Αμέσως μετά το πραξικόπημα του 2016 ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν δρομολόγησε την «κάθαρση» του δημοσίου απολύοντας δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους μέσω διαταγμάτων. Οι συνέπειες για πολλούς από αυτούς είναι τραγικές.
Εκμεταλλευόμενος στο έπακρο την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επέβαλε μετά το πραξικόπημα του 2016, ο Ερντογάν προχώρησε σε «κάθαρση» του δημοσίου, τουλάχιστον όπως την αντιλαμβάνεται ο ίδιος: από τις 15 Ιουλίου του 2016 μέχρι σήμερα έχουν απολυθεί συνολικά 134.000 δημόσιοι υπάλληλοι, ανάμεσά τους δάσκαλοι και ακαδημαϊκοί. Πολλοί εξ αυτών εκτίουν στο μεταξύ ποινές φυλάκισης. Στο ίδιο διάστημα η τουρκική κυβέρνηση έβαλε λουκέτο σε συλλόγους, ιδρύματα αλλά και μέσα ενημέρωσης που φέρονται να εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες.
Για τους παθόντες οι συνέπειες της απόλυσης είναι πολύ συχνά ιδιαίτερα επώδυνες διότι πέρα από τον μισθό στερούνται και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Η περίπτωση της Ζέχρα Ντογραματσίογλου και του συζύγου της είναι χαρακτηριστική. Οι δυο γιατροί απολύθηκαν από το δημόσιο νοσοκομείο στο οποίο εργάζονταν επειδή ήταν μέλη της ιατρικής οργάνωσης Derya Saglik Dernegi την οποία η κυβέρνηση κατηγορεί για διασυνδέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις. Η απόλυση είχε οδυνηρές συνέπειες. Η Ζέχρα διεγνώσθη πριν τέσσερα χρόνια με καρκίνο του μαστού και κατάφερε να επιβιώσει μόνον χάρη στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη που της παρείχε η δουλειά της. Χωρίς ασφάλιση υγείας βρέθηκε και η 13χρονη κόρη τους που πάσχει από το σύνδρομο Down.
Αποκλεισμός και από κοινωνικές παροχές
«Μας συμπεριφέρονται σαν να έχουμε λέπρα ή για να το πούμε καλύτερα, σαν να μην υπάρχουμε», λέει η απελπισμένη γιατρός, η οποία είδε από τη μια στιγμή στην άλλη να καταστρέφεται η οικογένειά της. Ο σύζυγός της βρίσκεται εδώ και έναν περίπου χρόνο στη φυλακή εκτίοντας 6ετή ποινή ενώ στην ασθένεια της κόρης έχουν προστεθεί τώρα και ψυχολογικά προβλήματα.
Όσοι δημόσιοι υπάλληλοι απολύονται με προεδρικά διατάγματα στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης χάνουν μετά από 101 μέρες και την ασφάλιση υγείας και δεν έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Χιλιάδες Τούρκοι είχαν την τύχη της Ζέχρα και της οικογένειάς της.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι τούρκοι πολίτες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες μπορούν να αιτούνται τη λεγόμενη «πράσινη κάρτα» η οποία διασφαλίζει παροχές κοινωνικής πρόνοιας στα πεδία της εκπαίδευσης, της υγείας αλλά και της κατοικίας. Από τις παροχές αυτές ωστόσο εξαιρούνται όσοι έχουν απολυθεί στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης καθώς θεωρούνται τρομοκράτες και προδότες, εξηγεί η Ζέχρα.
Δραματική η κατάσταση των απολυμένων, σύμφωνα με έρευνα
Βάσει έρευνας που πραγματοποίησε ο βουλευτής του φιλοκουρδικού κόμματος HDP Ομέρ Φαρούκ Γκεργκερίογλου, παθών και ο ίδιος, το 69% των πολιτών που απολύθηκαν με προεδρικά διατάγματα δεν λαμβάνουν κοινωνικές παροχές. Την ίδια ώρα το 85% αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα ενώ το 45% επανεμφάνισε μετά την απόλυση παλαιότερα προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι απολύσεις αυτές έχουν -όπως και στην περίπτωση της Ζέχρα- συχνά δραματικές επιπτώσεις για όλη την οικογένεια. Η ιστορία που τον άγγιξε περισσότερο, όπως λέει, είναι εκείνη ενός νεογέννητου με ειδικές ανάγκες που γεννήθηκε την ημέρα του πραξικοπήματος. Ο πατέρας του παιδιού απολύθηκε, με αποτέλεσμα η οικογένεια να χάσει την ασφάλιση υγείας. Το μωρό πέθανε μετά από έναν χρόνο.
Συγκλονιστικά είναι και τα όσα βιώνουν οι παθόντες από τον κοινωνικό τους περίγυρο. «Υπάρχουν μαρτυρίες που θέλουν γείτονες να βάζουν καρφιά μέσα στα παπούτσια τους ή να πετάνε αντικείμενα στα μπαλκόνια τους», λέει ο Γκεργκερίογλου.
Ο πρόεδρος του κεντρικού συμβουλίου του Τουρκικού Ιατρικού Συλλόγου Σινάν Αντιγιαμάν χαρακτηρίζει παράνομη την πρακτική αυτή της τουρκικής κυβέρνησης να αφαιρεί από απολυμένους δημοσίους υπαλλήλους την κάρτα υγείας διότι τα δικαιώματα των ασθενών προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις, όπως λέει. «Τα όσα βιώνουν οι άνθρωποι αυτοί συνιστούν παραβίαση του δικαιώματός τους στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Σε όλες τις χώρες το κράτος οφείλει να προστατεύει το σύστημα υγείας».
