Της Ανθής Αγγελοπούλου
Η Επιτροπή EAT-Lancet Commission on Food, Planet, Health, η οποία ασχολείται με την τροφή και την υγεία των ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη, συγκέντρωσε 37 κορυφαίους επιστήμονες για να απαντήσει στο ερώτημα: Μπορούμε να τροφοδοτήσουμε έναν μελλοντικό πληθυσμό 10 δισεκατομμυρίων ανθρώπων με υγιεινή διατροφή χωρίς να καταστρέψουμε τα όρια αντοχής του πλανήτη; Η απάντηση είναι ναι, αλλά θα είναι αδύνατο χωρίς μετασχηματισμό των διατροφικών συνηθειών, βελτίωση της παραγωγής τροφίμων και μείωση της σπατάλης τροφίμων.
Υπό την προεδρία του καθηγητή Walter Willett και του κ. Johan Rockström, η Επιτροπή EAT-Lancet συγκέντρωσε 19 Επιτρόπους και 18 συν-συγγραφείς από 16 χώρες σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της γεωργίας, τις πολιτικές επιστήμες και την περιβαλλοντική αειφορία. Σύμφωνα με την έκθεση της επιτροπής EAT – Lancet, η παγκόσμια κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών και οσπρίων θα πρέπει να διπλασιαστεί έως το 2050 και η κατανάλωση τροφίμων όπως το κόκκινο κρέας και η ζάχαρη θα πρέπει να μειωθεί περισσότερο από 50%, ενώ, θα πρέπει να επιτευχθεί η καθολική πρόσβαση στην υγιεινή διατροφή, ειδικά στις ευπαθείς ομάδες, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της «μηδενικής πείνας» (Zero Hunger) μέχρι το 2030.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Walter Willett MD, από το Harvard T.H. Chan School of Public Health, Harvard Medical School & Channing Division of Network Medicine, Brigham and Women’s Hospital, η έκθεση EAT-Lancet είναι η πρώτη πλήρης επιστημονική επισκόπηση του τι αποτελεί υγιεινή διατροφή από ένα βιώσιμο σύστημα διατροφής και ποιες δράσεις μπορούν να υποστηρίξουν και να επιταχύνουν τη μετατροπή του συστήματος διατροφής.
Η παγκόσμια υιοθέτηση υγιεινής διατροφής από συστήματα βιώσιμων τροφίμων θα διαφυλάξει τον πλανήτη μας και θα βελτιώσει την υγεία των δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Σύμφωνα με την έκθεση, είναι απαραίτητο να γίνουν δράσεις για την ενημέρωση του κόσμου άμεσα γιατί όπως αναφέρει ο ΟΗΕ χωρίς δράση, ο πληθυσμός θα υποφέρει όλο και περισσότερο από τον υποσιτισμό και τα παιδιά θα κληρονομήσουν έναν πλανήτη που μεγάλο μέρος του θα έχει υποβαθμιστεί σοβαρά.
Όπως εξηγεί ο καθηγητής Johan Rockström PhD, Potsdam Institute for Climate Impact Research & Stockholm Resilience Centre, το φαγητό είναι ο μοναδικός ισχυρότερος μοχλός για τη βελτιστοποίηση του ανθρώπου την υγεία και την περιβαλλοντική αειφορία στη Γη. Ωστόσο, τα τρόφιμα απειλούν σήμερα και τους δύο, ανθρώπους και πλανήτη. Μια τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα είναι να μπορεί να προσφερθεί στον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθυσμό υγιεινή διατροφή από βιώσιμα συστήματα διατροφής. Ενώ, η παγκόσμια παραγωγή θερμίδων τροφίμων έχει διατηρηθεί γενικά με ρυθμό αύξησης του πληθυσμού, πάνω από 820 εκατομμύρια οι άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν επαρκή τροφή και πολλοί άλλοι καταναλώνουν τρόφιμα χαμηλής ποιότητας.
Το φαγητό θα είναι ένα καθοριστικό ζήτημα του 21ου αιώνα
Οι ανθυγιεινές τροφές αποτελούν πλέον μεγαλύτερο κίνδυνο για τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα από ότι το μη ασφαλές σεξ, το αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το κάπνισμα ακόμα και ο συνδυασμός όλων αυτών. Η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων απειλεί τη σταθερότητα του κλίματος και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων και αποτελεί το μοναδικό μεγαλύτερο περιβαλλοντικό παράγοντα για την υποβάθμιση και την παραβίαση των ορίων αντοχής του πλανήτη.
Αποδεικνύει επίσης, ότι η καθολική υιοθέτηση της μια υγιεινής διατροφής παγκοσμίως θα βοηθήσει στην αποφυγή σοβαρών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, την υποβάθμιση του πλανήτη και την αποτροπή περίπου 11 εκατομμύριων θανάτων ετησίως σε όλο τον κόσμο.
Προώθηση διατροφικών συνηθειών που να συνάδουν με το Μεσογειακό πρότυπο
Το μήνυμα για «μηδενική πείνα» σε όλο τον πλανήτη προωθεί με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής και το Ινστιτούτο Prolepsis. Όπως αναφέρει, σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, υπάρχει μεγάλη ανάγκη ευαισθητοποίησης όλων μας και αλλαγής στάσης ζωής σε σχέση με τις καθημερινές διατροφικές μας συνήθειες. Να αναπτύξουμε δηλαδή, τη συλλογιστική εκείνη κατά την οποία η καθημερινή επιλογή των τροφίμων που θα καταναλώσουμε θα αποτελεί ασπίδα προστασίας για την υγεία μας, θα λαμβάνει υπόψη την ανάγκη της επάρκειας τροφής για όλους και δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον.
Οι Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί που σχεδίασε το Ινστιτούτο Prolepsis και έχει υιοθετήσει το υπουργείο Υγείας αναπτύχθηκαν το 2014 για τον ελληνικό πληθυσμό και αποσκοπούν στην προώθηση διατροφικών συνηθειών που να συνάδουν με το Μεσογειακό πρότυπο, ένα πρότυπο τεκμηριωμένα προστατευτικό για το περιβάλλον.
Οι οδηγοί συνιστούν την υψηλή κατανάλωση τροφίμων φυτικής προέλευσης όπως φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης, την περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και την περιστασιακή κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν ζάχαρη.
Η πρόταση του Ινστιτούτου, είναι να εντάξουμε όσο περισσότερο γίνεται την παραδοσιακή ελληνική διατροφή στην καθημερινότητά μας, η οποία έχει ευεργετικές επιδράσεις στη διατήρηση και προαγωγή της υγείας, ενώ παράλληλα αποτελεί πρότυπο που διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος.
