Την τελευταία της πνοή, σε ηλικία 89 ετών, άφησε το  απόγευμα του Σαββάτου η κορυφαία Ελληνίδα ποιήτρια και Ακαδημαϊκός, Κική Δημουλά, η οποία το τελευταίο διάστημα νοσηλευόταν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο των Αθηνών, με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.

Σύμφωνα με το ιατρικό ανακοινωθέν: «Η ακαδημαϊκός και ποιήτρια κα. Κική Δημουλά προσήλθε  στο Θεραπευτήριο Υγεία στις 2 Φεβρουαρίου λόγω χρόνιας αναπνευστικής ανεπάρκειας. Σήμερα στις 22 Φεβρουαρίου και ώρα 17:56 απεβίωσε λόγω καρδιακής ανακοπής σε έδαφος σοβαρής χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και καρδιακής ανεπάρκειας».

Η Κική Δημουλά γεννήθηκε το 1931 στην Αθήνα όπου και έζησε. Παντρεύτηκε τον πολιτικό μηχανικό και ποιητή Άθω Δημουλά, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος επί 25 χρόνια. Το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2015 αναγορεύτηκε σε επίτιμη διδάκτορα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ποιήματα της έχουν μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες - αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά, σουηδικά κ.ά.

Το πολυβραβευμένο έργο της έχει μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες και τιμηθεί με βραβεία και διακρίσεις που ξεκινούν από το 1972, με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου». Με το ίδιο βραβείο τιμήθηκε το 1989 για τη συλλογή της «Χαίρε ποτέ» και το 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή «Η εφηβεία της λήθης». Το 2001 τής απονεμήθηκε το Αριστείο των Γραμμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του έργου της και Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.

Το 2009, τιμήθηκε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, ενώ το 2010 με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Το 2010, με την ευκαιρία της βράβευσης της με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του ποιητικού και του πεζού έργου της η Κική Δημουλά έγραψε αυτοβιογραφούμενη: «Ένα βιογραφικό σημείωμα πρέπει, αφού γραφτεί, να μείνει επ' αρκετόν καιρό κρεμασμένο στον αέρα από ένα τσιγκέλι αυστηρότητας, ώστε να στραγγίξουν καλά τα στερεότυπα, οι ωραιοποιήσεις, η ρόδινη παραγωγικότης και ο πρόσθετος ναρκισσισμός, πέραν εκείνου που ενυπάρχει στη φύση μιας αυτοπαρουσίασης.

Φωτογραφία αρχείου: Η Κική Δημουλά υπογράφει βιβλία της στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Κυριακή 22 Μαρτίου 2015

 

Το 1949, τελειώνοντας το Γυμνάσιο, υπέκυψα εύκολα στο «πρέπει να εργαστείς», και εργάστηκα στην Τράπεζα της Ελλάδος είκοσι πέντε χρόνια. Ανώτερες σπουδές: η μακρά ζωή μου κοντά στον ποιητή Άθω Δημουλά. Χωρίς εκείνον, είμαι σίγουρη ότι θα είχα αρκεστεί σε μια ρεμβαστική, αμαθή τεμπελιά, προς την οποίαν, ίσως και σοφά, ακόμα ρέπω. Του οφείλω το λίγο έστω που της ξέφυγα, την ατελή έστω μύησή μου στο τι είναι απλώς φωνήεν στην ποίηση και τι είναι σύμφωνον με την ποίηση, του οφείλω ακόμα την πικρότατη δυνατότητα να μπορώ σήμερα, δημόσια, να τον μνημονεύω εις επήκοον της πολυπληθούς λήθης. Αυταπαρνητική, παραχωρήθηκα στο ρόλο της μητέρας και με τρυφερή γενναιότητα άκουσα να προσφωνούμαι «γιαγιά». Κυλώ τώρα με ψυχραιμία και χωρίς βλέψεις διαιωνίσεως μέσα σ΄ αυτές τις νέες παρακαμπτήριες του αίματός μου.

Η ποιήτρια Κική Δημουλά στην ομιλία της κατά την τελετή αναγόρευσης της σε επίτιμο διδάκτορα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, Τρίτη 6 Ιουνίου 2017. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Κυλώ και, όσο πλησιάζω στις εκβολές, όλο και ονειρεύομαι ότι θα μου πετάξει η ποίηση ένα σωσίβιο ποίημα. Δεν νιώθω δημιουργός. Πιστεύω ότι είμαι ένας έμπιστος στενογράφος μια πολύ βιαστικής πάντα ανησυχίας, που κατά καιρούς με καλεί και μου υπαγορεύει κρυμμένη στο ημίφως ενός παραληρήματος, ψιθυριστά, ασύντακτα και συγκεκομμένα, τις ακολασίες της με έναν άγνωστο τρόπο ζωής. Όταν μετά αρχίζω να καθαρογράφω, τότε μόνον, παρεμβαίνω κατ' ανάγκην: όπου λείπουν λέξεις, φράσεις ολόκληρες συχνά και το νόημα του οργίου, προσθέτω εκεί δικές μου λέξεις, δικές μου φράσεις, το δικό μου όργιο στο νόημα, ότι τέλος πάντων έχει περισσέψει από δικές μου ακολασίες με έναν άλλον, άγνωστο τρόπο ζωής. Τόσο μεταχειρισμένη και υπηρεσιακή είναι η ανάμειξή μου στη δημιουργία. Φύσει ολιγογράφος, εξέδωσα οκτώ ποιητικές συλλογές μέσα σε σαράντα πέντε χρόνια. Η σημασία τους είναι ακόμα συμβατική. Είναι γραμμένη στη λίστα αναμονής των μεγάλων επερχόμενων κυμάτων του μετα-κριτή χρόνου».

ΠτΔ: Η Ελληνική Ποίηση έχασε σήμερα την εμβληματική Μούσα της

«Η Ελληνική Ποίηση έχασε σήμερα την εμβληματική Μούσα της, η οποία της χάρισε μιαν ακόμη αυθεντική λάμψη διεθνούς ακτινοβολίας», δήλωσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, με αφορμή τον θάνατο της ποιήτριας Κικής Δημουλά.

Όπως σημείωσε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «το έργο της θα διασφαλίζει την πνευματική αιωνιότητα που της αναλογεί, κάνοντας όμως ακόμη πιο επώδυνο το κενό, το οποίο αφήνει πίσω της».

Κυριάκος Μητσοτάκης: «Με θλίψη και συντροφιά με τους στίχους της αποχαιρετούμε την Κική Δημουλά»

Τη θλίψη του για το θάνατο της Ελληνίδας ποιήτριας Κικής Δημουλά εξέφρασε, με ανακοίνωσή του, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη

«Με θλίψη και συντροφιά με τους στίχους της αποχαιρετούμε την Κική Δημουλά, που άφησε το «λίγο του κόσμου». Άλλωστε «στο αίνιγμα του θανάτου πάω ψυχωμένη», είχε γράψει. Η Ελλάδα χάνει μία από τις πιο σημαντικές ποιητικές φωνές της. Και όλοι μας ένα κομμάτι της ευαισθησίας μας. Την ευγνωμονούμε. Και απευθύνουμε θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά της».

Συλλυπητήριο μήνυμα της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού

«Είναι οδυνηρή για όλους μας η απώλεια της Κικής Δημουλά» σημειώνει στο συλλυπητήριο μήνυμά της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.

Η δήλωση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού

«Αποχαιρετώντας την Κική Δημουλά

Είναι οδυνηρή για όλους μας η απώλεια της Κικής Δημουλά, ενός ανθρώπου τόσο οικείου και αγαπητού, μιας γυναίκας που μετέτρεψε την καθημερινότητα σε ποίηση και που αφηγήθηκε το προσωπικό με τόσο άμεσο τρόπο, ώστε να αγγίζει το συναίσθημα όλων, ακόμη και εκείνων που δεν αφήνονται συχνά στην Ποίηση.

Γίνεται πιο οδυνηρή η απώλειά της, επειδή η Κική Δημουλά κατόρθωσε να δαμάσει το λόγο και να μιλά με λέξεις κοινές, καθημερινές, για τη μνήμη, την απώλεια, την αγωνία, τη φθορά, τον χρόνο, για όσα χάνονται ηθελημένα. Και μέσα από αυτήν, την «εσωτερικού χώρου» ποίησή της, άνοιξε ένα μεγάλο παράθυρο στην ψυχή της, αφήνοντας να εισέλθουν χιλιάδες αναγνώστες που ταυτίστηκαν με τους στίχους της.

Πέρα από τα ποιήματα της, η ανεκτίμητη προσφορά της ήταν ότι έστρεψε ξανά ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού προς την ποίηση. Το οδήγησε να ανακαλύψει έναν διαφορετικό τρόπο γραφής, μιαν άλλη γλώσσα. Χάδευε με βελούδινη ματιά τα μικρά κι ασήμαντα δίνοντας τους πνοή. Μια ηρεμία ψυχής μας χάρισε η Κική Δημουλά κι ακόμη μια χαρμολύπη ευεργετική.

Η Κική Δημουλά, ποιήτρια, ακαδημαϊκός, δεν έβαλε μόνο την ποίηση ξανά στη ζωή μας. Μας χάρισε την απόλαυση μιας ποιητικής έκφρασης ευαίσθητης, μοναδικής, λεπτής και ανεπανάληπτης. Έλεγε πως το μόνο που δεν καταλάβαινε από τη ζωή είναι γιατί πεθαίνουμε. Γι΄ αυτό, ''στον χωρισμό μήτε αντίο μήτε φιλί''.

Εκφράζω την αγάπη μου στην οικογένεια της. Τα θερμά συλλυπητήριά μου στους πολυάριθμους φίλους της. Η Κική θα μας λείψει πολύ».

Ανάρτηση της Προέδρου του Κινήματος Αλλαγής, Φώφης Γεννηματά

Δεν σου πρέπουν λόγια πένθους Κική Δημουλά...
Μας υπέδειξες τα λόγια του αποχαιρετισμού σου με τον δικό σου μοναδικό τρόπο:

«Όχι, δεν είμαι λυπημένη.
Όσο μπόρεσα έφερ’ αντίσταση σ’ αυτό το ποτάμι
όταν είχε νερό πολύ, να μη με πάρει,
κι όσο ήταν δυνατόν φαντάστηκα νερό
στα ξεροπόταμα
και παρασύρθηκα.

Όχι, δεν είμαι λυπημένη
Σε σωστή ώρα νυχτώνει».

Καλό σου ταξίδι... θα μας λείψεις.

Συλλυπητήρια του Προέδρου της Βουλής

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, εξέφρασε τη θλίψη του για τον θάνατο της πολυβραβευμένης ποιήτριας και ακαδημαϊκού Κικής Δημουλά. 

Ο Πρόεδρος της Βουλής προέβη στην ακόλουθη δήλωση:

«Αποχαιρετούμε σήμερα με θλίψη μια από τις κορυφαίες εκπροσώπους της ελληνικής ποιητικής δημιουργίας που με τα ποιήματά της “μίλησε” στις ψυχές χιλιάδων ανθρώπων, ξεπερνώντας τα σύνορα της χώρας μας και λαμβάνοντας σπουδαίες διακρίσεις στη διάρκεια της  μακράς πορείας της.

Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες ενώ αποσπάσματα του έργου της έχουν συμπεριληφθεί στα σχολικά διδακτικά βιβλία. Με τη γλωσσική τόλμη που πάντα τη διέκρινε, μίλησε με μοναδικό τρόπο μέσα από το έργο της για την υπαρξιακή αγωνία, την απουσία, την απώλεια του χρόνου, τη φθορά και τη μοναξιά.  Ο θάνατός της αποτελεί μεγάλη απώλεια για τα σύγχρονα ελληνικά γράμματα.

Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους της».

Δήλωση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα     

Με την αναγγελία του θανάτου της διακεκριμένης ποιήτριας και μέλους της Ακαδημίας Αθηνών Κικής Δημουλά ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Εκφράζω σήμερα τη βαθειά λύπη μου για την απώλεια της Κικής Δημουλά. Η Κική Δημουλά δεν ήταν μόνο μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους της παγκόσμιας ποίησης επί των ημερών μας, αλλά υπήρξε και μέλος της οικογένειας της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς υπηρέτησε σε αυτήν από το 1949 έως το 1974. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους της».

Συλλυπητήριο μήνυμα του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ

Ο θάνατος της ποιήτριας, Κικής Δημουλά, μας γεμίζει με θλίψη.

Η ποίηση της Κ. Δημουλά άφησε το δικό της ξεχωριστό στίγμα στο διεθνές πολιτιστικό στερέωμα. Το 2009 τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της. Επίσης, τo 2013 τιμήθηκε με ειδική εκδήλωση από το πανεπιστήμιο του Yale, ο εκδοτικός οίκος του οποίου εξέδωσε ποιήματά της το 2014. Ποιητικές συλλογές της Κικής Δημουλά έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά και τα ιταλικά. Στην Ελλάδα τιμήθηκε τρεις φορές με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης ενώ το 2002 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά της.