Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Η αγορά πετρελαίου έχει αντέξει πολλά... έχει καταφέρει να ξεπεράσει τις κυρώσεις σε Ιράν και Βενεζουέλα, επιθέσεις σε τάνκερ, αλλά και κατάρριψη drones στα Στενά του Ορμούζ. Όμως, η πρόσφατη επίθεση στη μεγαλύτερη πετρελαϊκή υποδομή του πλανήτη, στη Σαουδική Αραβία, είναι κάτι διαφορετικό, που σημαίνει ότι η αγορά πετρελαίου εισέρχεται σε νέα και επικίνδυνη περίοδο.
Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ότι επλήγησαν 5,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως, δηλ. το ήμισυ της παραγωγής της. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι πόσο θα διαρκέσει αυτή η διακοπή. Γιατί το χτύπημα αυτό από μόνο του είναι ικανό να προκαλέσει μεγάλη άνοδο στις τιμές πετρελαίου.
Το κλίμα που μέχρι πρότινος επικρατούσε στην αγορά ήταν η αβεβαιότητα, αβεβαιότητα για την έκβαση του εμπορικού πολέμου, για το Brexit, για την επιστροφή του Ιράν στις αγορές. Τώρα, όμως, βλέπουμε να επιστρέφει ο παλαιού τύπου γεωπολιτικός παράγοντας. Οι μαχητές Χούτι της Υεμένης, που φέρουν τη στήριξη της Τεχεράνης, ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση με τα drones, ενώ ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικλ Πομπέο κατηγόρησε ευθέως το Ιράν για τις επιθέσεις. Αυτό από μόνο του κλιμακώνει και πάλι την ένταση και καθιστά στην παρούσα φάση ανέφικτη την επιστροφή του Ιράν στις αγορές πετρελαίου, δεδομένου ότι μόνο Ιράν και Βενεζουέλα έχουν τη δυνατότητα υπερβάλλουσας παραγωγικής ικανότητας. Από την άλλη πλευρά, εάν η παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας διακοπεί για μεγάλο χρονικό διάστημα -έστω κάποιες εβδομάδες- αρκετοί αγοραστές από την Ασία που αναζητούν βαρέος τύπου αργό για τα διυλιστήριά τους θα έχουν σίγουρα έναν λόγο να στραφούν στο Ιράν.
Η κλιμάκωση θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως απάντηση της Τεχεράνης στις ασφυκτικές πιέσεις της Ουάσιγκτον, που σημαίνει ότι εάν η Τεχεράνη δεν μπορεί να εξάγει, τότε δεν μπορεί ούτε και το Ριάντ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το σίγουρο είναι ότι οι αγορές πετρελαίου δεν θέλουν όξυνση σε αυτή την τόσο εύφλεκτη περιοχή του πλανήτη. Σε βραχυπρόθεσμη βάση, μία αύξηση των τιμών σε συνδυασμό με ένα έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας θα προσέφερε μία πολύ καλή ευκαιρία σε άλλους παραγωγούς, ίσως και στις αμερικανικές εταιρείες που αντλούν πετρέλαιο από σχιστολιθικά κοιτάσματα, καθότι πολλές εξ αυτών παρουσιάζουν προβλήματα. Όμως, μακροπρόθεσμα, ένα άλμα των τιμών ως απόρροια της βίας θα μείωνε τη ζήτηση και θα έπληττε την ήδη επιβραδυνόμενη παγκόσμια οικονομία.
Το πλέον σημαντικό είναι ότι βρισκόμαστε εν όψει προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, η έκβαση των οποίων θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο κοντά ή μακριά σε ύφεση βρίσκεται η χώρα. Ίσως να έχει κάποια σχέση η χθεσινή ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, ότι δεν αποκλείει το ενδεχόμενο μιας συνάντησης μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ιρανού ομολόγου του Χασάν Ροχανί. Να περιμένουμε ίσως εξελίξεις το επόμενο διάστημα...
