Από την έντυπη έκδοση

Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]

Κατάλογο υψηλής προτεραιότητας με 20 επιβλαβείς οργανισμούς, οι οποίοι απειλούν τα δένδρα και γενικότερα τη φυτική παραγωγή στην Ε.Ε., όπως το βακτήριο Xylella fastidiosa, το ιαπωνικό σκαθάρι, το ασιατικό κερασφόρο σκαθάρι, το βακτήριο που προκαλεί πρασίνισμα των εσπεριδοειδών και ο μύκητας της μελανής κηλίδωσης των εσπεριδοειδών, δημοσίευσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Λόγω των σοβαρών οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων που μπορούν να προκαλέσουν εντός της κοινοτικής επικράτειας οι οργανισμοί αυτοί, η Κομισιόν κάλεσε τα κράτη-μέλη να ξεκινήσουν εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή τα καλεί να αναλάβουν ετήσιες έρευνες αποτύπωσης, να καταρτίσουν σχέδια έκτακτης ανάγκης, να πραγματοποιήσουν ασκήσεις προσομοίωσης και να εκπονήσουν σχέδια δράσης για την εκρίζωση των οργανισμών αυτών.

Η επιλογή των επιβλαβών οργανισμών βασίζεται στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και κατά την οποία ελήφθη υπόψη η πιθανότητα εξάπλωσης, η πιθανότητα εγκατάστασης και οι συνέπειες των επιβλαβών οργανισμών για την Ένωση. Ελήφθησαν επίσης υπόψη οι απόψεις μιας ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων και τα σχόλια του κοινού μέσω της διαδικτυακής πύλης για τη βελτίωση της νομοθεσίας.

Η νέα μεθοδολογία έδειξε, για παράδειγμα, ότι το βακτήριο Xylella fastidiosa, ο επιβλαβής οργανισμός που έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στις γεωργικές καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, θα προκαλούσε ετήσιες απώλειες παραγωγής ύψους 5,5 δισ. ευρώ, καθώς θα επηρέαζε το 70% της αξίας παραγωγής από τα γηραιότερα ελαιόδενδρα (άνω των 30 ετών) και το 35% της αξίας παραγωγής από τα νεότερα, αν εξαπλωνόταν σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.  

Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στην παραγωγή, οι επιβλαβείς οργανισμοί έχουν σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις σε μια ολόκληρη σειρά συναφών οικονομικών τομέων. Για παράδειγμα, εάν το ασιατικό κερασφόρο σκαθάρι (Anoplophora glabripennis) εξαπλωνόταν σε ολόκληρη την Ε.Ε., θα μπορούσε να προκαλέσει άμεσα την καταστροφή του 5% των αναπτυσσόμενων δέντρων πολλών δασικών ειδών της Ε.Ε., όπως είναι η σκλήθρα, η μελιά, η οξιά, η σημύδα, η φτελιά, το σφενδάμι και ο πλάτανος. Η αξία των δέντρων αυτών αποτιμάται σε 24 δισ. ευρώ και οι οικονομικές επιπτώσεις στον τομέα της δασοκομίας θα μπορούσαν να φθάσουν τα 50 δισ. ευρώ.

Αύξηση ετοιμότητας

Τη χθεσινή δημοσίευση του καταλόγου χαιρέτισε ο επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων Βιτένις Αντρουκάιτις, υπογραμμίζοντας ότι η ιεράρχηση αυτή θα βοηθήσει την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη να αυξήσουν την ετοιμότητά τους και την ικανότητα έγκαιρης δράσης κατά των πολύ επικίνδυνων επιβλαβών οργανισμών. προστατεύοντας τη βιοποικιλότητα, τα φυσικά οικοσυστήματα και τη γεωργία στην Ευρώπη.

Από την πλευρά του, ο αρμόδιος επίτροπος για το Κοινό Κέντρο Ερευνών, Τίμπορ Νάβρατσιτς, τόνισε ότι χάρη σε έναν νέο δείκτη, που δημιουργήθηκε από τους ερευνητές του Κοινού Κέντρου Ερευνών, μπορούμε πλέον να αξιολογούμε τις βλάβες που προκαλούν αυτοί οι επιβλαβείς οργανισμοί σε διάφορες διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων λιγότερο χειροπιαστών, όπως το τοπίο και η πολιτιστική κληρονομιά ή η βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Έτσι μπορέσαμε να εντοπίσουμε τους 20 χειρότερους εχθρούς, στους οποίους και θα πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας, κατέληξε ο Ούγγρος επίτροπος.