Μια διαφορετική συζήτηση για το Ιράκ και το Αφγανιστάν έχει ξεκινήσει στην Αμερική, και θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για τη Δύση. Η συζήτηση αυτή διεξάγεται στο Πεντάγωνο, και σχετίζεται με τη μελλοντική μορφή των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Αν η μεγαλύτερη απειλή προέρχεται από τις αναδυόμενες δυνάμεις, τότε η Αμερική πρέπει να επενδύσει σε αεροσκάφη, πλοία και σύγχρονα όπλα.
Αν η αληθινή πρόκληση είναι τα αντάρτικα, τότε χρειάζονται περισσότερες μπότες. Το κακό για τους φορολογούμενους είναι ότι η Αμερική μοιάζει να προετοιμάζεται και για τις δύο προκλήσεις. Αλλά με μια σαφή στροφή προς την τεχνολογία.
Ο πρώτος υπουργός Αμύνης του Μπους, ο Ντόναλντ Ράμσφελντ, υποστήριζε ότι οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να περιοριστούν σε ανθρώπινο δυναμικό και να επενδυθούν χρήματα σε «έξυπνα» όπλα, συστήματα αναγνώρισης και ηλεκτρονικά δίκτυα. Οι αρχικές επιτυχίες στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, με την ανατροπή των Ταλιμπάν και του Σαντάμ, φάνηκε να δικαιώνουν αυτή την επιλογή. Το χάος που ακολούθησε όμως στο Ιράκ, καθώς και η αυξανόμενη βία στο νότιο Αφγανιστάν, έδειξαν ότι η Αμερική είναι καλή στο να καταστρέφει στόχους, αλλά και όχι και στο να ανοικοδομεί κράτη. Η δύναμη των όπλων είναι μικρής αποτελεσματικότητας, και συχνά αντιπαραγωγική, όταν ο εχθρός ανακατεύεται με τους αμάχους.
Ο διάδοχος του Ράμσφελντ, ο Ρόμπερτ Γκέιτς, ανέλαβε έτσι ένα είδος αντεπανάστασης. Χωρίς να εγκαταλείπονται οι κατακτήσεις της τεχνολογίας, ο στρατός ειδοποιήθηκε πως πρέπει να προσελκύσει περισσότερους στρατιώτες. Με άλλα λόγια, η Αμερική εκτιμά ότι θα διεξάγει στο μέλλον παρατεταμένους πολέμους εναντίον ανταρτών, όπου δεν θα σημειώνει καθαρές νίκες και θα κινδυνεύει με εξευτελισμούς.
Ενα νέο εγχειρίδιο που υπογράφεται μεταξύ άλλων από τον υπεύθυνο για τον πόλεμο στο Ιράκ, τον στρατηγό Πετρέους, απορρίπτει την άποψη ότι η Αμερική δεν ασχολείται με την οικοδόμηση κρατών. Ο πόλεμος κατά των ανταρτών, τονίζεται, συνιστά «ένοπλο κοινωνικό έργο», που απαιτεί μυαλό και υπομονή. Ο στρατιώτης του μέλλοντος μοιάζει λιγότερο με «Εξολοθρευτή» και περισσότερο με ένα γνώστη ιστορίας και ανθρωπολογίας. (Σημ. Αρκεί να μην αντλεί τις πληροφορίες του από τουριστικούς οδηγούς, όπως αποκάλυψε η Αμερικανίδα διπλωμάτις, Μπάρμπαρα Μποντίν, στη βρετανική τηλεόραση του ΒΒC. «Στην ομάδα μου, κανένας δεν είχε πληροφορίες για το Ιράκ. Εγώ και μερικοί συνάδελφοί μου καταφύγαμε σε έναν παλιό τουριστικό οδηγό τού Lonely Ρlanet. Πρέπει να ομολογήσω ότι είναι ένας εξαιρετικός τουριστικός οδηγός, αλλά δεν θα έπρεπε να είναι η βάση για τη στρατιωτική κατοχή και την ανασυγκρότηση ενός έθνους»).
Ορισμένοι θα αντιτείνουν ότι η προτεραιότητα της Αμερικής θα έπρεπε να είναι η αποφυγή των πολέμων από επιλογή. Σωστό, αλλά όχι πολύ ρεαλιστικό: τα αμερικανικά στρατεύματα εμπλέκονταν πάντα σε συγκρούσεις στο εξωτερικό. Και η δουλειά των στρατιωτικών είναι να αντιμετωπίζουν το πιθανό, όχι να περιορίζουν τις εναλλακτικές λύσεις των εκλεγμένων πολιτικών.
Ο Εκόνομιστ είναι επιφυλακτικός κατά πόσον το Πεντάγωνο ορθώς δίνει έμφαση στη δημιουργία περισσοτέρων μάχιμων ταξιαρχιών. Οι μεγάλοι στρατοί δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τα αντάρτικα σε μακρινούς τόπους, όπως δείχνει η εμπειρία των Γάλλων στην Αλγερία, των Ρώσων στο Αφγανιστάν, αλλά και των ίδιων των Αμερικανών στο Βιετνάμ. Ισως θα ήταν λοιπόν προτιμότερη η οικοδόμηση τοπικών συμμαχιών. Στο κάτω-κάτω, οι σημαντικότεροι ύποπτοι της αλ-Κάιντα έχουν εξουδετερωθεί από τους τοπικούς συμμάχους της Αμερικής.
Πηγή: The Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ
