Για τους περισσότερους παρατηρητές, ο Μάρκο Βεντούρι είναι πρότυπο επιχειρηματία της νότιας Ιταλίας. Είναι μέτοχος και διευθυντής της Sidercem, μιας εταιρείας που ελέγχει την ποιότητα των οικοδομικών υλικών. Πριν από δύο χρόνια, εξελέγη πρόεδρος της ένωσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Καλτανισέτα, επαρχίας της Σικελίας, και πέρυσι, ανέλαβε την ίδια θέση στο τοπικό επιμελητήριο.
Φαίνεται όμως πως δεν συμφωνούν όλοι με τις δραστηριότητές του. Τον περασμένο Αύγουστο, η σύζυγός του βρήκε έξω από το σπίτι τους μια σακούλα που περιείχε δύο σφαίρες και ένα σημείωμα που έγραφε ότι ο Βεντούρι το παρατράβηξε. Οι τοπικοί μαφιόζοι είχαν απειλήσει κι άλλες φορές τον επιχειρηματία. Είχε έρθει πια η ώρα να του στείλουν οι αρχές δύο ένοπλους σωματοφύλακες για να τον προστατεύουν.
Οι Μαφίες της Ιταλίας, είτε πρόκειται για την Καμόρα γύρω από τη Νάπολη είτε για την Ντρανγκέτα στην Καλαβρία ή την Κόζα Νόστρα στη Σικελία, εξακολουθούν να αποτελούν μια υπολογίσιμη δύναμη. Σε μια έρευνα που δείχνει την έκταση των εκβιασμών σε διάφορες επαρχίες, η Καλτανισέτα ήλθε δεύτερη, με πρώτη μια επαρχία της Καλαβρίας.
Ελάχιστοι είναι όμως οι επιχειρηματίες της νότιας Ιταλίας που τολμούν να καταγγείλουν τους Μαφιόζους, κι ακόμη περισσότερο να τους πολεμήσουν. Τα προβλήματα του Βεντούρι άρχισαν πριν από τρία χρόνια, όταν έλαβε μέρος σε μια εκστρατεία για την αποπομπή του Πιέτρο Ντι Βινσέντσο, προέδρου της τοπικής ένωσης της Confindustria, που είναι ο εθνικός σύνδεσμος επιχειρηματιών (o ιταλικός «ΣΕΒ»). Ο Ντι Βινσέντσο είχε συλληφθεί το 2002 επειδή συνεργαζόταν με τη Μαφία και καταδικάστηκε το 2005 σε φυλάκιση ενός έτους και οκτώ μηνών ύστερα από ένα δικαστικό συμβιβασμό. Πέρυσι, ένας δικαστής στην Καλτανισέτα διέταξε την προσωρινή κατάσχεση της αυτοκρατορίας του, λόγω υποψιών για σχέσεις με τη Μαφία. Πρόκειται για 40 εταιρείες, αξίας 270 εκατομμυρίων ευρώ, που σχετίζονται με την οικοδομή, την επεξεργασία του νερού και τη διαχείριση των αποβλήτων - τομείς που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τη Μαφία.
Ενώ ο Βεντούρι αναζητούσε έναν αξιόπιστο διάδοχο του Ντι Βινσέντσο, βρήκε στην είσοδο του σπιτιού του ένα σημείωμα που έγραφε «Dimetterti bastardo» (Παραιτήσου, μπάσταρδε). Δύο εβδομάδες αργότερα, το σπίτι παραβιάστηκε. Και ένα χρόνο αργότερα, ο Βεντούρι και άλλοι τρεις επιχειρηματίες έλαβαν μια ακόμη αδιάψευστη προειδοποίηση της Μαφίας: το κεφάλι ενός κουνελιού.
Ο Νικολό Μαρίνο, ένας εισαγγελέας της Καλτανισέτα που μάχεται τη Μαφία, ερευνά το είδος των οικοδομικών σχεδίων που αναλάμβαναν εταιρείες όπως εκείνες του Ντι Βινσέντσο και επιθεωρεί ο Βεντούρι. Οι έρευνες αυτές οδήγησαν τον περασμένο Ιούλιο στην προληπτική κατάσχεση δύο ακόμη εταιρειών που ανήκουν στην Calcestruzzi, εταιρεία τσιμέντου. «Εδώ όλοι πληρώνουν, και κανείς δεν μιλά», λέει ο Μαρίνο.
Παρά ταύτα, ο Βεντούρι είναι αισιόδοξος. Ορισμένοι επιχειρηματίες, λέει, μιλούν τώρα για τη Μαφία, ενώ πριν από 20 χρόνια δεν μιλούσε κανείς. Στις αρχές του περασμένου μήνα, οι σύνδεσμοι της Confindustria στη Σικελία αποφάσισαν ότι τα μέλη που υποκύπτουν σε εκβιασμούς θα αποπέμπονται. Δύο εβδομάδες αργότερα, ένας δικαστής έκρινε ότι ο σύνδεσμος της Καλτανισέτα μπορεί να καταθέσει σε δίκη κατά της Μαφίας ως μάρτυρας κατηγορίας. Για τον Βεντούρι, πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.
Ο επιχειρηματίας δεν είναι βέβαια ήσυχος. «Φοβάμαι τι μπορεί να γίνει σε δύο χρόνια, όταν ο θόρυβος θα έχει κοπάσει. Τότε είναι που κτυπάει συνήθως η Μαφία. Συχνά σκεπτόμαστε να τα παρατήσουμε, αλλά αυτό δεν θα ήταν τίμιο για τους υπαλλήλους μας». Η σύζυγός του φοβάται για την ασφάλεια των παιδιών της και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί η Μαφία να εκδικηθεί τον σύζυγό της.
Επιφυλάξεις για την αποφασιστικότητα των πολιτικών να στηρίξουν τον πόλεμο κατά της Μαφίας εκφράζει και ο Μαρίνο. «Τη Σικελία δεν την ελέγχουν ούτε η αστυνομία ούτε η δικαιοσύνη», τονίζει. «Την ελέγχει η Μαφία».
Πηγή: The Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ
