Τον Ιούνιο πιθανόν θα έχει ξεπεραστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής το όριο των 100.000 θανάτων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, στο οποίο αναφέρθηκε προχθές ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με πολλά επιδημιολογικά μοντέλα, κανένα από τα οποία δεν διαβλέπει απότομη επιβράδυνση της διασποράς του ιού στη διάρκεια του καλοκαιριού.

«Θα χάσουμε 75.000, 80.000 ή 100.000 ανθρώπους», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ την Κυριακή, στη διάρκεια ειδικής εκπομπής του τηλεοπτικού δικτύου Fox News. Ο ίδιος υποστήριξε ότι η επιβολή περιορισμών και η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας επέτρεψε να αποφευχθεί πολύ βαρύτερος απολογισμός νεκρών, που θα μπορούσε - όπως είπε - να φθάσει «κατ’ ελάχιστον» το 1,5 εκατομμύριο Αμερικανούς.

Στην πραγματικότητα, η πρόβλεψη είναι χαμηλή. Οι ΗΠΑ, που θρηνούν ήδη 68.000 νεκρούς εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορωνοϊού και έχουν επιβεβαιώσει το ένα τρίτο των κρουσμάτων μόλυνσης σε όλο τον πλανήτη, συνεχίζουν να καταγράφουν περίπου 30.000 νέα κρούσματα καθημερινά. Την ίδια ώρα, πολλές πολιτείες επιλέγουν να επιτρέψουν την επανέναρξη της δραστηριότητας, χωρίς να περιμένουν να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία.

Ο ίδιος ο Λευκός Οίκος προβλέπει από 100.000 ως 240.000 νεκρούς. Εσωτερική έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), η οποία περιήλθε σε γνώση της εφημερίδας The New York Times, τόνιζε πως υπάρχει ενδεχόμενο νέας αναζωπύρωσης από τα μέσα του Μαΐου, με σχεδόν διπλάσιο αριθμό θανάτων ως την 1η Ιουνίου, δηλαδή περί τους 3.000, από περίπου 1.500 την ημέρα τα τελευταία 24ωρα. Ο Λευκός Οίκος ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν ενστερνίζεται το περιεχόμενο της έκθεσης.

Μολονότι οι αριθμοί των μολύνσεων δεν καταγράφουν θεαματική άνοδο καθώς αίρονται σταδιακά και κατά τόπους τα μέτρα, η εξέλιξη της πανδημίας καθιστά αναπόφευκτο να ξεπεραστούν προσεχώς ορόσημα με πολύ βαρύ συμβολισμό.

«Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι θα φθάσουμε τους 100.000 νεκρούς στις αρχές του Ιουνίου», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Νίκολας Ράιχ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, ειδικός στις βιολογικές στατιστικές. Το εργαστήριο του Ράιχ, με βάση το δικό του μοντέλο και αυτά άλλων μεγάλων οργανισμών έρευνας, κατέληξε στη μεσοσταθμική πρόβλεψη ότι το όριο των 90.000 νεκρών θα έχει ξεπεραστεί την 23η Μαΐου.

Οι Αμερικανοί μοιάζουν να έχουν ήδη αποφασίσει να χαλαρώσουν από μόνοι τους τα μέτρα, χωρίς να αναμείνουν επίσημες οδηγίες, όπως αποκαλύπτουν δεδομένα από τα κινητά τους τηλέφωνα που συγκεντρώθηκαν από τέσσερις εταιρείες (Facebook, Google, Descartes Labs, SafeGraph) με τήρηση της ανωνυμίας τους και αναλύθηκαν από ερευνητές του ινστιτούτου IHME του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.

«Η κίνηση ξανάρχισε σε πολλές πολιτείες, ήδη πριν από την άρση των οδηγιών για την τήρηση κοινωνικής αποστασιοποίησης», εξήγησε ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, επικεφαλής του ινστιτούτου αυτού. «Αυτή η αυξημένη κινητικότητα την τελευταία εβδομάδα ή τις τελευταίες δέκα ημέρες πιθανόν θα προκαλέσει περισσότερες μολύνσεις» πρόσθεσε.

Το ινστιτούτο, που έχει επικριθεί διότι φαινόταν υπερβολικά αισιόδοξο, αναθεώρησε θεαματικά προς τα πάνω την πρόβλεψή του για τον αριθμό των θανάτων, από 72.000 σε 134.000 ως την 4η Αυγούστου. Σύμφωνα με το μοντέλο του, οι 100.000 θάνατοι θα ξεπεραστούν την 21η Μαΐου.

Από τα εννέα μοντέλα που επικαλέστηκαν την 1η Μαΐου τα CDC, τουλάχιστον τρία προέβλεπαν ότι το όριο των 100.000 θανάτων θα έχει ξεπεραστεί σε τέσσερις εβδομάδες, συμπεριλαμβανομένων δύο του πανεπιστημίου Columbia. Το MIT προβλέπει 113.000 θανάτους στις ΗΠΑ ως την 1η Ιουνίου. Ελάχιστα μοντέλα πάνε πέρα από τις τέσσερις εβδομάδες, καθώς οι αβεβαιότητες συνεχίζουν να είναι πολλές.

Ωστόσο χρειάζεται προσοχή: όλα αυτά τα μοντέλα έχουν μεγάλα περιθώρια στατιστικού σφάλματος, που αφορούν εν προκειμένου δεκάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές. Οι επιδημιολόγοι επιμένουν πως κανένα μοντέλο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του, καθώς όλα τους κάνουν υποθέσεις.

Το δεδομένο που είναι δυσκολότερο να προβλεφθεί είναι η συμπεριφορά του κόσμου τους επόμενους μήνες. Θα φορούν οι πολίτες προστατευτικές μάσκες ή όχι; Πόσοι θα τηλεργάζονται; Οι «μη απαραίτητες» έξοδοι, σε καταστήματα ρούχων, σε εστιατόρια, θα επιστρέψουν στα επίπεδα στα οποία βρίσκονταν πριν ξεσπάσει η πανδημία; Ή ο κόσμος θα βγαίνει λιγότερο από το σπίτι; Και πόσο;

«Βρισκόμαστε σε σημείο καμπής, με την επανέναρξη της δραστηριότητας σε ορισμένες πολιτείες αλλά όχι σε άλλες», κάτι που «αυξάνει κατά ακόμη ένα επίπεδο την αβεβαιότητα», παρατηρεί ο Νίκολας Ράιχ.

Στις αρχικές εστίες, στη Νέα Υόρκη και το Νιου Τζέρσι, τα κρούσματα μόλυνσης βρίσκονται σε πτώση. Στο Τέξας, στο Ιλινόι, ή στην περιοχή της πρωτεύουσας, της Ουάσιγκτον, αντίθετα, οι αριθμοί αυξάνονται ξανά. Στην Καλιφόρνια και στη Φλόριντα, οι αριθμοί των κρουσμάτων μένουν στάσιμοι.

Η κατάσταση έχει διαφορές μεταξύ αστικών και γεωργικών περιοχών και μεταξύ του βορρά και του νότου, κατά το μοντέλο ερευνητών στη Φιλαδέλφεια που συγκέντρωσαν στοιχεία για 211 κομητείες.

«Τα αυριανά επίκεντρα μάλλον δεν θα είναι τα σημερινά επίκεντρα», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ντέιβιντ Ρούμπιν, του νοσοκομείου παίδων της Φιλαδέλφειας και του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας.

Η ομάδα του εκτιμά ότι η ζέστη θα είναι ένας παράγοντας που θα συμβάλλει να επιβραδυνθεί η πανδημία, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει οριακά, όμως η άνοδος της θερμοκρασίας «δεν θα μας σώσει από μόνη της» - όπως επισημαίνει - ακόμα και στο Τέξας, όπου εστιατόρια και εμπορικά κέντρα ανοίγουν ξανά. «Οι θάνατοι θα συνεχιστούν» εκτίμησε ο ίδιος.

Οι ερευνητές του IHME συμφωνούν ότι η συσχέτιση είναι έγκυρη. Υπολογίζουν ότι κάθε βαθμός Κελσίου που προστίθεται στη θερμοκρασία μειώνει κατά 2% τα κρούσματα μετάδοσης, εξήγησε ο Κρίστοφερ Μάρεϊ, που πάντως πρόσθεσε πως το πιο αποτελεσματικό μέτρο, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, παραμένει η τήρηση κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP