Της Μαρίας Λινού,DVM, PhD*
Στη δύσκολη αυτή εποχή που διανύουμε πολλά έχουν γραφτεί για το ρόλο που παίζουν τα ζώα στην επιδημιολογία της νόσου από τον νέο κορονοϊο SARS COV 2.
Οι κορονοϊοί είναι γνωστοί στα ζώα από παλιά προκαλώντας διαφορετικά συμπτώματα στα διαφορετικά είδη των ζώων, τόσο παραγωγικών όσο και συντροφιάς.
Η προέλευση του νέου κορονοϊού SARS COV 2 με βάση τη γενετική του ανάλυση φαίνεται ότι είναι από ζώο και συγκεκριμένα από ένα είδος νυχτερίδας που στη συνέχεια με ή χωρίς κάποιο ζώο σαν ενδιάμεσο ξενιστή (παγκολίνος) μόλυνε τον άνθρωπο. Ο ιός είναι πολύ μεταδοτικός μεταξύ των ανθρώπων ενώ τα ζώα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δεν παίζουν κάποιο ρόλο στην μετάδοση και διασπορά της νόσου στον άνθρωπο.
Από την αρχή της πανδημίας, μεμονωμένα περιστατικά που συνδέουν τα ζώα συντροφιάς με τον νέο κορονοϊό βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Παραδείγματα, ο σκύλος στο Χονγκ Κονγκ στον οποίο ανιχνεύτηκε ο ιός σε δείγμα από τη μύτη του. Ο σκύλος αυτός δεν εμφάνισε κανένα σύμπτωμα και είναι γνωστό ότι ήταν σε στενή επαφή με την κηδεμόνα του η οποία νόσησε από τον κορονοϊό και εμφάνισε συμπτώματα από το αναπνευστικό. Ο σκύλος μπήκε σε καραντίνα έγιναν διαδοχικες εξετάσεις ανίχνευσης του ιού οι οποίες ήταν συνεχώς αρνητικές στις δύο και τέσσερις εβδομάδες από την αρχική ανίχνευση ιικού φορτίου στη μύτη του. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να μιλήσουμε για παθητική μόλυνση , το ζώο ήρθε σε επαφή με τα σταγονίδια της γυναίκας που νοσούσε.
REUTERS/CAITLIN OCHS
Ένα δεύτερο περιστατικό που δημοσιεύτηκε και θορύβησε τον κόσμο, ήταν η ανίχνευση του νέου ιού σε γάτα στο Βέλγιο. Εδώ φάνηκε ότι τα πράγματα είανι πιο σοβαρά καθώς η γάτα εμφάνισε και κάποια μη ειδικά συμπτώματα από το πεπτικό (διάρροια και εμετό). Και στην περίπτωση αυτή τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα και υπάρχουν κενά στο ιστορικό καθώς τη δειγματοληψία έκανε η κηδεμόνας της γάτας η οποία νοσούσε και εμφάνιζε συμπτώματα.Επομένως εδώ θα μπορούσε να είναι μια πιθανή επιμόλυνση από τον ιό της γυναίκας. Γιαυτό και οι υγειονομικές αρχές στο Βέλγιο σε επίσημη ανακοίνωσή τους είπαν πως πρόκειται «για ένα μεμονωμένο περιστατικό το οποίο δύναται να συμβεί από την πολύ στενή επαφή ενός προσβεβλημένου από την ασθένεια ανθρώπου με το ζώο».
Επίσης, ο έλεγχος σε 17 σκύλους και 8 γάτες από νοικοκυριά με επιβεβιαωμένα κρούσματα COVID19 στο Χονγκ Κονγκ από τη Τμήμα Γεωργίας και Αλιείας (AFCD) έδειξε μόνο δύο σκύλους θετικούς στον SARS COV 2 το πιθανότερο από τη στενή τους επαφή με τους ανθρώπους που είχαν συμπτώματα.
Μια άλλη, υπό δημοσίευση εργασία έδειξε ότι οι γάτες είναι πιο ευαίσθητες σε μόλυνση από τον ιό SARS COV 2 σε αντίθεση με τους σκύλους,τα κοτόπουλα,τους χοίρους και τις πάπιες. Η μελέτη όμως αυτή είναι πειραματική, και η μόλυνση των γάτων έγινε με ενοφθαλμισμό μεγάλων ποσοτήτων ιού στο ανώτερο αναπνευστικό των ζώων αυτών στο εργαστήριο,σε περιβάλλον δηλαδή που καμία σχέση δεν έχει με τη φυσική αλληλεπίδραση ανθρώπων - ζώων όπως είναι το περιβάλλον του σπιτιού. Ακόμη και σε αυτή την πειραματική μελέτη οι γάτες δεν εμφάνισαν συμπτώματα και δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα σύνδεσης της μόλυνσης των γάτων με μόλυνση του ανθρώπου.
Ο πολύ μικρός αριθμός αναφορών σε ζώα συντροφιάς σε σχέση με τον τεράστιο αριθμό μολυσμένων και νοσούντων ανθρώπων και οι μέχρι τώρα επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τα ζώα συντροφιάς δεν αποτελούν πηγή μόλυνσης για τον άνθρωπο ούτε το ανάποδο και η παθητική μόλυνση του ζώου συντροφιάς από τον άνθρωπο φαίνεται ότι σχετίζεται περισσότερο με τις συνήθειες του ανθρώπου στη στενή επαφή του με τα ζώα. Γι αυτό λοιπόν βασικό μέλημα μας θα πρέπει να είναι η τήρηση των κανόνων υγιεινής με λίγο μεγαλύτερη σχολαστικότητα, χωρίς όμως υπερβολές που μπορεί να έχουν συνέπειες στη γενικότερη υγεία των κατοικιδίων μας. Πλένουμε τα χέρια μας πριν και μετά από την επαφή μας με τα ζώα,το φαγητό τους ή άλλα αντικείμενα. Μετά τη βόλτα καθαρίζουμε τα πόδια και το τρίχωμα του ζώου, αποφεύγουμε την πολύ στενή επαφή μαζί του ειδικά όταν δεν αισθανόμαστε καλά και αν έχουμε συμπτώματα από το αναπνευστικό κρατάμε αποστάσεις ασφαλείας από το κατοικίδιο μας και ζητάμε από κάποιον άλλο να φροντίσει για τις καθημερινές ανάγκες του (σίτιση, βόλτα κλπ)
REUTERS/CARLOS BARRIA
Συνοψίζοντας, γνωρίζουμε ότι με τα μέχρι στιγμής επιστημονικά δεδομένα δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του νέου ιού από τα ζώα συντροφιάς στον άνθρωπο. Και όσο η επιστημονική κοινότητα και οι κτηνιατρικές υπηρεσίες σε όλο τον κόσμο είναι σε εγρήγορση για οποιαδήποτε εξέλιξη, εμείς δεν ξεχνάμε τη θετική επίδραση που έχουν τα ζώα συντροφιάς στην σωματική , ψυχική και κοινωνική υγεία του ανθρώπου. Και αυτή είναι μια εποχή που ο άνθρωπος τη χρειάζεται όσο ποτέ την ευεργετική σχέση με το κατοικίδιο του. Φροντίζουμε λοιπόν την υγεία μας μαζί με αυτή του τετράποδου μέλους της οικογένειας μας ή ενός αδέσποτου ζώου που φροντίζουμε, τηρώντας τους βασικούς κανόνες υγιεινής και ενημερωνόμαστε για θέματα που αφορούν στα ζώα μόνο από τον ειδικό που είναι ο κτηνίατρος. Μένουμε εστιασμένοι στην τήρηση των μέτρων της πολιτείας για αποφυγή συνωστισμού, μένουμε σπίτι προσέχοντας τον εαυτό μας και τους γύρω μας και απολαμβάνουμε υπεύθυνα την συντροφιά των τετράποδων φίλων μας.
*Κτηνίατρος,Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ,Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικής Κτηνιατρικής Εταιρείας,Γραμματέας ΔΣ Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ενιαίας Υγείας
