Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Κάθε οικονομική κρίση αφήνει το στίγμα της. Η πανδημία του κορονοϊού δεν θα εξαιρεθεί από αυτόν τον κανόνα. Η Μεγάλη Ύφεση δημιούργησε μία νοοτροπία του τύπου «καταναλώστε ό,τι δεν χρειάζεστε», που προσδιόρισε τις καταναλωτικές συνήθειες για δεκαετίες. Η τραυματική εμπειρία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης με τον υπερπληθωρισμό εξακολουθεί να στοιχειώνει μέχρι σήμερα την πολιτική της Γερμανίας. Η χρηματοοικονομική κρίση των «τίγρεων» της Ασίας άφησε την περιοχή με τη μεγαλύτερη στον κόσμο συσσώρευση ξένου συναλλάγματος.
Και πιο πρόσφατα, η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 χειροτέρεψε τις εργασιακές συνθήκες. Η σημερινή κρίση με την πανδημία του κορονοϊού θα αλλάξει για μία ακόμη φορά βαθιά εδραιωμένα κοινωνικά μοντέλα, τον τρόπο που κάνουμε τις αγορές μας, που ταξιδεύουμε και εργαζόμαστε.
Ήδη, από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η επιδημία στην πόλη Ουχάν της Κίνας, οι μεταποιητικές μονάδες ανά τον κόσμο κλήθηκαν να επανεξετάσουν το πού αγοράζουν και παράγουν τα προϊόντα τους. Κάτι που είχε ήδη ξεκινήσει αχνά με τον σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο, ο οποίος έκανε φανερό τον κίνδυνο του να εξαρτάσαι από μία και μόνο πηγή για τα συστατικά μέρη ενός προϊόντος.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι πολίτες σε όλες τις πληγείσες περιοχές, δηλαδή σε ολόκληρο τον κόσμο, διέκοψαν βασικές δραστηριότητές τους, ακύρωσαν κοινωνικές και επιχειρηματικές συνάξεις, ταξίδια και καθιέρωσαν την κατ’ οίκον εργασία. Τα πανεπιστήμια, μετά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, θα αναγκαστούν να διαφοροποιήσουν τη βάση των ξένων φοιτητών τους, ενώ τα σχολεία θα κληθούν να προετοιμαστούν πιο αποτελεσματικά για online εκπαίδευση.
Κυρίως, όμως, ο ιός άλλαξε τον προσανατολισμό της οικονομικής πολιτικής, δημιουργώντας νέες προτεραιότητες. Οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται ξανά σε άνευ προηγουμένου χαλάρωση, ενώ οι κυβερνήσεις βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθούν και οι πιο αυστηροί υγειονομικοί κανονισμοί. Οι συνήθειες αυτές θα διαρκέσουν για πολύ καιρό ακόμη αφότου η εξάπλωση του κορονοϊού σταματήσει, λειτουργώντας ως τροχοπέδη στη ζήτηση.
Για παράδειγμα, οι αυστηρότεροι συνοριακοί έλεγχοι, η μεγαλύτερη ασφαλιστική κάλυψη και η αλλαγή στον τρόπο εργασίας είναι μερικές μόνο από τις μικροοικονομικές αλλαγές που θα εδραιωθούν στη νέα, μετά τον ιό, εποχή. Το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος από την πανδημία είναι δύσκολο να αποτιμηθεί αυτή τη στιγμή. Ο απολογισμός θα γίνει στο τέλος. Όμως, μόνο σε μία κρίση οι εκάστοτε κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να δεχθούν και να περάσουν αλλαγές.
Ας μην ξεχνάμε όμως ότι κάθε κρίση δημιουργεί και μία ευκαιρία. Το πώς θα εκμεταλλευθεί η ανθρωπότητα την ευκαιρία είναι κάτι που εξαρτάται από εμάς και μένει να το δούμε...
