Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Η δίκη του Ντόναλντ Τραμπ θα μείνει στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως βεβαίως και οι δίκες των πρώην προέδρων που βρέθηκαν στην ίδια θέση - Άντριου Τζόνσον Ρίτσαρντ Νίξον και Μπιλ Κλίντον. Δίχως συγκλονιστικού απροόπτου όμως, αυτή δίκη θα κερδίσει επίσης επάξια τον τίτλο της πιο προβλέψιμης και της πιο βαρετής, με τους γερουσιαστές να αδυνατούν να καθήσουν «φρόνιμοι» και προσηλωμένοι στα έδρανά τους, προς όφελος προφανώς του Αμερικανού προέδρου και της παραμονής του στον Λευκό Οίκο τους επόμενους μήνες, αν όχι τα επόμενα χρόνια.
Έπειτα από δύο μαραθώνιες συνεδριάσεις στη Γερουσία, οι 100 γερουσιαστές, σαν μαθητές γυμνασίου στο μάθημα της Ιστορίας, σχολιάζει η ανταποκρίτρια της «Guardian» στην Ουάσιγκτον Λόρεν Γκαμπίνο, περιορίστηκαν στις θέσεις τους χθες για να αρχίσουν έπειτα από λίγη ώρα να τεντώνονται, να χασμουριούνται, να περνάνε σημειώσεις ο ένας στον άλλον, να πίνουν γάλα, ακόμη και να παίζουν σπίνερ – ένα δώρο του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή της Βόρειας Καρολίνας Ρίτσαρντ Μπερ στους ανήσυχους συναδέλφους του - προκειμένου να μην καταρρεύσουν στα έδρανα έως την επόμενη διακοπή.
Το «μάθημα» κατά την τρίτη μέρα της δίκης άρχισε με μία εισαγωγή στη συνταγματική δημοκρατία των Ηνωμένων Πολιτειών. Αφότου παρουσιάσαν μεθοδικά την υπόθεση εις βάρος του Τραμπ, οι κατήγοροι, μια ομάδα επτά Δημοκρατικών της Βουλής των Αντιπροσώπων, αφιέρωσαν τη χθεσινή μέρα στο συνταγματικό μέρος που αφορά την πρώτη κατηγορία εις βάρος του Αμερικανού προέδρου – την κατάχρηση εξουσίας.
Επί αρκετές ώρες προσπάθησαν να χτίσουν βήμα βήμα τα επιχειρήματά τους, αναλύοντας με ποιον τρόπο ο Ντόναλντ Τραμπ εκμεταλλεύτηκε τη δύναμή του, παρακρατώντας τη στρατιωτική βοήθεια προς τη σύμμαχο Ουκρανία, με σκοπό να αναγκάσει την ουκρανική κυβέρνηση να διεξαγάγει μία έρευνα εις βάρος της οικογένειας του πολιτικού του αντιπάλου Τζο Μπάιντεν, η οποία ασφαλώς θα του ήταν πολύτιμη στην προσπάθειά του να διεκδικήσει την παραμονή του στον Λευκό Οίκο.
«Η συμπεριφορά αυτή δεν είναι Πρώτα η Αμερική», τόνισε ο Δημοκρατικός Τζέρι Νάντλερ. «Είναι Πρώτα ο Ντόναλντ Τραμπ», υπογράμμισε για να προσθέσει λίγο αργότερα ότι η καθαίρεση από το αξίωμα είναι «η τελική απάντηση του συντάγματος σε ένα πρόεδρο, ο οποίος εσφαλμένα θεωρεί εαυτόν βασιλιά».
Ενόσω ωστόσο ο Νάντλερ μιλούσε, σε μία σαφή παραβίαση των κανόνων της διαδικασίας, οι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές κυρίως, αλλά και ορισμένοι Δημοκρατικοί, δυσκολεύονταν πολύ να τον παρακολουθήσουν. Τουλάχιστον εννέα Δημοκρατικοί και 22 Ρεπουμπλικανοί σηκώθηκαν από τις θέσεις τους αρκετές φορές χθες, σύμφωνα με το Reuters, για να τρέξουν στα κινητά τους τηλέφωνα, να ελέγξουν μηνύματα και μέιλ.
Ενώ το CNN και το MSNBC μεταδίδει ζωντανά τη διαδικασία, το Fox News, το οποίο πρόσκειται στον Ντόναλντ Τραμπ, έχει ήδη ερμηνεύσει το φαινόμενο: Οι Αμερικανοί δεν παρακολουθούν τη δίκη διότι απλούστατα είναι τόσο βαρετή και η απόφαση – η αθώωση του Τραμπ από την ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Γερουσία – είναι τόσο προβλέψιμη. Ποιος ο λόγος λοιπόν να ασχοληθούν;
Οι διάφοροι Ρεπουμπλικανοί προσκεκλημένοι του Fox News επιμένουν επίσης ότι στα επιχειρήματα των Δημοκρατικών δεν υπάρχει τίποτα νεότερο – πολύ δε περισσότερο αφού η Γερουσία φρόντισε να εμποδίσει την προσκόμιση αποδείξεων και την κλήτευση μαρτύρων εις βάρος του προέδρου.
Παρόλο όμως που η «βαρετή δίκη» εξυπηρετεί τέλεια το στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών, η αλήθεια είναι ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η διαδικασία αποδεικνύεται ανιαρή. Για την ακρίβεια, όπως σχολίαζε μέρες πριν σε δημοσίευμά του το «Atlantic», η πλήξη αποτελεί σχεδόν μέρος της παράδοσης της συγκεκριμένης διαδικασίας. Το ίδιο είχε συμβεί και το 1999, στη δίκη του Μπιλ Κλίντον, έστω και αν εκείνη η υπόθεση αφορούσε τη σεξουαλική ζωή του πρώην προέδρου.
Η δίκη του Ντόναλντ Τραμπ συνεπώς δεν είναι βαρετή ή προβλέψιμη, απλώς διότι οι Δημοκρατικοί «δεν έχουν υπόθεση στα χέρια τους». Προβλέψιμος εν προκειμένω είναι και ο ίδιος ο πρόεδρος. Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα αντιδρά μέχρι τέλους με σωρεία tweets κατά της διαδικασίας, του «κυνηγιού μαγισσών» και κατά της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι. Ο μοναδικός άνθρωπος που θα μπορούσε ίσως να κάνει την έκπληξη είναι ο πρώην σύμβουλος Ασφαλείας Τζον Μπόλτον, ένας άνθρωπος που υπήρξε στο στενό περιβάλλον του προέδρου, αλλά επί του παρόντος δεν είναι ακριβώς φίλος του – ούτε όμως και φίλος των κατηγόρων του. Αυτό τον καθιστά μία ενδιαφέρουσα φιγούρα στην προβλέψιμη διαδικασία.
Ο Μπόλτον όμως δεν θα καταθέσει. Φρόντισαν γι’ αυτό οι Ρεπουμπλικανοί, προτείνοντας μία ανέφικτη «ανταλλαγή μαρτύρων», δηλαδή συναίνεσα να καταθέσει εφόσον όμως κλητευθεί ως μάρτυρας και ο γιος του Τζο Μπάιντεν, Χάντερ, ο οποίος βρισκόταν στο Δ.Σ. της ουκρανικής εταιρείας φυσικού αερίου Burisma.
Μία δίκη με αντικείμενο την καθαίρεση του Αμερικανού προέδρου θα μπορούσε – και θα έπρεπε – να είναι ένα γεγονός με μεγάλο πολιτικό σασπένς, με αποδείξεις και μάρτυρες που καταθέτουν όσα γνωρίζουν, γερουσιαστές που παρακολουθούν με προσοχή έως ότου λάβουν την απόφασή τους και μέσα ενημέρωσης που μεταδίδουν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις. Σε αυτή τη δίκη ωστόσο, την ούτως ή άλλως προβλέψιμη, οι αποδείξεις και οι μάρτυρες έχουν δώσει τη θέση τους στα χασμουρητά και τα σπίνερ. Ο ωφελημένος από αυτήν την ιστορία είναι προφανώς ο Ντόναλντ Τραμπ. Όχι προφανώς διότι θα αποφύγει την καθαίρεσή του, όσο – κυρίως – διότι οι άβολες λεπτομέρειες της υπόθεσης δεν θα ακουστούν ποτέ σε αυτή τη διαδικασία, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου.
