Το πρώτο παγκοσμίως κέντρο απελευθέρωσης δελφινιών που μεγάλωσαν σε καθεστώς αιχμαλωσίας δημιουργεί το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» και σύμφωνα με τη διευθύντρια έρευνας του Ινστιτούτου, Αναστασία Μήλιου, «το Καταφύγιο Θαλάσσιας Ζωής Αιγαίου προσπαθεί να λύσει ένα παγκόσμιο πρόβλημα, δεδομένου ότι για δεκαετίες γίνονται ανά τον πλανήτη συζητήσεις που ξεκίνησαν από τη δεκαετία του '60 και αφορούν το πώς θα δώσουμε τέλος στην αιχμαλωσία των ζώων».
Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΜΠΕ, «Πρακτορείο 104,9 FM» η κ. Μήλιου, τόνισε πως «έχουν δαπανηθεί πολλά χρήματα, χρόνος και μελάνι επί του θέματος και δεν έχει γίνει κάτι μέχρι στιγμής. Συνεπώς αποφασίσαμε τη δημιουργία του καταφυγίου, μια διαδικασία που ξεκίνησε πριν από έξι χρόνια, ενώ χρειάστηκε να αναγνωριστεί το κατάλληλο σημείο. Πλέον προχωράμε δυναμικά στο νησί των Λειψών, εδώ και δύο χρόνια, τις κατασκευές και αν όλα πάνε καλά στις αρχές του χρόνου θα έχει ολοκληρωθεί ένα κτηνιατρείο και μια υποδομή και αδειοδότηση, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη φιλοξενία δελφινιών που ελευθερώνονται από την αιχμαλωσία».
Σύμφωνα με τη διευθύντρια Έρευνας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», για να βρεθεί το κατάλληλο σημείο, χρειάστηκαν περίπου έξι χρόνια αναζήτησης «σε κάθε γωνιά του Αιγαίου».
«Οι Λειψοί έχουν έναν μεγάλο κόλπο σαν φιόρδ με πολύ εύκολα ρεύματα, καλά βάθη κι εξαιρετική βιοποικιλότητα, ενώ το σημαντικό είναι ότι έχουν και μια εξαιρετική τοπική κοινωνία, η οποία πίστεψε σε αυτή την προσπάθεια, είναι υπέρ της, κάτι που αποτελεί βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε παρέμβαση στο περιβάλλον, πόσο μάλλον για ένα τόσο καινοτόμο έργο. Συνεπώς και περιβαλλοντικά και κοινωνικά έχουμε την εξαιρετική περιοχή, η οποία ανήκει στο δημόσιο με αποτέλεσμα να μην έχουμε το ρίσκο να χτιστούν κατασκευές όπως ξενοδοχεία, μπαράκια κ.ο.κ στην περιοχή, κάτι που είναι πολύ σημαντικό», εξήγησε η ειδική επιστήμονας.
«Περίπου 20 θα είναι οι επιστήμονες και οι ερευνητές. Παράλληλα με το κομμάτι της περίθαλψης που θα προσφέρουμε στα τραυματισμένα δελφίνια, θηλαστικά ή χελώνες που βρίσκουμε στην περιοχή, κάτι που επίσης δεν υπάρχει στην Ελλάδα, το πιο σημαντικό είναι να υπάρχει και ένα (σ.σ τέτοιου τύπου) ερευνητικό κέντρο», επεσήμανε η κ. Μήλιου.
Αναφερόμενη στο τι συμβαίνει παγκοσίως με τα αιχμάλωτα θαλάσσια θηλαστικά η κ. Μήλιου σημείωσε πως «είναι γεγονός ότι χρόνο με τον χρόνο ο κόσμος σταματά να πηγαίνει σε δελφινάρια καθώς συνειδητοποιούμε ότι αυτή η μορφή κακοποίησης των ζώων δεν είναι κάτι το εκπαιδευτικό όπως το ονομάζουνε οι ζωολογικοί κήποι, κάτι που ισχύει και για την κακοποίηση των δελφινιών για ένα σόου».
«Το πρόβλημα που έχει προκύψει με το συγκεκριμένο θηλαστικό βέβαια ξεπερνά κατά πολύ την Ελλάδα, όπως και τη Μεσόγειο, καθώς ακόμη και όταν λόγω μειωμένης προσέλευσης επισκεπτών τα δελφίνια "φεύγουν" από τους ζωολογικούς κήπους, αυτό δεν σημαίνει το τέλος της αιχμαλωσίας τους, όσο δεν υπάρχουν καταφύγια», πρόσθεσε.
Κατά την κ. Μήλιου, το ελπιδοφόρο είναι ότι «ο κόσμος σιγά-σιγά, αρχίζει να σταματάει να πηγαίνει σε δελφινάρια με την προσέλευση να μειώνεται. Έτσι, αυτό που βλέπαμε παλαιότερα, π.χ. και με τις αρκούδες να χορεύουν ή με τα λιοντάρια να βρίσκονται σε τσιμεντένια φωλιά, αλλάζει, είναι κάτι από το οποίο ο κόσμος βλέπουμε να "στρίβει". Αλλάζει αυτό που θεωρεί αποδεκτό, δεν το θεωρούν διασκεδαστικό να πηγαίνουν τα παιδιά τους σε ένα δελφινάριο και να βλέπουν εξαναγκασμένες παραστάσεις».
Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο να υπάρχει η εναλλακτική απελευθέρωσης των δελφινιών στο φυσικό τους περιβάλλον, η κ. Μήλιου ανέφερε πως αυτό είναι πρακτικά ανέφικτο. «Θα ήταν ιδανικό και η καλύτερη λύση να τα αφήναμε ελεύθερα, αλλά είναι ένα ζώο το οποίο βρίσκεται σε άμεση εξάρτηση από τον άνθρωπο, δεν έχει τραφεί μόνο του, έχει βρεθεί σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση μετά από είκοσι χρόνια εγκλεισμού σε μια μικρή πισίνα, ενώ μάλιστα σε πολλές χώρες τα δελφίνια ήταν και σε εσωτερικούς χώρους, δεν βλέπουν καν τον ουρανό και το περιβάλλον» εξήγησε και τόνισε πως τα δελφίνια δεν είναι από τα ζώα, «τα οποία μπορεί κάποιος απλά να ανοίξει και να φύγουν».
«Είναι πολύ πιθανό πολλά από αυτά να μην μπορούν να ζήσουν στο ανοιχτό πέλαγος και χρειάζεται ημιελεύθερο περιβάλλον, που να μοιάζει με το φυσικό, στο οποίο να παρέχεται και τροφή χωρίς να υπάρχει η συνεχής ανθρώπινη αλληλεπίδραση, με την παρουσία να είναι διακριτική και εξ αποστάσεως ενώ όπου απαιτείται να υπάρχει και συμβολή του κτηνιάτρου. Έτσι τα ζώα αυτά θα μπορέσουν να ζήσουν σε μια κατάσταση που θα είναι κάτι σαν... συνταξιοδότηση για όσο ακόμη θα μπορέσουν να ζήσουν», κατέληξε.
