Την πλήρη προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών δηλώνει πως διασφαλίζει πλέον η κυβέρνηση, καταθέτοντας στη Βουλή το νομοσχέδιο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (GDPR), «έπειτα από την αδιαφορία και την αβελτηρία της προηγούμενης κυβέρνησης», που, λόγω της ενός έτους καθυστέρησης, επέφεραν και την επιβολή μεγάλων προστίμων στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, από την καθυστερημένη μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου στο εθνικό δίκαιο (οδηγία 680/2016), η Ελλάδα επιβαρύνθηκε με πρόστιμα συνολικού ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, ενώ για κάθε μέρα που περνά, από τις 7 Μαΐου 2018 και μετά, επιβάλλονται οικονομικές κυρώσεις ύψους 5.287,5 ευρώ. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, πέραν της οικονομικής αυτής ζημίας, οι πολίτες μέχρι σήμερα παρέμεναν εκτεθειμένοι ως προς τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων τους, καθώς το προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο ήταν ελλιπές.
Πώς προστατεύονται τα δικαιώματα των πολιτών
Πλέον, κομβική θεωρείται η θεσμοθέτηση του υπευθύνου προστασίας δεδομένων. Πρόκειται για ένα πρόσωπο που επιβλέπει, παρακολουθεί και συμβουλεύει κάθε δημόσιο οργανισμό ή περισσότερους οργανισμούς και τα πρόσωπα που χειρίζονται προσωπικά δεδομένα για την ορθή τήρηση του κανονισμού. Θα προστατεύεται, ως εκ τούτου, ευθύς εξαρχής ο πολίτης.
Προβλέπονται, επίσης, με λεπτομέρεια οι διατάξεις που αφορούν την Εποπτική Αρχή και τη λειτουργία της, που θα επιβλέπει την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας.
Το νέο πλαίσιο παρέχει τη δυνατότητα στους χρήστες να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα τους, ενώ μπορούν επίσης να ζητήσουν από την εκάστοτε εταιρεία να τα διαγράψει, αλλά και να ενημερωθούν για τους σκοπούς που χρησιμοποιούνται.
Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να δηλώνουν οποιαδήποτε παραβίαση δεχτούν τα συστήματά τους (κυβερνοεπίθεση), η οποία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα προσωπικά δεδομένα των πελατών.
Επίσης προβλέπονται διατάξεις που αφορούν:
- Στην υποχρέωση συγκατάθεσης ανηλίκου ή του νόμιμου εκπροσώπου του, αν ο ανήλικος είναι κάτω των 15 ετών, όταν υπάρχει επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κατά την προσφορά υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας σε αυτόν.
- Στην επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
- Στην απαγόρευση επεξεργασίας γενετικών δεδομένων για σκοπούς ασφάλισης υγείας και ζωής.
- Στην επεξεργασία για άλλους σκοπούς από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.
- Στη διαβίβαση δεδομένων από δημόσιους φορείς.
- Στην επεξεργασία δεδομένων στο πλαίσιο των σχέσεων απασχόλησης και την ενίσχυση προστασίας του εργαζομένου.
- Στην επεξεργασία δεδομένων σε αρμονική σχέση με την ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης κ.α.
Σημαντική καινοτομία είναι, σύμφωνα με την κυβέρνηση, η εδραίωση της αρχής της λογοδοσίας, με βάση την οποία, κατά το άρθρο 45 του νομοσχεδίου, καθιερώνεται μια μορφή αντικειμενικής ευθύνης για τους υπευθύνους επεξεργασίας, οι οποίοι πρέπει να αποδεικνύουν την τήρηση των υποχρεώσεών τους, δηλαδή ότι δεν έχουν κάνει λάθος κι ότι έχουν λάβει όλα τα μέτρα ασφαλείας για τη μη διαρροή των προσωπικών δεδομένων.
«Τσουχτερά» πρόστιμα για τους παραβάτες
Πολλοί οργανισμοί και εταιρίες αγνοούν έως σήμερα τους κινδύνους για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των ατόμων, καθώς γνώριζαν ότι οι εποπτικές αρχές δε διέθεταν τη δύναμη να επιβάλλουν κυρώσεις στους παραβάτες.
Με το παρόν νομοσχέδιο, ωστόσο, όποια επιχείρηση δε συμμορφωθεί, θα υπόκειται σε υψηλά πρόστιμα.
Η «λύση» στις ιστοσελίδες
Την ίδια ώρα, και το κενό απέναντι σε ιστοσελίδες που ωθούν τους χρήστες να συναινέσουν στη συλλογή, από μέρους τους, προσωπικών δεδομένων, χρησιμοποιώντας ασαφείς και «πονηρούς» τρόπους, με αποτέλεσμα τα συγκεκριμένα στοιχεία να προωθούνται για διάφορες χρήσεις, έρχεται πλέον να καλυφθεί: Με την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης οδηγίας, η εταιρεία υποχρεούται να χρησιμοποιεί μία κατανοητή κι απλουστευμένη γραμμή όσον αφορά τη συλλογή προσωπικών δεδομένων, δίνοντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα στον επισκέπτη να άρει ανά πάσα ώρα και στιγμή τη συγκατάθεσή του σε περίπτωση που αλλάξει γνώμη.
Σημαντικά τα οφέλη για επιχειρήσεις και κράτος
Κατά την κυβέρνηση, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει σημαντικά οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για το κράτος, καθώς βάζει τέλος στα νομικά κενά και την αβεβαιότητα ως προς τη σύννομη συλλογή, επεξεργασία, διατήρηση, διακίνηση, αξιοποίηση και καταστροφή των δεδομένων. Παράλληλα, αποκαθιστά τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού από την ασύμμετρη εφαρμογή ενωσιακών κανόνων και πλήθους παράλληλα εφαρμοζόμενων εθνικών διατάξεων, ενώ βοηθά στην ισόρροπη προάσπιση αφενός του δικαιώματος στην έκφραση και την πληροφόρηση, αφετέρου της προαγωγής της οικονομικής ανάπτυξης και της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Ακόμη, ανοίγει τον δρόμο για αναδιοργάνωση κι ανασυγκρότηση των διαδικασιών επιχειρήσεων και Δημοσίου, ενώ προάγει την καλλιέργεια κι εμπέδωση κουλτούρας προστασίας των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών/ πολιτών, εργαζομένων και προμηθευτών.
Τέλος, σημαντικό στοιχείο είναι η δημιουργία «ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος» για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην ασφάλεια των δεδομένων, ενισχύοντας τη φήμη τους και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, εργαζομένων και προμηθευτών τους.
Συνοπτικά, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο νέος γενικός κανονισμός για την προστασία των προσωπικών δεδομένων:
- Βοηθά στην εμπέδωση της αξίας των προσωπικών δεδομένων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η αξία της αγοράς των προσωπικών δεδομένων υπολογίζεται ότι θα ανέλθει σε σχεδόν 1 τρισ. ευρώ το 2020, ενώ έως το 2025 εκτιμάται ότι ο όγκος των δεδομένων θα αυξηθεί από 16,1 ΖΒ σε 163 ΖΒ.
- Ενισχύει την ενημέρωση ως προς τους τρόπους σωστής και σύννομης επεξεργασίας των δεδομένων από τις επιχειρήσεις και το κράτος.
- Διευκολύνει την ελεύθερη και σύννομη κυκλοφορία των προσωπικών δεδομένων ως μέσο επίτευξης οικονομικής και κοινωνικής προόδου.
- Αποσαφηνίζει τους κανόνες που διέπουν τη σωστή διαχείριση των δεδομένων, απέναντι σε πρακτικές που δεν είναι ορθές.
- Απλοποιεί και προστατεύει τις καθημερινές συναλλαγές (online και off line) με επιχειρήσεις και κράτος.
