Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ποιος θα μπορούσε άραγε να φανταστεί ότι το πρώτο εξάμηνο του 2019 οι μετοχές δύο ελληνικών τραπεζών θα ήταν μεταξύ των μεγάλων πρωταγωνιστών των διεθνών αγορών; Ποιος περίμενε ότι το μεγάλο σορτάρισμα των τελευταίων ετών -οι ευρωπαϊκές μετοχές- θα βίωναν το καλύτερο εξάμηνο από το μακρινό 1998;
Το πρώτο μισό του έτους δεν έκρυβε μεγάλες εκπλήξεις. Στο εσωτερικό η οικονομία παρέμεινε σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά σημαντικά βραδύτερης όπως προειδοποιούσαν οι ειδικοί. Στην Ευρώπη συνολικά οι οικονομικές συνθήκες ήταν τόσο ζοφερές όσο όλοι φοβούνταν. Και στη διεθνή σκηνή οι εμπορικές συγκρούσεις συνεχίστηκαν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, ενώ το γεωπολιτικό τοπίο ήταν τόσο ρευστό όσο ποτέ. Όλα τα παραπάνω δεν ήταν επαρκής λόγος για τους επενδυτές να κάνουν πίσω, να δείξουν επιφυλάξεις. Όχι ότι δεν αναζήτησαν την ασφάλεια των κρατικών ομολόγων και του χρυσού. Αλλά δεν μπόρεσαν να αντισταθούν και πάλι στο ρίσκο. Είναι πάντως ελαφρώς ειρωνικό να επιστρέφουν οι επενδυτές σε κλίμα ευφορίας ανάλογο με την εποχή της απορρύθμισης και των «φιλικών στις αγορές» πολιτικών της δεκαετίας του 1990, την ώρα που η πολιτική διεθνώς φαίνεται να επιστρέφει στη δεκαετία του… 1970.
«Συστημικοί» και «λαϊκιστές», αριστεροί και δεξιοί, κέντρο και άκρα, όλοι (με σημαντικές διαφοροποιήσεις στον τόνο και τις αποχρώσεις είναι η αλήθεια) υπόσχονται μεγαλύτερη «προστασία», «τείχη», έναν κόσμο πιο «κλειστό» και με τον ρόλο του κράτους ενισχυμένο. Το βλέπουμε έντονα το τελευταίο διάστημα στη Γερμανία ακόμη και από τα κόμματα που δεν είναι κατά της παγκοσμιοποίησης, ούτε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ευρωσκεπτικιστικά. Το βιώνουν πολύ πιο έντονα στην Αγγλία. Και είναι εμφανές στις δηλώσεις τόσο του Τραμπ όσο και των υποψηφίων των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ.
Όλοι κινούνται προς μια εποχή προ Θάτσερ και Ρέιγκαν, στην πολιτική των οποίων αρκετοί χρεώνουν τις ρίζες της κρίσης που βίωσε ο πλανήτης μόλις πριν από δέκα χρόνια. Βρίσκουν τις λύσεις στο παρελθόν.
Βέβαια τα λόγια απέχουν πολλές φορές από τις πράξεις, το ξέρουμε πολύ καλά και εδώ στην Ελλάδα. Και οι συνθήκες συχνά υπαγορεύουν «κωλοτούμπες», προσγείωση σε μια πραγματικότητα που διαφέρει από τα φιλόδοξα οράματα. Οι Έλληνες δοκίμασαν την εναλλακτική συνταγή και επιστρέφουν στο «κατεστημένο» σχολίαζε η WSJ προ ημερών. Η υπόλοιπη Ευρώπη μπορεί τα επόμενα χρόνια να ακολουθήσει, μπορεί και όχι. Όσο για τις αγορές δεν κοιτούν ούτε στο παρελθόν ούτε στο μέλλον. Ούτε ασχολούνται με ιδεολογικές διαφορές. Για αυτές μετράει μόνο το τώρα και το κέρδος, όπως έγινε ξεκάθαρο το πρώτο εξάμηνο.
