Της Ανθής Αγγελοπούλου
Ξεχωριστό κονδύλι στον προϋπολογισμό για τα εμβόλια, μείωση του clawback και αύξηση του ποσού του συμψηφισμού με επενδύσεις ζήτησε από το υπουργείο Υγείας, ο πρόεδρος του Σ.Α.Φ.Ε.Ε. Δημήτρης Γιαννακόπουλος στην ομιλία του στην ημερίδα με θέμα «Οικονομικά της Υγείας μετά την πανδημία: μία πρώτη προσέγγιση» που διοργάνωσε ο Σύλλογος Αντιπροσώπων Φαρμακευτικών Ειδών και Ειδικοτήτων (Σ.Α.Φ.Ε.Ε.).
Όπως είπε, το μεγαλύτερο πρόβλημα του κλάδου είναι ο ελλιπής δημόσιος προϋπολογισμός για το φάρμακο και άρα τα τεράστια ποσά του clawback. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2019 όσο και τις εκτιμήσεις για το 2020 είναι εκτός πραγματικότητας. Η συνολική επιβάρυνση της βιομηχανίας (νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή ) ξεπερνά το 1,7 δισ. ευρώ (clawback και rebate) το 2019, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2020 δείχνει επιπλέον αύξηση κατά 45%. Ακόμα και οι μνημονιακές δεσμεύσεις που προέβλεπαν μείωση κατά 30% την τελευταία τριετία ήταν ένας στόχος που ποτέ δεν επετεύχθη όπως τόνισε, ενώ οι ίδιοι οι θεσμοί πλέον κάνουν λόγο για «ηθικό κίνδυνο» από τη συνεχώς αυξανόμενη πορεία του.
Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΣΑΦΕΕ, η μείωση του clawback είναι επιτακτική ενώ, είναι απαραίτητη η διόρθωση του σε βιώσιμα επίπεδα και καθορισμός του προϋπολογισμού με βάση τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη επιδημιολογικά δεδομένα, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τη γήρανση του πληθυσμού, την αύξηση των χρόνιων νοσημάτων. Επιπλέον, πρέπει να εξαιρεθούν από τη φαρμακευτική δαπάνη άλλες δαπάνες, όπως αυτή των εμβολίων αφού τα εμβόλια αφορούν την πρόληψη, το ποσό δίνεται για κοινωνική στήριξη δηλαδή τους ανασφάλιστους ενώ, πρέπει να συμπεριληφθούν και ειδικές καταστάσεις όπως οι πανδημίες όπου υπήρξε μεγάλη ζήτηση συγκεκριμένων σκευασμάτων. Η δαπάνη για τα εμβόλια εκτιμάται στα 200 εκατ. ευρώ, ενώ για τους ανασφάλιστους στα 290 εκατ. ευρώ, για το 2019.
Συμπλήρωσε επίσης, ότι το clawback θα πρέπει να κατανέμεται δικαιότερα, ώστε να επιβαρύνονται αναλογικά τα σκευάσματα για την αύξηση της δαπάνης που προκαλούν. Ενώ, αν η επιτροπή Αξιολόγησης και Διαπραγμάτευσης επιταχύνει τι όποιες διαδικασίες θα βοηθήσει στη δημιουργία κλειστών προϋπολογισμών για καινοτόμες θεραπείες, όπως γίνεται στην ηπατίτιδα C και τις ανοσοσφαιρίνες.
Αναφερόμενος στα 100 εκατ. που προβλέπει η ΚΥΑ για τον συμψηφισμό του clawback, με τις επενδύσεις σε κλινικές μελέτες, R&D και εξοπλισμό για τις παραγωγικές μονάδες, είπε ότι πρέπει να ενισχυθεί γιατί, οι σημαντικές παραγωγικές επενδύσεις των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών αλλά και η προσέλκυση επενδύσεων από τις ξένες φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, δημιουργούν προστιθέμενη αξία που μένει και επανεπενδύεται».
Όσον αφορά το ευρωπαϊκό πακέτο στήριξης από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είπε χαρακτηριστικά «Τώρα έχει η πολιτεία 52 δισ. διαθέσιμα (23 + 9 + 20). Ας τα αξιοποιήσει εκεί που πρέπει, δηλαδή στην υγεία. Το 1% ζητάμε, όχι όλο το ποσό, ήρθε η ώρα να ληφθούν αποφάσεις».
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννακόπουλο, η φαρμακοβιομηχανία έχει αποδείξει, ειδικά τώρα την περίοδο της πανδημίας, ότι θέλει να υπάρχει συνεργασία με όλους τους αρμόδιους φορείς και αυτό είναι απαραίτητο να συνεχιστεί προκειμένου να διαμορφωθεί μια φαρμακευτική πολιτική, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στην οικονομική ανάπτυξη.
Ο Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) στάθηκε στην προστιθέμενη αξία που δημιουργεί το ελληνικό φάρμακο. Ενώ συμφωνώντας με τον κ. Γιαννακόπουλο τόνισε ότι «Υπάρχουν πόροι αυτή τη στιγμή και δεν διεκδικούμε κάτι παράλογο από τα νέα κονδύλια ως ελληνική φαρμακοβιομηχανία».
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) Ολύμπιος Παπαδημητρίου, συμπλήρωσε ότι επιβάλλεται ο επαναπροσδιορισμός της φαρμακευτικής δαπάνης γιατί είναι η μικρότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς σε αυτή περιλαμβάνονται κι άλλα κόστη όπως τα κονδύλια πρόληψης και ανασφαλίστων και τα εμβόλια ενώ, είναι σταθερή 4 χρόνια τώρα. Τόνισε ιδιαίτερα την ανυπαρξία της καινοτομίας στη χώρα μας αφού η πολιτεία είναι σαν να την τιμωρεί μη δίνοντας έγκριση σε νέα καινοτόμα φάρμακα να μπουν στην ελληνική αγορά και να έχουν σε αυτές τις θεραπείες πρόσβαση οι ασθενείς. Κάτι στο οποίο συμφώνησε απόλυτα και η κα Έλενα Χουλιάρα πρόεδρος του Pharma Innovation Forum (PIF) λέγοντας ότι ελάχιστα νέα φάρμακα έχουν μπει τα τελευταία έτη στην αγορά μας, μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού και οι έλληνες ασθενείς δεν το αξίζουν αυτό, να είναι οι τελευταίοι ευρωπαίοι που έχουν πρόσβαση στις νεότερες θεραπείες.
Απαντώντας σε όλους ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης τόνισε ότι η ηγεσία του υπουργείου γνωρίζει τα προβλήματα που τέθηκαν και θα δώσει λύσεις για να υπάρξει αναπτυξιακή διάσταση μέσω του φαρμάκου. «Είμαστε κυβέρνηση φιλική στην επιχειρηματικότητα και σύντομα θα έχουμε ανακοινώσεις που αφορούν το αναπτυξιακό σχέδιο» όπως είπε, για να φύγουν από τη μέση στρεβλώσεις του παρελθόντος.
«Έχουμε τα εφόδια και την παρακαταθήκη να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις» είπε ο υφυπουργός δίνοντας μεγάλη σημασία στην αποδοτικότητα των πόρων. Ενώ, παραδέχθηκε ότι σε καμία περίπτωση ανεπάρκειες και ελλείψεις του κράτους δεν πρέπει να καλύπτονται από άλλους φορείς.
Σύμφωνα με τον κ. Κοντοζαμάνη, η Ελλάδα θέλει να προσελκύσει επενδύσεις ενώ, ένα μεγάλο μέρος από τα χρήματα που θα λάβει η χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης θα δρομολογηθεί στην Υγεία.
«Αναγνωρίζουμε την αναπτυξιακή διάσταση της φαρμακοβιομηχανίας και θέλουμε να τον στηρίξουμε. Δεν έχει σημασία να αυξήσουμε απλά το όριο της δαπάνης αλλά να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα όλων των κλάδων υγείας με σοβαρά μέτρα» σημείωσε ο υφυπουργός και συμπλήρωσε, «Από το 2020 θα εξαιρεθεί από τη δαπάνη του clawback ότι αφορά την πρόληψη ενώ, προσπαθούμε να βρούμε και λύση για το θέμα των ανασφάλιστων. Αναγνωρίζουμε ότι το clawback είναι δυσβάσταχτο όμως πρέπει να έχουμε ένα σύστημα win – win για να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας γενικότερα»
Σύμφωνο συνεργασίας με στόχο την ανάπτυξη
Ο υφυπουργός ανακοίνωσε την επικείμενη υπογραφή συμφώνου συνεργασίας αναπτυξιακής διάστασης με τις εταιρείες του κλάδου έτσι ώστε να υπάρξει προβλεψιμότητα στη αγορά και οι εταιρείες να ξέρουν τι θα έχουν να αντιμετωπίσουν. «Έχουμε μπει σε συζητήσεις με ΣΑΦΕΕ, ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, PIF για να βρούμε ένα κοινό σημείο» είπε χαρακτηριστικά.
Μέσω αυτής της συνεργασίας το κράτος προσβλέπει στο να έχει στο μέλλον επάρκεια φαρμάκων και υλικών για να μην ξαναβρεθεί στο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε στην εμφάνιση της πανδημίας.