Οι μεταφορές και τα logistics, τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως η ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και του ηλεκτρονικού εμπορίου, εξηλεκτρίζονται με γοργούς ρυθμούς, με απώτερο στόχο να συμμορφωθούν με τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις και τις επιταγές για στροφή στην οικονομία μηδενικού άνθρακα.

Γι’ αυτό και οι μεταφορές μετατοπίζονται από το ντίζελ στην ηλεκτροκίνηση, καθώς η αγορά των ηλεκτρικών φορτηγών αναμένεται να αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό αύξησης 30% έως το 2026.

Μάλιστα τον κώδωνα κινδύνου για την ασφάλεια των υποδομών μεταφορών ανά τον κόσμο κρούουν ειδικοί φορείς και επιστήμονες, «διαβάζοντας» στην ατμόσφαιρα τα όλο και απειλητικότερα δείγματα της κλιματικής αλλαγής, σημειώνοντας πως, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για τη θωράκιση των διαύλων μεταφοράς ανθρώπων και αγαθών, το σύστημα θα καταρρεύσει με πάταγο.

Χαιρετίζοντας τις εργασίες της 1ης Διεθνούς Διάσκεψης για τις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στα Δίκτυα Μεταφορών, που συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Εταιρεία Logistics και η Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής, σημείωσε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η ενίσχυση και η ανάπτυξη της οικονομίας, με την προώθηση, μεταξύ άλλων, έργων στις μεταφορές, τομέα ο οποίος ευθύνεται σε ποσοστό 25% για τους ρύπους. Έκανε λόγο για καθιέρωση ενός αξιόπιστου συστήματος ηλεκτροκίνησης στα τρένα, ενώ τόνισε ότι επιδιώκονται οι σιδηροδρομικές συνδέσεις των λιμανιών Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Θεσσαλονίκης και η δημιουργία, εκεί, κέντρων εφοδιασμού. Υπενθύμισε τέλος ότι γίνεται προσπάθεια επανεκκίνησης του project Θριάσιο Ι.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Ν. Ροδόπουλος, από την πλευρά του σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η απειλή στα δίκτυα μεταφορών υπάρχει στις αναπτυγμένες χώρες, που βρίσκονται στην κορυφή της ανταγωνιστικότητας. Όπως είπε, ωστόσο, οι υποδομές έχουν δημιουργηθεί αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αποτέλεσμα να θεωρούνται παλαιές και αδύναμες στην αντιμετώπιση ακραίων κλιματικών φαινομένων.

Εμπειρογνώμονες της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρώπη των Ηνωμένων Εθνών, λαμβάνοντας υπόψη υποθετικά σενάρια κλιματικής αλλαγής, ανέλυσαν τις επιπτώσεις της στις βασικές μεταφορικές υποδομές χωρών της Ε.Ε. και διατύπωσαν πιθανότητες καταστροφικής επιρροής τόσο στις υποδομές αυτές όσο κατ’ επέκταση και στον άνθρωπο.

Ο επικεφαλής της διεύθυνσης Οικονομικών Μεταφορών, γραμματέας TIR του Τμήματος Βιώσιμων Μεταφορών UNECE, Κώστας Αλεξόπουλος, τόνισε ότι με την έρευνα επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση των κυβερνήσεων -με δεδομένα τα προβλήματα από την κλιματική αλλαγή- ώστε να εξετάσουν τον ανασχεδιασμό, την κατασκευή, τη συντήρηση και τη λειτουργία των υποδομών μεταφορών.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι αυξήσεις της συχνότητας και της διάρκειας των υψηλών θερμοκρασιών δοκιμάζουν σοβαρά τις σιδηροδρομικές και οδικές μεταφορές, λόγω των φθορών σε ράγες και οδοστρώματα. Επιπλέον, ξηρασία και υψηλή θερμοκρασία οδηγούν σταδιακά στην καθίζηση της ασφάλτου, γεγονός που επηρεάζει την απόδοση και την ανθεκτικότητα. Το δε πρόσθετο ετήσιο κόστος για την αναβάθμιση των οδοστρωμάτων στην Ε.Ε. θα αυξηθεί ιδιαίτερα ειδικά για το διάστημα 2070 και 2100. Ωστόσο, αν υπολογισθεί ότι οι επιφάνειες των δρόμων αντικαθίστανται συνήθως ανά 20ετία, οι κλιματικές επιπτώσεις θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη κατά την αντικατάσταση.

Από την άλλη πλευρά, ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις, οι πλημμύρες και οι ξηρασίες, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημιές τόσο κατά τη διάρκεια όσο και αμέσως μετά τη λήξη τους.

Όπως σημείωσε η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος για το κλίμα του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, δρ. Μπόραμ Λι, για την αποτελεσματική διαχείριση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής προϋποτίθεται παρατήρηση, καταγραφή και μελέτη των φαινομένων της. Η πενταετία 2015-19 αναφέρεται ως κατά 0,2 βαθμό Κελσίου θερμότερη της προηγούμενης (201115), ενώ ειδικά το έτος 2016 παρουσιάζεται ρεκόρ αύξησης της θερμοκρασίας -κατά 1 βαθμό- στα χρονικά της μεταβιομηχανικής περιόδου. Αν δεν εφαρμοστούν άμεσα μέτρα, το 2030 η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 2 βαθμούς και οι συνέπειες θα είναι μεγάλες σε όλους τους τομείς, τόνισε η ομιλήτρια, η οποία αναφέρθηκε και στο λιώσιμο των πάγων, που θα ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας, γεγονός που μεταφράζεται σε διάβρωση παράκτιων οδών και γεφυρών, πλημμύρες, αλυσιδωτές ζημιές σε παράκτια περιουσιακά στοιχεία, διακοπή της εκμετάλλευσης των παράκτιων σιδηροδρόμων κ.α.

«Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν συζητάμε το αν, αλλά το πόσο θα επηρεαστεί η λεκάνη της Μεσογείου και η χώρα από την κλιματική αλλαγή.

Σχεδιασμοί, υποδομές, αλλά και ενημέρωση πολιτών υπολείπονται σήμερα του αναγκαίου επιπέδου, ξεκινώντας από τη βασική έλλειψη ύπαρξης περιφερειακών σχεδίων μέχρι την έλλειψη δράσεων ευαισθητοποίησης. Ειδικά οι οδικοί άξονες, οι σιδηρόδρομοι, τα multimodal hubs (τερματικά διατροπικών μεταφορών), τα κέντρα εφοδιασμού και τα λιμάνια είναι καθοριστικής σημασίας για την ασφαλή, αποδοτική και αξιόπιστη διακίνηση εμπορευμάτων και ανθρώπων» τόνισε ο διευθυντής του Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, Κ. Κωνσταντίνου.

Στο πλαίσιο αυτό, οι αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν πολλά δισ. ευρώ στην εξέλιξη ηλεκτροκίνητων φορτηγών και λεωφορείων, καθώς προβλέπεται εκρηκτική άνοδος στις πωλήσεις τους.

Σύμφωνα με τη μελέτη «The Electric Truck Report» (Business Insider Intelligence), οι κατασκευαστές φορτηγών, οι διαχειριστές στόλου και άλλες εταιρείες logistics θα πρέπει να μεταμορφωθούν για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του μέλλοντος. Ως εκ τούτου η βιομηχανία φορτηγών βρίσκεται στα αρχικά στάδια μιας τεχνολογικής μετατόπισης, με ιδιαίτερη έμφαση στη μετάβαση των στόλων από το ντίζελ στην ηλεκτρική ενέργεια.

Ενώ τα ηλεκτρικά φορτηγά δεν είναι μια εντελώς νέα ιδέα, τρεις βασικοί παράγοντες επιβάλλουν να εστιάσει η βιομηχανία στη νέα τεχνολογία: οι εθνικές στρατηγικές για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το αυξανόμενο συνολικό κόστος της ιδιοκτησίας του στόλου (TCO) και η διεύρυνση των επενδύσεων στις υποδομές της ηλεκτροκίνησης ειδικά όσον αφορά στα φορτηγά.

Ως εκ τούτου, η βιομηχανία βλέπει πολλές γνωστές εταιρείες να επενδύουν ήδη στην τεχνολογία ηλεκτρικών φορτηγών: Για παράδειγμα, η Daimler, η μητρική εταιρεία της Mercedes-Benz, δαπανά 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα και ανάπτυξη ηλεκτρικών φορτηγών τα επόμενα δύο χρόνια και η Volkswagen θα επενδύσει 1,7 δισεκατομμύριο δολάρια σε τεχνολογία ηλεκτρικών φορτηγών και λεωφορείων μέχρι το 2022. Και οι κορυφαίες εταιρείες logistics ακολουθούν την τάση αυτή, ενσωματώνοντας όλο και περισσότερο τα ηλεκτρονικά φορτηγά στις επιχειρήσεις τους. Ακολουθώντας την ίδια λογική, η UPS ανακοίνωσε ότι θα συνεργαστεί με την Workhorse Group για την ανάπτυξη 50 ηλεκτρικών φορτηγών μεταφοράς.