«Στα τέλη του μήνα θα έχουμε μια πολύ καλύτερη εικόνα, ώστε τον Μάιο να αρχίσουμε, σταδιακά, αν δεν υπάρξει κάποια δραματική αλλαγή, να χαλαρώνουμε τα μέτρα. Αλλά η χαλάρωση αυτή θα γίνεται βήμα-βήμα» δηλώνει σε συνέντευξή του ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μιλώντας στην «Καθημερινή», εξηγεί πως αυτή δεν θα αφορά τις μεγάλες ηλικίες και όσους έχουν υποκείμενα νοσήματα, καθώς θα υπάρχουν ειδικοί όροι γι’ αυτούς τους ανθρώπους. «Μπορεί για παράδειγμα - κάτι το οποίο επεξεργαζόμαστε, δεν είναι ακόμα δεδομένο - αυτό που λέγαμε έως τώρα "μην πας στο χωριό", το καλοκαίρι να αντιστραφεί για τους μεγαλύτερους: να πρέπει, δηλαδή, οι πιο ηλικιωμένοι να φύγουν από τις πόλεις και να πάνε στο χωριό ή στο εξοχικό τους, αν έχουν. Να μείνουν μακριά από τα παιδιά και από τις παραγωγικές ηλικίες» αναφέρει.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η επιστροφή στην οικονομική δραστηριότητα θα γίνει με άλλους όρους. «Με όρους μόνιμης προσωπικής υγιεινής, όπου πιστεύω ότι όλοι θα προσαρμοστούν. Αλλά και σε άλλες εκδηλώσεις. Αν, ας πούμε, ανοίξουν τα εστιατόρια, είμαι σίγουρος ότι θα τηρούμε περισσότερο τις αποστάσεις απ’ όσο τις τηρούσαμε στο παρελθόν. Υπάρχει, πλέον, μια μεγαλύτερη συνειδητοποίηση του προβλήματος και μία απολύτως αναμενόμενη διάθεση αυτοπροστασίας. Άρα, θα επιστρέφουμε σταδιακά στην κανονικότητα. Και πιστεύω ότι στα τέλη Απριλίου, αρχές Μαΐου θα έχουμε, πια, αρκετά δεδομένα για να μπορούμε να κάνουμε κάποιες πιο συγκεκριμένες ανακοινώσεις».
Σχετικά με έναν πιθανό δεύτερο γύρο Covid-19 το φθινόπωρο, ο κ. Μητσοτάκης σημειώνει πως «είναι περίπου σίγουρο πως θα υπάρξει μία επάνοδος του κορωνοϊού το φθινόπωρο, κι αυτό πάντα με τη βάσιμη προϋπόθεση, ότι θα δούμε μια κάμψη λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. Είμαστε μια πολύ ζεστή χώρα το καλοκαίρι και είναι πολύ πιθανό αυτό να μας ευνοήσει. Τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο, όμως, θα είναι διαφορετικά τα πράγματα. Αλλά και εμείς θα έχουμε τότε πολύ περισσότερα κρεβάτια εντατικών, θα έχει διευρυνθεί η παλέτα των τεστ κι ενδεχομένως να έχουμε και τεστ που θα μπορούν να γίνονται στο σπίτι. Και φυσικά θα έχουμε και πολύ καλύτερη εικόνα για το ποιο φάρμακο δουλεύει. Δεν θα έχουμε ακόμα εμβόλιο τον Νοέμβριο, αλλά πιστεύω ότι το οπλοστάσιο των φαρμάκων που θα έχουμε στη διάθεσή μας, κυρίως για τα βαριά περιστατικά, θα είναι σημαντικά διευρυμένο. Και, τέλος, ας μη ξεχνάμε ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού περνάει τον κορωνοϊό με ελάχιστα ή χωρίς καθόλου συμπτώματα. Μας ενδιαφέρει πάντα η προστασία των πιο ευάλωτων. Όπως και αυτών που χωρίς να είναι ευάλωτοι μπορεί να παρουσιάσουν ένα βαρύ περιστατικό και να χρειαστούν νοσηλεία» υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Μητσοτάκης δηλώνει πως έχει βάλει στοίχημα με τον εαυτό του, «όχι μόνο τώρα αλλά και μακροπρόθεσμα: να αποκτήσουμε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας το οποίο θα είναι σημείο αναφοράς, πανευρωπαϊκά. Νομίζω το αξίζουμε, το αξίζουν οι γιατροί μας, το αξίζουν οι νοσηλευτές μας... Τώρα που τα περιστατικά αρχίζουν και μειώνονται και ταυτόχρονα οι εντατικές αυξάνονται, αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε με διαφορετικό μάτι την επόμενη μέρα και το πως σιγά -σιγά και σταδιακά θα χαλαρώσουμε τα μέτρα» επισημαίνει.
Για τον Σωτήρη Τσιόδρα, δηλώνει πως ο καθηγητής λοιμωξιολογίας ήταν πρόταση του Βασίλη Κικίλια και πως είναι ο καλύτερος για αυτή τη δουλειά. «Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος δεν είναι απλά εξαιρετικά καταρτισμένος επιστημονικά, αλλά και κάποιος με πολύ μεγάλες προσωπικές και ανθρώπινες ευαισθησίες. Ένας πραγματικός γιατρός. Νοιάζεται για την υγεία των ασθενών του. Αυτή τη στιγμή βέβαια ασθενείς του, σχήμα λόγου, είμαστε όλοι μας, ολόκληρη η χώρα. Ο Σωτήρης Τσιόδρας όμως έδειξε και μια μεγάλη ικανότητα να μεταφέρει τα μηνύματα με ένα τρόπο απλό, αλλά ταυτόχρονα και έντονα συναισθηματικό. Νομίζω του οφείλουμε πάρα πολλά στην προσπάθεια μας να πείσουμε ότι αυτό το οποίο κάνουμε είναι για το καλό μας» αναφέρει.
Ο πρωθυπουργός μιλά και για την υγειονομική κρίση και για την κρίση στον Έβρο, που συνέπεσαν επί διακυβέρνησής του. «Σίγουρα το προσφυγικό ήταν στο μυαλό μου. Δεν περίμενα όμως ότι θα αντιμετωπίζαμε μια κρίση αυτής της έντασης. Ουδείς, επίσης, φανταζόταν ότι θα αντιμετωπίζαμε μια πανδημία όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα. Νομίζω ότι ασκήθηκα σε πολλά πράγματα: Στο πόσο γρήγορα πρέπει να παίρνει κανείς αποφάσεις χωρίς να έχει πλήρη πληροφόρηση. Στο ότι πρέπει να εμπιστεύεται τους ειδικούς, αλλά στην κρίσιμη στιγμή να βάζει και το δικό του, προσωπικό αποτύπωμα. Και, βέβαια, στο να βρίσκεται σε διαρκή ετοιμότητα γιατί συχνά τα πράγματα κινούνται με ταχύτητες που ίσως δεν φανταζόταν» αναφέρει, σημειώνοντας πως είναι σημαντικό να στέλνει κανείς πολύ ξεκάθαρα μηνύματα στην κοινωνία.
Για το προσφυγικό λέει ότι οι πρώτες συσκέψεις ήταν εξαιρετικά κρίσιμες, καθώς η κυβέρνηση δεν είχε πλήρη εικόνα της πραγματικής έκτασης του προβλήματος και υπήρχε ανησυχία. «Νομίζω μέσα στις πρώτες 4-5 μέρες ήταν καθαρό στο μυαλό μου ότι είχαμε τις δυνατότητες, τις δυνάμεις, την επιχειρησιακή επάρκεια να κρατήσουμε τα σύνορα. Η άσκηση ήταν πιο δύσκολη και πιο σύνθετη στη θάλασσα. Αλλά κι εκεί αποδείξαμε ότι μπορούμε να φυλάμε τα σύνορά μας με απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Αυτό το μήνυμα έχει πια γίνει αντιληπτό από όλους και κυρίως από την Τουρκία» τονίζει.
Για το φαινόμενο της εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από τον Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνει ότι τον προβληματίζει, αλλά έχει απόλυτη εμπιστοσύνη πια στις ελληνικές επιχειρησιακές δυνατότητες για τη φύλαξη των συνόρων σε ξηρά και θάλασσα.
Ερωτηθείς αν αυτό σημαίνει και push backs, απαντά πως σημαίνει ότι «δεν επιτρέπουμε την παράνομη είσοδο σκαφών εντός ελληνικών χωρικών υδάτων, χωρίς ποτέ να θέσουμε σε κίνδυνο τη ζωή κανενός. Η χώρα μπορεί να διαχειριστεί μικρές ροές. Αυτό που δεν θέλει - και δεν θα το επέτρεπα ποτέ - είναι να κληθεί να αντιμετωπίσει μια οργανωμένη, εντός εισαγωγικών, εισβολή που θα είναι ενορχηστρωμένη κεντρικά από την Τουρκία» ξεκαθαρίζει, συμπληρώνοντας πως δεν περιμένει κατ' ανάγκην κάποια κλιμάκωση.
Ο κ. Μητσοτάκης στέκεται και στη στήριξη της Ευρώπης στην Ελλάδα στο μεταναστευτικό, ενώ για την υγειονομική κρίση τονίζει πως οι αποφάσεις σε επίπεδο ΕΚΤ, η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, όπως και το waver στα ομόλογο, «έδειξαν ότι η χώρα δεν αντιμετωπίζεται, πια, ως ειδική περίπτωση κι αυτό είναι μια μεγάλη κατάκτηση».
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η Ελλάδα είναι πρωταγωνιστής στην αντιμετώπιση μιας παγκόσμιας πανδημίας και όλοι την επικαλούνται ως παράδειγμα.
Για την οικονομία λέει ότι «θα έχουμε βαθιά ύφεση το 2020 αλλά υπό την προϋπόθεση ότι η επιστήμη θα δώσει τις απαντήσεις που τώρα περιμένουμε, η ανάκαμψη το 2021 θα είναι μεγαλύτερη για τη χώρα μας από όση θα είναι η ύφεση του 2020. Η ύφεση είναι παγκόσμια, όχι ελληνική» σημειώνει και συνεχίζει: «Είναι κάποια πρωινά που ξυπνάω και λέω: "ήταν ανάγκη;" Θα είχαμε μια πολύ καλή χρονιά οικονομικά το 2020 και, πραγματικά, πίστευα ότι είχαμε αφήσει για τα καλά πίσω μας την κρίση. Το παρήγορο, ωστόσο είναι ότι σήμερα δεν είμαστε πλέον μια "ειδική περίπτωση"». Δεν είμαστε το "μαύρο πρόβατο". Κι αυτό έχει, νομίζω, μεγάλη σημασία στη συλλογική μας ψυχολογία» διαπιστώνει.
«Μπήκαμε στον επιταχυντή! Κάναμε γενναίες μεταρρυθμίσεις έκτακτης ανάγκης! Φτιάχνουμε ψηφιακό κράτος μέσα σε εβδομάδες. Κι αυτό είναι μια σημαντική παρακαταθήκη» δηλώνει, επισημαίνοντας πως «κάνουμε πράγματα σε διάρκεια ημερών, που λογαριάζαμε να τα πετύχουμε σε 12 μήνες και δεν είχαν γίνει για χρόνια» και πως αυτά είναι μεγάλα όπλα για την επόμενη μέρα.
Παράλληλα, ξεκαθαρίζει ότι την επόμενη ημέρα δεν θα είναι θετική η απάντηση σε κάθε λογής επιδόματα. «Όπως είπαμε πολλά "ναι" και τώρα ανοίξαμε αμέσως το "πουγκί" - γιατί αυτό έπρεπε να κάνουμε-, έτσι και την επόμενη μέρα θα πρέπει να πούμε με ειλικρίνεια και πολλά "όχι". Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτό που ζούμε είναι μια ειδική κατάσταση. Κι αν πιστεύουν κάποιοι ότι ξαναγυρίζουμε στην εποχή όπου το κράτος θα καλύπτει όλες τις ζημιές, κάνουν λάθος» αναφέρει ο πρωθυπουργός.
Για τα σενάρια πρόωρων εκλογών, υπενθυμίζει ότι από τον Φεβρουάριο είχε πει ότι «δεν είμαστε εδώ για να κάνουμε τακτικισμούς και να κάνουμε εκλογές όποτε μας βολεύει δημοσκοπικά». Όπως συμπληρώνει, «δρν αισθάνομαι ότι μου λείπει κάποιο απόθεμα πολιτικής νομιμοποίησης για να εφαρμόσω την πολιτική μου. Κάθε άλλο. Διαθέτω, πιστεύω, πολιτική νομιμοποίηση και εμπιστοσύνη».
Κάνοντας προσωπική αυτοκριτική, μιλά για τη μεγαλύτερη σημασία που αποδίδει στο ΕΣΥ και για τον τρόπο που έβλεπε ίσως κάποια πράγματα, αλλά και για τις επιλογές που έγιναν σε κάποιες διοικήσεις νοσοκομείων. «Τις διορθώσαμε αμέσως και θα τις διορθώνουμε συνεχώς. Όλοι κρινόμαστε κι όλοι κρίνονται».
Σχολιάζοντας τις αιτιάσεις της αντιπολιτίτευσης περί νέου μνημονίου, ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι «δεν υπάρχει ζήτημα μνημονίου. Ούτως ή άλλως αυτή την στιγμή καθώς φαίνεται, θα δοθεί η δυνατότητα στις χώρες να προσφύγουν στον ΕSM. Αλλά αν πιστεύουν κάποιοι ότι οποιαδήποτε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα δεχθεί να προσφύγει στον ΕSM με οποιασδήποτε μορφής μνημόνιο, είναι γελασμένοι. Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν θα το κάνει. Και ο ESM έχει νόημα μόνο, αν είναι ένας οριζόντιος μηχανισμός χρηματοδότησης για χώρες που μπορεί να τον έχουν ανάγκη, χωρίς μνημόνιο. Οτιδήποτε άλλο καθιστά τον ESM παντελώς ανεπίκαιρο σε αυτή τη συγκυρία» αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης.
