προγράμματα PSPP όσο και για τον ολοκληρωμένο χαρακτήρα της επιχειρηματολογίας της. Έρχεται λοιπόν, τώρα, και η ΕΚΤ και -με σειρά εγγράφων, που μάλιστα κινητοποιούνται διά του Γενς Βάιντμαν, μέλους του Συμβουλίου της ΕΚΤ αλλά πρωτίστως διοικητή της Μπούντεσμπανκ ώστε να τηρούνται οι θεσμικές διαδικασίες και αποστάσεις, συν με τις διακηρυκτικές διαβεβαιώσεις Κριστίν Λαγκάρντ- διαδηλώνει ότι έχει συμπεριλάβει ήδη αυτές τις μέριμνες στη λογική της. Και έρχεται η γερμανική Βουλή και δηλώνει ότι έχει πεισθεί…
Στην περίπτωση Ντομπρόβσκις, ένας εκφραστής της ορθοδοξίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (η οποία επιχειρεί να «περάσει» την πρότασή της για Ταμείο Ανάκαμψης από κάποιους ηγέτες των «27» που δυσανασχετούν με το ενδεχόμενο γενικής δημοσιονομικής χαλάρωσης) δίνει διαπιστευτήρια μελλοντικής αυστηρής/συντηρητικής διαχείρισης. Ενώ ο ημέτερος Κυριάκος Μητσοτάκης -ενώ τη χρειάζεται όσο κανείς τη χρηματοδοτική στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης, που, για να υπάρξει, χρειάζεται να ψηφισθεί!- επειδή έχει και αυτός ψηφοφόρους, προσπαθεί να προκαταλάβει τις αποφάσεις, να μην παραείναι ασφυκτικές και με milestones.
Πού κολλάει η Fraport; Είναι σχετικά απλό: όπως τόσοι και τόσοι άλλοι -ξενοδόχοι, εστιάτορες, εργαζόμενοι- υφίσταται την ακραία πίεση της κρίσης. Χωρίς δική τους ευθύνη. Όμως… πόσο ευρεία θα είναι η «κατανομή κινδύνου»; Ποιους θα συμπεριλάβει; Με δεδομένη τη γερμανική διάσταση της Fraport, ψυχανεμιζόμαστε ότι η «αμοιβαία αποδεκτή λύση» θα βρεθεί.
