Στη μεγαλύτερη αγορά του πλανήτη στον χώρο των φαρμακευτικών προϊόντων, αυτή των ΗΠΑ, αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος και αρχισυντάκτης του κορυφαίου φαρμακευτικού περιοδικού Specialty Pharmacies, Dan Steiber, κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου του ΠΕΙΦΑΣΥΝ, λέγοντας ότι στην παγκόσμια αγορά φαρμάκων, που φτάνει το 1,2 τρισ. δολ., οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέχουν το 45% του πλανήτη.

Σύμφωνα με τον Steiber, τα προβλήματα που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στη φαρμακευτική αγορά της Ελλάδας και της Ευρώπης αποτελούν προκλήσεις που αντιμετώπισαν οι φαρμακοποιοί στην Αμερική αρκετά χρόνια πριν, τονίζοντας ότι αν θέλουμε να δούμε το μέλλον του φαρμακείου στην Ελλάδα, αρκεί να ανατρέξουμε λίγο στην ιστορία της φαρμακευτικής αγοράς της Αμερικής.

Η διάθεση των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους

Εστιάζοντας καταρχήν στα Φάρμακα Ειδικού Χειρισμού (στην Ελλάδα εσφαλμένα τα αποκαλούμε Φάρμακα Υψηλού Κόστους) γιατί δεν είναι το οικονομικό κριτήριο που τα καθορίζει, αλλά ο ιδιαίτερος χειρισμός που αυτά απαιτούν, στην αμερικανική αγορά φθάνουν να είναι το 46% του συνόλου των φαρμάκων. Οι πολυπλοκότητες στη διαχείριση των φαρμάκων αυτών, οι συχνές παρενέργειές τους και οι απαιτήσεις για συχνή τροποποίηση της δόσης αποτελούν ταυτόχρονα και ευκαιρίες για τα ελληνικά φαρμακεία.

Στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή γίνεται λόγος για τη χορήγηση αυτής της κατηγορίας φαρμάκων μέσω των φαρμακείων. Ωστόσο, ο Steiber ανέφερε ότι από έρευνες που έχουν γίνει σε γιατρούς διαπιστώθηκε ότι δεν πιστεύουν ότι τα παραδοσιακά φαρμακεία έχουν την ικανότητα και τεχνογνωσία να τα παρέχουν στους ασθενείς.

Για τον λόγο αυτό έχουν δημιουργηθεί και αυξάνουν συνεχώς το μερίδιο αγοράς τους τα Specialty Pharmacies (Ειδικά Φαρμακεία), τα οποία, σε αντίθεση με τα παραδοσιακά φαρμακεία, διαθέτουν ομάδες εξειδικευμένων φαρμακοποιών, νοσοκόμων και γιατρών, οι οποίοι συνεργάζονται με τους ασθενείς και τους συνταγογράφους, έτσι ώστε να διασφαλίσουν ότι τα πολύπλοκα αυτά φάρμακα δίδονται με ασφάλεια και αποτελεσματικά. Πέρα από το γεγονός ότι βελτιώνουν την ασφάλεια των ασθενών, τα ειδικά φαρμακεία μειώνουν το κόστος για τους καταναλωτές, τους εργοδότες και τα κυβερνητικά προγράμματα, εξοικονόμηση που αναμένεται να φθάσει 250 δισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία. Τα ειδικά φαρμακεία στοχεύουν στη βελτίωση της ποιότητας, της ασφάλειας και της εξοικονόμησης χρημάτων. 

Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των ανεξάρτητων φαρμακείων

Η διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή των συνταγογραφούμενων και μη φαρμάκων, οι τυχόν αλληλεπιδράσεις μεταξύ των, η σωστή λήψη τους, τα τυχόν προβλήματα, η υψηλή διαθεσιμότητα στον ασθενή, η δυνατότητα ελέγχων, όπως υπέρτασης, χοληστερόλης, σακχάρου, βάρους κ.λπ. και η ανάπτυξη ενός σχεδίου το οποίο μπορεί να αποστέλλεται στον θεράποντα ιατρό αποτελούν μερικά από τα πλεονεκτήματα των ανεξάρτητων φαρμακείων.

Μια άλλη ευκαιρία για τα φαρμακεία της κοινότητας στο μέλλον είναι η παροχή των ταχέων απλών διαγνωστικών εξετάσεων, όπως για αναιμία, ουρολοιμώξεις, γρίπη, στρεπτόκοκκο κ.ά., ενώ αναμένεται να γίνουν και βήματα ως προς την ανοσοποίηση στο φαρμακείο. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, για να μπορεί ένα φαρμακείο να παρέχει εμβολιασμούς, θα πρέπει ο φαρμακοποιός να εκπαιδεύεται για 3 ώρες στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης κατάρτισης κάθε 2 χρόνια. Η εκπαίδευση αφορά τις εξελίξεις σχετικά με τις διαφορές ασθένειες, τα φάρμακα, εφαρμογή καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης, χορήγηση πρώτων βοηθειών κ.λπ. Ένας ακόμα τομέας υπηρεσιών είναι η παρακολούθηση της διαταραχής του μεταβολισμού του ασθενούς από τη λήψη των διαφόρων φαρμάκων, καθώς και οι συμβουλές για λήψη συμπληρωμάτων διατροφής οι οποίες είναι πολύ σημαντικές για την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής αγωγής, γεγονός το οποίο εκτιμάται ως πολύ καίριο από ασφαλιστικές εταιρείες που αποζημιώνουν τον φαρμακοποιό.

Οι αλυσίδες φαρμακείων δεν προσφέρουν αυτήν την πρακτική φροντίδα.

Η διαδικασία αυτή γίνεται με τη συλλογή στοιχείων (δημογραφικά, αλλεργίες, ιστορικό φαρμακευτικών αγωγών, όλων των πληροφοριών και η σύνταξη ιστορικού και η καταχώριση όλων αυτών σε ένα λογισμικό τεκμηρίωσης που υπάρχει στο φαρμακείο). Στόχος είναι η προτεραιοποίηση των προβλημάτων και η δημιουργία ενός εξατομικευμένου πλάνου, το οποίο εκτελείται κάθε φορά σε συνεργασία με τον ασθενή και με τους άλλους επαγγελματίες υγείας, τον γιατρό, τον νοσηλευτή και τον φροντιστή. Όλα αυτά αποτελούν μια δυναμική κατάσταση, με συνεχή παρακολούθηση και αξιολόγηση του πλάνου με αλλαγές εφόσον παρουσιάσουν νέα θέματα. Έτσι τα φαρμακεία παρουσιάζουν αύξηση των εσόδων τους ενσωματώνοντας τις υπηρεσίες ΔΦΑ στην καθημερινή ροή των εργασιών τους, ενώ η αμοιβή των φαρμακοποιών για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών ποικίλλει από 60 δολ. μέχρι 150 δολ. την ώρα. 

Μεγάλη η άνοδος στα ηλεκτρονικά φαρμακεία

Όπως ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Steiber, τα ανεξάρτητα  φαρμακεία είναι σε μια κατάσταση «ευάλωτης σταθερότητας», ενώ τα ηλεκτρονικά φαρμακεία παρουσιάζουν μεγάλη άνοδο. Τα ανεξάρτητα φαρμακεία, αν και με χαμηλότερο τζίρο -το 1/3- σε σχέση με αυτά των μεγάλων αλυσίδων, επιβιώνουν γιατί είναι καινοτόμα και ξεχωρίζουν γιατί εστιάζουν στον ασθενή. Σε μια έρευνα ικανοποίησης η οποία έγινε από μια ανεξάρτητη εταιρεία (την GD Power) διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς είναι περισσότερο ικανοποιημένοι από τα ανεξάρτητα φαρμακεία σε σχέση με αυτά των μεγάλων αλυσίδων και των super markets. Τα ηλεκτρονικά φαρμακεία είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλάδους διαδικτυακής τεχνολογίας στον τομέα της υγείας και σύμφωνα με τα στοιχεία μέχρι το 2023 το 10% των συνταγών θα είναι διαθέσιμο στους ασθενείς μέσω των ηλεκτρονικών φαρμακείων.

Amazon: Ο μεγάλος παίκτης παγκοσμίως

Η Amazon σήμερα έχει φτάσει στο σημείο να κάνει αυθημερόν παραδόσεις σε 77 εκατομμύρια ανθρώπους στις ΗΠΑ, κατέχοντας έτσι το 50% της ηλεκτρονικής αγοράς. Οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν την Amazon μόνο για οικονομικούς λόγους αλλά και για λόγους ευκολίας, ενώ έχει προχωρήσει και στον χώρο της τηλε-υγείας. Ξεκίνησε από τους εκατοντάδες χιλιάδες υπάλληλους της, παρέχοντάς τους ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας μέσω του smartphone και προχώρησε στην τηλεδιάγνωση για απλές εξετάσεις και αποστολή φαρμάκων αυθημερόν. Η επένδυση του 1 δισ. δολ. που έκανε εξαγοράζοντας την εταιρεία PillPack ανέτρεψε τα δεδομένα και τις προοπτικές ακόμα και των τεράστιων αλυσίδων φαρμακείων, όπως η Wallgreens Boots, CVS Health κ.λπ. Μέσα στις παροχές της περιλαμβάνεται η διαχείριση και η αποστολή αυθημερόν όλων τα φαρμάκων του ασθενούς σε πολύ εύχρηστες συσκευασίες, η επικοινωνία με τον θεράποντα γιατρό και την ασφαλιστική εταιρεία, η τηλεφωνική διαθεσιμότητα φαρμακοποιών επί 24ώρου βάσεως που δημιουργεί νέα δεδομένα στο επίπεδο του service, της ταχύτητας και της ευκολίας.