Το πρώτο πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων στις λιγνιτικές πόλεις (Κοζάνη, Φλώρινα, Αμύνταιο, Πτολεμαΐδα, Μεγαλόπολη) συνολικού ύψους 31,4 εκατ. ευρώ ενέκρινε το Πράσινο Ταμείο κατά τη σημερινή του συνεδρίαση. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για τη δημοσίευση εντός του Ιουνίου της σχετικής προκήρυξης, η οποία θα περιέχει τις προθεσμίες υποβολής προτάσεων από τους δικαιούχους.
Το πρόγραμμα, που προέκυψε μετά από συνεργασία του Πράσινου Ταμείου με τη Συντονιστική Επιτροπή Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, διαρθρώνεται σε επτά επιμέρους προγράμματα με ιδιαίτερα μέτρα και άξονες ως εξής:
1. Πρόγραμμα Κυκλικής Διαχείρισης αστικών υγρών αποβλήτων στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης και Φλώρινας
Θα υποστηριχθεί η αναβάθμιση των υφιστάμενων μονάδων επεξεργασίας αστικών/οικιακών υγρών λυμάτων, ώστε να επεξεργάζονται τη λυματολάσπη, με σκοπό τη μετατροπή της σε ένα φιλικό προς το περιβάλλον ανανεώσιμο καύσιμο ή/και δευτερογενές υλικό (εδαφοβελτιωτικό). Θα αναπτυχθούν επίσης ολοκληρωμένα δίκτυα συλλογής, επεξεργασίας και επανάχρησης των οικιακών αποβλήτων (π.χ. χρησιμοποιημένα έλαια).
2. Επιχειρηματικό Πάρκο Μεγαλόπολης
Το Πράσινο Ταμείο θα προσκαλέσει την Περιφέρεια Πελοποννήσου να υποβάλει αίτημα χρηματοδότησης για την επικαιροποίηση της Μελέτης Σκοπιμότητας και Βιωσιμότητας του Επιχειρηματικού Πάρκου Μεγαλόπολης, που εκπονήθηκε το 2014.
3. Πρόγραμμα Ενεργειακών Κοινοτήτων
Το πρόγραμμα θα υποστηρίξει την ανάπτυξη ενεργειακών έργων ΑΠΕ από Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚοιν) μέσω και της χρήσης εξειδικευμένων χρηματοδοτικών εργαλείων, δίνοντας τη δυνατότητα στους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών να έχουν ένα πρόσθετο εισόδημα.
4. Σχέδια Δράσης για την Κυκλική Οικονομία
Θα προωθηθούν καινοτόμες μέθοδοι για την επαναχρησιμοποίηση των υλικών μέσω της ανάπτυξης μιας τοπικής πράσινης επιχειρηματικότητας. Για τον σκοπό αυτόν έχουν προϋπολογιστεί 1,4 εκατ. ευρώ για καθέναν από τους δήμους Μεγαλόπολης, Εορδαίας, Αμυνταίου και Φλώρινας και 1,65 εκατ. ευρώ για τον δήμο Κοζάνης.
5. Πρόγραμμα Στήριξης και Ενίσχυσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων
Χορήγηση ενισχύσεων από το Πράσινο Ταμείο προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις από τη Δυτική Μακεδονία που επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση. Σκοπός της δράσης αυτής είναι η λειτουργία των συγκεκριμένων επιχειρήσεων να γίνει πιο φιλική προς το περιβάλλον.
6. Ανάπτυξη εξειδικευμένης Ζώνης Καινοτομίας στη Δ. Μακεδονία για Καθαρή Ενέργεια και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες
Δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στο σημερινό ενεργειακό άξονα Κοζάνης, Πτολεμαΐδας, Αμυνταίου και Φλώρινας, κατά τα πρότυπα των διεθνών Innovation Zones. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, σε σύμπραξη με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΚΕΤΑ), θα εκπονήσει μελέτη σκοπιμότητας, οργάνωσης και Θεσμοθέτησης της Ζώνης, μετά από πρόσκληση του Πράσινου Ταμείου.
7. Σχέδια δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και το Κλίμα
Το Πρόγραμμα έχει ως δικαιούχους τους λιγνιτικούς δήμους Ενδεικτικά παραδείγματα δράσεων που καλύπτονται είναι: εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ για ηλεκτροπαραγωγή και θέρμανση/ψύξη κτιρίων, προώθηση μονάδων και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, παρεμβάσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια και επιχειρήσεις, δράσεις βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Για τις δράσεις αυτές έχουν προϋπολογιστεί 1,35 εκατ. ευρώ για καθέναν από τους δήμους Αμυνταίου, Μεγαλόπολης, Εορδαίας και Φλώρινας και 1,6 εκατ. ευρώ για τον δήμο Κοζάνης.
Σε δήλωσή του, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, σημείωσε πως «το πρώτο χρηματοδοτικό πρόγραμμα στην ιστορία του Πράσινου Ταμείου για την απολιγνιτοποίηση είναι πολύ σημαντικό και δείχνει την βούλησή μας να προχωρήσουμε με έργα και όχι με λόγια. Θα ακολουθήσει και δεύτερο πρόγραμμα για την απολιγνιτοποίηση εντός του καλοκαιριού. Τα 12 μέτρα που έχουμε εξαγγείλει υλοποιούνται ένα προς ένα, δείχνοντας ότι τηρούμε τις υποσχέσεις μας, αξιοποιώντας κάθε συνεργασία και διαθέσιμο πόρο».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, Κωστής Μουσουρούλης, επισήμανε πως «τα προγράμματα που ενέκρινε σήμερα το Πράσινο Ταμείο σχεδιάστηκαν στοχευμένα για τις λιγνιτικές περιοχές της χώρας. Ανοίγουν τον δρόμο στη χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος, καθιστώντας τις περιοχές της Δυτ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης πρωταθλητές ως προς τη χρήση νέων εργαλείων πράσινης ανάπτυξης».
Με τη σειρά του, ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, Στάθης Σταθόπουλος, υπογράμμισε πως «με τις οδηγίες του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αξιοποιούμε κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα ώστε η απολιγνιτοποίηση να λάβει σάρκα και οστά, με γνώμονα πάντα τη βιώσιμη - φιλική προς το περιβάλλον ανάπτυξη των πολύ βεβαρημένων λιγνιτικών περιοχών».
