Της Δέσποινας Χονδράκη *
Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών υποδεικνύουν ότι θα υπάρχει τουρισμός το καλοκαίρι στη χώρα μας. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται τόσο από τις ανακοινώσεις του προγράμματος πτήσεων από πολλές αεροπορικές εταιρείες όσο και από τις συνεργασίες που διαφαίνονται πως θα υπάρξουν σε διακρατικό επίπεδο. Ποιες είναι, όμως, οι πρώτες σκέψεις ενός ξενοδόχου αυτή την περίοδο;
Κατά την αρχική αβεβαιότητα που επικράτησε στον τουριστικό τομέα, οι περισσότεροι θεώρησαν ότι δεν θα ανοίξουν καθόλου τα ξενοδοχεία. Καθώς όμως είμαστε στην περίοδο της διαβούλευσης των ενδιαφερόμενων φορέων, πριν την οριστικοποίηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων (και φυσικά μετά τις διαρροές του περιεχόμενου τους), οι επιχειρηματίες έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα αν θα (πρέπει να) ανοίξουν τα ξενοδοχεία τους ή όχι.
Σε καθαρά οικονομικό επίπεδο, το εγχείρημα είναι μάλλον αρνητικό. Τα ξενοδοχεία θα κληθούν να λειτουργήσουν με το 50%- 60% της δυναμικότητας των δωματίων τους, για μια περίοδο μικρής διάρκειας και με τεράστιες πιέσεις από τους tour operators για εκπτώσεις και προσφορές. Η εφαρμογή των υγειονομικών πρωτοκόλλων απαιτεί αυξημένη χρήση προσωπικού, και κατά συνέπεια επιπλέον κόστη. Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, φαίνεται ότι το οικονομικό αποτέλεσμα πρόκειται να είναι με αρνητικό πρόσημο για την ξενοδοχειακή επιχείρηση.
Μια λύση προς την βελτίωση του οικονομικού αποτελέσματος θα ήταν, σίγουρα, το άνοιγμα των ξενοδοχείων με την προσαρμογή των προσφερόμενων υπηρεσιών τους, παροχή στέγης και όχι κυρίων γευμάτων για την ερχόμενη περίοδο. Η αλλαγή αυτή είναι θέμα συζήτησης με τους tour operators, καθώς υπάρχουν συμβόλαια και δεσμεύσεις εκατέρωθεν. Οι τουριστικές επιχειρήσεις, λόγω της φύσης τους, εντάσσονται στις επιχειρήσεις που δεν μπορούν να αναπληρώσουν τον χαμένο τζίρο τους για την περίοδο της καραντίνας. Επομένως, οι ζημιές αυτές θα μείνουν στον Ισολογισμό τους και θα βαρύνουν τα επόμενα χρόνια λειτουργίας τους.
Μια λύση που θα πρέπει να συζητηθεί είναι και η επιμήκυνση της περιόδου μεταφοράς των ζημιών της χρονιάς του 2020 σε επόμενα φορολογικά έτη. Πολλοί παράγοντες εκτιμούν ότι για να επανέλθουμε στα μεγέθη του 2020 θα περάσουν τουλάχιστον δύο έτη άρα το υπάρχον καθεστώς, δηλαδή το δικαίωμα μεταφοράς των ζημιών στα επόμενα πέντε έτη, δεν θα είναι επαρκές.
Πάντως σε κάθε περίπτωση, η απόφαση ενός επιχειρηματία για τη μη λειτουργία του ξενοδοχείου, κατά την τουριστική σεζόν, ενδέχεται να δημιουργήσει μελλοντικά προβλήματα στις σχέσεις αφενός με τους ίδιους τους tour operators, και αφετέρου με το σύνολο των συνεργατών του.
Σε πολλές περιοχές της χώρας μας το συντριπτικό μέρος του εισοδήματος προέρχεται από τον τουρισμό. Στις Κυκλάδες, για παράδειγμα, το ποσοστό αυτό είναι στο 80%, ενώ στην Κρήτη φτάνει μέχρι και το 50%. Οι συνέπειες της απώλειας ενός τόσο μεγάλου μέρους του εισοδήματος στις τοπικές κοινωνίες αναμένονται να είναι τεράστιες. Μια πρόταση, όμως, προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η επιδότηση της εργασίας στον τομέα του τουρισμού. Με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά, αναπληρώνεται ένα τμήμα του απειλούμενου εισοδήματος για την τουριστική σεζόν του 2020, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνεται και το αποτέλεσμα της τουριστικής επιχείρησης, ενδυναμώνοντας το κίνητρο της για επαναλειτουργία.
Παρ’ όλα αυτά, ένα σημαντικό θέμα συζήτησης είναι η ασφαλιστική κάλυψη περί υγειονομικών ζητημάτων που αφορούν τις ξενοδοχειακές μονάδες. Χωρίς να υπάρχουν εγγυήσεις και σαφείς οδηγίες, σχετικά με το τι θα γίνει στο ενδεχόμενο παρουσίας θετικού κρούσματος σε ένα ξενοδοχείο, οι περισσότεροι ξενοδόχοι είναι αρνητικοί στο να επαναλειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους.
Το θέμα έχει μεγάλες προεκτάσεις, καθώς αφορά τόσο τον προορισμό όσο και το brand της ίδιας της επιχείρησης. Οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν είναι διατεθειμένες να αναλάβουν πρόσθετους κινδύνους και αρνούνται να παρέχουν συμβόλαια για τα τρέχοντα υγειονομικά θέματα, καθώς το κόστος είναι δυσανάλογο, ενώ η παρούσα χρηματοοικονομική συγκυρία των αρνητικών επιτοκίων δεν τους παρέχει κανένα κίνητρο. Υπάρχουν, όμως, πάρα πολλές παράμετροι που θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι ξενοδόχοι, προκειμένου να αποφασίσουν για το άνοιγμα των επιχειρήσεων τους, κατά την ερχόμενη τουριστική περίοδο. Οι συνέπειες των αποφάσεων αυτών πρόκειται να φανούν στο διάστημα που ακολουθεί το τέλος της τουριστικής σεζόν και, όπως είναι αναμενόμενο, επηρεάζουν το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
* Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής