Από την έντυπη έκδοση
Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Η αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική Ερντογάν φαίνεται να φτάνει στα όριά της. Αντιμέτωπος πλέον με εκατόμβη θυμάτων από την εμπλοκή στην Ιντλίμπ, ο Τούρκος πρόεδρος αναπέμπει ικεσίες προς τον Αλλάχ, ενώ ο προπαγανδιστικός μηχανισμός της Άγκυρας βαπτίζει ως «άνανδρη» την αυτονόητη για κάθε χώρα που αντιμετωπίζει εισβολή στα εδάφη της αντίδραση των ενόπλων δυνάμεων της Συρίας και των Ρώσων που τις συνεπικουρούν.
Η Άγκυρα αντιδρά σπασμωδικά και στέλνει αντιφατικά μηνύματα, εντελώς αναντίστοιχα με τις φιλοδοξίες και την υπερφίαλη ρητορική της ηγεσίας της να αναδειχθεί η Τουρκία σε περιφερειακή δύναμη και ως τέτοια να της αναγνωρισθεί μείζων ρόλος και λόγος στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή από τους μεγάλους διεθνείς δρώντες.
Ο Ερντογάν -η δημοτικότητά του συρρικνώνεται με ραγδαίους ρυθμούς- επέμεινε, ακόμη και την ώρα που τα μηνύματα από τη Συρία ήταν άκρως δυσοίωνα, να κομπορρημονεί -σε ομιλία του στην Ακαδημία Πολιτικών Στελεχών του κόμματός του- ότι τα πράγματα στην ευρύτερη περιοχή εξελίσσονται ευνοϊκά για την Τουρκία, θυμίζοντας εκείνον τον παράφρονα έγκλειστο στο μπούνκερ του στο Βερολίνο με τις σοβιετικές στρατιές έξω από την πόρτα του.
Βουλιάζουν οι φιλοδοξίες
Οι φιλοδοξίες του Ερντογάν φαίνεται να βουλιάζουν στον βούρκο της Συρίας, στα μέτωπα της οποίας συντρίβονται και οι προπαγανδιστικοί μύθοι του καθεστώτος του.
Ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να αντιλαμβάνεται τώρα πως όσο εύκολο ήταν να συσφίγξει τις σχέσεις του με τη Μόσχα, άλλο τόσο δύσκολο είναι να απαλλαγεί από την αγκαλιά της «Αρκούδας».
Οι προσπάθειές του να σύρει τη Δύση -ΝΑΤΟ και Ε.Ε.- σε υποστήριξη της τυχοδιωκτικής πολιτικής του προσκρούουν στη δεδηλωμένη αναξιοπιστία του. Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει ένα θανάσιμο δίλημμα. Είτε θα παραμείνει σε θέση ελάσσονος εταίρου στην τριγωνική σχέση Μόσχας-Άγκυρας-Τεχεράνης, είτε θα συρθεί ταπεινωμένος στον προθάλαμο των «δυτικών ανακτοβουλίων» ικετεύοντας τη συνδρομή τους.
Η σύγχυσή του αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο.
Την ώρα που, με επίκληση του άρθρου 4 του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, «ένας σύμμαχος μπορεί να ζητήσει διαβουλεύσεις αν πιστεύει ότι απειλείται η εδαφική του ακεραιότητα, η πολιτική του ανεξαρτησία ή ασφάλεια», ζητεί να συγκληθεί το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο των 29 του ΝΑΤΟ κι αφήνει να εννοηθεί πως θα προχωρήσει και στο επόμενο βήμα, να αιτηθεί την ενεργοποίηση του άρθρου 5 για αυτόματη συμμαχική συνδρομή, απειλεί να κατακλύσει την Ευρώπη με εκατομμύρια μεταναστών/προσφύγων.
Η αντίδραση των Βρυξελλών
Οι Βρυξέλλες αντέδρασαν αμέσως και διά του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πέτερ Στάνο διαμήνυσαν πως «η δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας εξακολουθεί να ισχύει και αναμένουμε πως η Τουρκία θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από τη δήλωση αυτή. Οι τουρκικές αρχές επιβεβαίωσαν επίσημα ότι δεν υπάρχει αλλαγή στην επίσημη πολιτική... αναμένουμε ότι θα εξακολουθήσει να μένει έτσι».
Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά τη σύνοδο των πρεσβευτών-μονίμων αντιπροσώπων των χωρών μελών του, περιορίσθηκε να καλέσει τη Ρωσία και τη Συρία «να σταματήσουν τις επιθέσεις, να σταματήσουν τις αδιάκριτες αεροπορικές επιθέσεις, να σεβαστούν πλήρως το διεθνές δίκαιο και να δεσμευτούν πλήρως στις προσπάθειες που γίνονται υπό την ηγεσία του ΟΗΕ για να βρεθεί μια ειρηνική λύση στη σύγκρουση στη Συρία».
Λέξη, κουβέντα για έμπρακτη συνδρομή της Συμμαχίας προς την Τουρκία του Ερντογάν… Πολύ περισσότερο για την εφαρμογή «ζώνης αεροπορικού αποκλεισμού στην περιοχή του Ιντλίμπ», όπως αξίωνε η Άγκυρα.
Αναμενόμενο. Ποιος Ευρωπαίος θα αποτολμούσε να στηρίξει τις τυχοδιωκτικές ονειρώξεις του Τούρκου προέδρου και να τεθεί αντιμέτωπος της Μόσχας επί του συριακού εδάφους; Και ποιος Αμερικανός πρόεδρος, και μάλιστα σε χρονιά εκλογών, θα διέτασσε την αποστολή πεζοναυτών στη Συρία, για να βγάλουν από τη λάσπη τα τουρκικά άρματα εισβολής;
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Άλλωστε, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ Κέι Μπέιλι Χάτσινσον είχε φροντίσει από την περασμένη εβδομάδα να ψαλιδίσει τις τουρκικές ελπίδες, διαμηνύοντας πως «δεν γίνεται λόγος για το Άρθρο 5 (περί συλλογικής άμυνας) αυτή τη στιγμή».
Στην Ουάσιγκτον, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιορίσθηκε σε φραστική υποστήριξη της «συμμάχου μας στο ΝΑΤΟ Τουρκίας» και στο να ζητήσει «να διακοπεί αμέσως αυτή η αποτροπιαστική επίθεση του καθεστώτος του Άσαντ, της Ρωσίας και δυνάμεων υποστηριζόμενων από το Ιράν».
Και ευκαιρίας δοθείσης, η Ουάσιγκτον κάλεσε την Άγκυρα «να εξαγάγει τα σωστά συμπεράσματα από τις πρόσφατες εχθροπραξίες ανάμεσα στις δυνάμεις της και εκείνες της Δαμασκού, που υποστηρίζονται από τη Ρωσία, και να προχωρήσει στην ακύρωση της αγοράς των ρωσικών συστημάτων αντιαεροπορικής άμυνας S-400».
Την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενος, κι αφού διαπίστωσε την απροθυμία της Δύσης να τον ακολουθήσει στην αλλοπρόσαλλη πολιτική του και να υποκύψει στους εκβιασμούς του, ο Ερντογάν σήκωσε το τηλέφωνο και συνομίλησε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν -τον μεγάλο και μόνο κερδισμένο του παιγνίου- με τον οποίο… συμφώνησαν πως «ανησυχούν για την κλιμάκωση των εντάσεων» στη βορειοδυτική Συρία.
Συλλυπητήρια από τη Μόσχα
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι αναφέρθηκαν επίσης στην ανάγκη «βελτίωσης της αποτελεσματικότητας» των διαύλων επικοινωνίας ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις των δύο χωρών, καθώς και «λήψης επιπλέον μέτρων» για την εξομάλυνση της κατάστασης.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην Τουρκία, διαβεβαίωσε ότι θέλει την αποφυγή της επανάληψης «τέτοιων τραγωδιών» και πως η Μόσχα «κάνει τα πάντα για να εγγυηθεί την ασφάλεια των Τούρκων στρατιωτών» που έχουν αναπτυχθεί στη Συρία.
Αλλά ο Ρώσος υπ. Εξωτερικών εξέπεμψε κι ένα σαφές μήνυμα προς την Άγκυρα: «Σε απάντηση των συστηματικών παραβιάσεων του καθεστώτος της εκεχειρίας στη ζώνη, ο συριακός στρατός έχει το πλήρες δικαίωμα να απαντήσει. Δεν μπορούμε να τους το απαγορεύσουμε».
Για να ενισχυθεί το μήνυμα της Μόσχας προς την Άγκυρα, ο πρώτος αναπληρωτής πρόεδρος της Άνω Βουλής της Ρωσίας Βλαντίμιρ Ντζαμπάροφ προειδοποίησε ότι μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στην Ιντλίμπ της Συρίας από την Τουρκία θα έχει άσχημο τέλος για την Άγκυρα, μετέδωσε το πρακτορείο Interfax.
Η προειδοποίηση συνοδεύτηκε και από την ανακοίνωση πως η Ρωσία στέλνει δύο πολεμικά πλοία που είναι ικανά να εκτοξεύουν πυραύλους Κρουζ στα ανοικτά των συριακών ακτών…
Η μεγαλομανής πολιτική Ερντογάν δείχνει και τα πραγματικά όρια της Τουρκίας, η οποία δεν μπορεί να στηρίξει τις φιλοδοξίες του προέδρου της.
