Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Μία αμερικανική επίθεση με drone σκοτώνει τον σημαντικότερο στρατηγό του Ιράν. Η Τεχεράνη απειλεί με αντίποινα και οι τιμές πετρελαίου ανεβαίνουν περίπου 5%. Και μετά αρχίζει η πτώση. Η «χαμηλών τόνων» αντίδραση στην κρίση Σουλεϊμανί σηματοδοτεί τη δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μόλις μήνες που η αγορά πετρελαίου προσπερνά σχετικά εύκολα τις αναταράξεις στη Μέση Ανατολή. Η επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Saudi Aramco τον Σεπτέμβριο του 2019 -για τις οποίες οι ΗΠΑ κατηγόρησαν το Ιράν- αποτέλεσε τη μεγαλύτερη στα χρονικά διακοπή στην προσφορά πετρελαίου, όμως η άνοδος των τιμών ξεθώριασε μόλις σε δύο εβδομάδες.
Βεβαίως, τόσο η επίθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και η δολοφονία του Σουλεϊμανί δεν ήταν κρίσεις με διάρκεια και η πτώση των τιμών αντανακλά τον μειωμένο κίνδυνο σε επίπεδο προσφοράς. Ωστόσο, εξακολουθούν να συνιστούν κορυφαία γεγονότα εάν λάβει κάποιος υπ’ όψιν τις φημολογίες που πριν από μία δεκαετία ήταν ικανές να στέλνουν σε δυσθεώρητα ύψη την τιμή αργού, όπως η είδηση για ισραηλινή αεροπορική άσκηση -ερμηνευόμενη ως πρόβα του Ισραήλ κατά του Ιράν- που ώθησε την τιμή κοντά στα 150 δολάρια το βαρέλι το καλοκαίρι του 2008.
Μιλάμε λοιπόν για ένα νέο μοτίβο, που πριν από δέκα χρόνια ήταν απίθανο, αλλά έχει γίνει σήμερα τόσο οικείο, σε έναν κόσμο που έχει συνηθίσει τελευταίως να ζει με ενεργειακό πλεόνασμα, παρά με έλλειψη. Το μοτίβο είναι μία απρόσμενα απότομη αύξηση των τιμών και μετά κατακόρυφη πτώση, κινήσεις δίχως διάρκεια, που δείχνουν στην πράξη ότι η αναζωπύρωση της γεωπολιτικής έντασης προκαλεί μόνο απότομες αυξήσεις και όχι μία παρατεταμένη δυναμική. Η αγορά έχει μάθει να ζει μέσα «στις φλόγες» της Μέσης Ανατολής, γιατί πολύ απλά έχει αντισταθμίσματα και φαίνεται να έχουν φροντίσει κάποιοι γι’ αυτό, όπως τα μαζικά αποθέματα στην Ασία και οι αυξανόμενες εξαγωγές αργού των ΗΠΑ από σχιστολιθικά κοιτάσματα.
Και φυσικά η αποκλιμάκωση των τιμών πετρελαίου ελάχιστα έχει να κάνει με την αποσυμφόρηση της έντασης με το Ιράν. Είναι η «ψυχολογία της αγοράς» που έχει αλλάξει ή την έχουν κάνει να αλλάξει. Την ίδια ημέρα που αμερικανικό drone στόχευε τον Σουλεϊμανί, η αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας ανακοίνωνε ότι οι αμερικανικές εξαγωγές πετρελαίου έφθασαν το ρεκόρ του 1,73 εκατ. δολαρίων ημερησίως. Μία ιστορική αλλαγή για μία χώρα που πριν από μία δεκαετία αποτελούσε έναν από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς στον πλανήτη και αυτό μεταβάλλει ταυτόχρονα και τον τρόπο που η αγορά πετρελαίου ανταποκρίνεται σε μία κρίση.
