Της Βάσως Βεγίρη
[email protected]
Mε πλήρη διάσταση απόψεων μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων και των αρμοδίων στελεχών της κυβέρνησης-πολιτείας, όσον αφορά το μέγεθος και την ένταση των προβλημάτων που προκαλεί στα μακεδονικά προϊόντα και επιχειρήσεις που φέρουν στην επωνυμία τους τον όρο «Μακεδονία» ή παράγωγά του, ενεργοποιήθηκε ο διάλογος που προβλέπεται από τη Συμφωνία μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων και ομάδας ειδικών από τις δύο χώρες.
Συγκεκριμένα, στα μέσα Μαΐου ξεκίνησε ο επιχειρηματικός διάλογος μεταξύ των επιχειρηματικών φορέων Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας για το θέμα των εμπορικών σημάτων και σχέσεων των δύο χωρών, βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών και πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση της Ομάδας Ειδικών των δύο χωρών.
Από ελληνικής πλευράς, στον διάλογο αυτό έχουν προσκληθεί και συμμετέχουν η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων, που καλύπτει όλα τα Επιμελητήρια της χώρας και οι Σύνδεσμοι Εξαγωγέων και Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ και ΣΒΕ-πρώην ΣΒΒΕ) και αυτοί είναι οι τρεις φορείς που θα συντονίζουν τις επιχειρηματικές θέσεις της χώρας μας. Στη δε Ομάδα Ειδικών συμμετέχει ο γνωστός νομικός και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, ειδικός σε θέματα εμπορικών σημάτων, Ευστάθιος Κουτσοχήνας.
Η διαδικασία προβλέπει, όπως σημειώνει ο γενικός γραμματέας ΔΟΣ & ΑΣ του υπουργείου Εξωτερικών, Ιωάννης Μπράχος, πως «οι δύο πλευρές θα εντοπίσουν τα προβλήματα, ως επιχειρηματικοί φορείς θα προσδιορίσουν πού είναι τα προβλήματα και ποιες είναι οι πιθανές λύσεις και αυτές οι πιθανές λύσεις θα εξεταστούν από την Ομάδα των Ειδικών, ώστε αυτές να είναι συμβατές με βάση το εθνικό, το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο».
Προσωπική εντύπωση του κ. Μπράχου, από πρόσφατες επισκέψεις του στα Σκόπια όπως επισημαίνει ο ίδιος, είναι ότι «υπάρχει καλή διάθεση και από τους επιχειρηματικούς φορείς στα Σκόπια» και νομίζει ότι όταν έρθουν «face to face» όλα τα προβλήματα θα αμβλυνθούν. «Καταλαβαίνω το συναισθηματικό ζήτημα που υπάρχει στη Μακεδονία, καταλαβαίνω επίσης ότι πολλοί έρχονται από την Αθήνα και λένε διάφορα και πολλές φορές μπορεί να ενοχλούν με την απόσταση την τεχνοκρατική, αλλά ειλικρινά σας λέω τα προβλήματα είναι περιορισμένα», προσθέτει σχετικά.
Στον αντίποδα, ωστόσο, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων ΣΕΒΕ, Δρ. Γιώργος Κωνσταντόπουλος, έχει εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη και σε ό,τι αφορά το μέγεθος και την ένταση των προβλημάτων που «γεννά» η Συμφωνία των Πρεσπών στις μακεδονικές επιχειρήσεις και σε ό,τι αφορά τις σχετικές προθέσεις των γειτόνων μας:
«Είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ», τονίζει ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Δρ. Κωνσταντόπουλος, «ένα θέμα εξαιρετικά ευαίσθητο, που θέλει πάρα πολύ μεγάλη προσοχή. Θα δημιουργήσουμε μια γραμμή, ένα τηλεφωνικό κέντρο, έναν τετραψήφιο αριθμό και μια γραμμή μέσω site, όπου θα καταγράφουμε τα προβλήματα και θα τα κοινοποιούμε στον εμπειρογνώμονα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι τουλάχιστον μέχρι ελάχιστες ημέρες πριν την έναρξη του διαλόγου των δύο πλευρών, δεν είχε γνωστοποιηθεί στην ελληνική πλευρά ποιοι ακριβώς φορείς-επιμελητήρια της γείτονος θα συμμετέχουν στη μικτή ομάδα.
Στην ερώτηση, εξάλλου, αν συμμερίζεται την εκτίμηση του κ. Μπράχου ότι υπάρχει καλή θέληση και από τους Σκοπιανούς και δεν πιστεύει ότι θα υπάρξουν πολλά προβλήματα, ο κ. Κωνσταντόπουλος απαντά: «Υπάρχουν προβλήματα και λογικό είναι να υπάρχουν προβλήματα. Καταρχάς προκαλούν στις διεθνείς εκθέσεις και αυτό που ζητάμε είναι όπως το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έδωσε μια ερμηνευτική εγκύκλιο της Συμφωνίας των Πρεσπών και στα Επιμελητήρια και στις επιχειρήσεις, να κάνει κάτι αντίστοιχο και το ΥΠΕΞ της γειτονικής χώρας, να στείλει μία αντίστοιχη ερμηνευτική εγκύκλιο, κάτι που δεν έχει κάνει ακόμη.
Ακόμη και τα Επιμελητήριά τους εξακολουθούν να ονομάζονται Μακεδονικά Επιμελητήρια, στα πάντα χρησιμοποιούν ακόμη το όνομα Μακεδονία. Ξεκινάμε, λοιπόν, από τα αυτονόητα και φυσικά θα επιμείνουμε σε αυτά, στην πιστή εφαρμογή της Συμφωνίας και κυρίως στην προστασία των σημάτων και των ΠΓΕ - ΠΓΕ έχουμε προς το παρόν μόνο τα κρασιά, τα τσίπουρα και το ούζο, τα οποία όμως προστατεύονται πλήρως με το όνομα Μακεδονία. Η άλλη πλευρά δεν μπορούν να γράφουν “Βόρεια Μακεδονία”, γιατί είναι ΠΓΕ, είναι δηλαδή ονομασία με γεωγραφική ένδειξη που αφορά μια Περιφέρεια, δηλαδή είναι ΠΓΕ Μακεδονία, όχι ΠΓΕ Ελλάς, έτσι και αυτοί πρέπει να βρουν ένα όνομα να γράψουν σύμφωνα με συγκεκριμένες Περιφέρεις/περιοχές, λ.χ. Γευγελή κ.ο.κ.
Υπάρχουν πολλά θέματα μπροστά μας να αντιμετωπίσουμε, γι’ αυτό και είμαστε σε άμεση με τις επιχειρήσεις, καταγράφουμε τα προβλήματα αυτά και θα ζητήσουμε λύσεις. Αλλά καταλαβαίνετε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν προκλήσεις, γιατί οι προκλήσεις τους έχουν φτάσει πλέον στο απροχώρητο και εμφανίζονται στις Εκθέσεις ως “Μακεδονία”.
Μας περιμένει μεγάλος αγώνας, “μπλέξαμε” όπως λέγεται με μια λέξη και πρέπει να δούμε πώς θα ξεμπλέξουμε. Το θέμα είναι δύσκολο. Ούτως ή άλλως η χρονική διάρκεια αυτής της ομάδας σύμφωνα με τη Συμφωνία είναι για τρία χρόνια, ενώ δυστυχώς και οι αποφάσεις δεν είναι δεσμευτικές, οπότε πολύ φοβάμαι ότι θα κάνουμε εργοθεραπεία, δηλαδή θα συναντιόμαστε και να λέμε ό,τι θα λέμε, αλλά αν οι αποφάσεις δεν είναι δεσμευτικές δεν κάνουμε τίποτε. Εμείς πάντως προσερχόμαστε με καλή θέληση στο διάλογο αυτό, δεν μπορούμε να τον αρνηθούμε, είμαστε καλοπροαίρετοι και θέλουμε να βρούμε λύσεις με τους γείτονές μας».
Όπως εξάλλου έχει γνωστοποιηθεί και παραδέχεται και ο γ.γ. ΔΟΣ και ΑΣ του ΥΠΕΞ, ναι μεν οι Σκοπιανοί ιδιώτες βάσει της Συμφωνίας των Πρεσπών, όταν καταλήξει ο διάλογος, είναι υποχρεωμένοι να προσαρμοστούν σε ό,τι προβλέπει η Συμφωνία, που τους υποχρεώνει να μη χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία στη σήμανση, αλλά μπορούν βέβαια να χρησιμοποιούν τον επιθετικό προσδιορισμό «μακεδονικός».
Γι’ αυτό ακριβώς και συστήνονται οι επιτροπές ειδικών και επιχειρηματικών φορέων των δύο χωρών, προκειμένου να αναζητηθούν λύσεις….
«Δυστυχώς», τονίζει σχετικά ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, «θα πρέπει εμείς να αποδείξουμε σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον ότι δεν είμαστε ελέφαντες, θα πρέπει να αποδείξουμε γιατί λεγόμαστε Μακεδόνες».
Ηχηρό κώδωνα κινδύνου για τις επιπτώσεις της Συμφωνίας στις μακεδονικές επιχειρήσεις και προϊόντα κρούει και ο α’ αντιπρόεδρος του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Μανώλης Βλαχογιάννης, καθώς, όπως τονίζει, είναι προφανές ότι οι επιχειρήσεις που εδρεύουν στο όμορο κράτος αντλούν από τη Συμφωνία το δικαίωμα να αποκαλούνται σκέτο μακεδονικές, βάσει του συνδυασμού του άρθρου 1, παράγραφος 3 ζ και των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 7, όπως και ότι με τις διατάξεις του άρθρου 18 και του άρθρου 13 η όμορη χώρα έχει το δικαίωμα να εγείρει αξιώσεις επί της ελεύθερης ζώνης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τον κ. Βλαχογιάννη, πάντως, υπάρχει μια πιθανότητα να λύσει κανείς το πρόβλημα των πνευματικών δικαιωμάτων εάν η συμφωνία που θα προκύψει από την Επιτροπή μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων μετουσιωθεί σε ένα πρόσθετο Πρωτόκολλο, σαν προσάρτημα της Συμφωνίας, ενώ για τη θεσμική θωράκιση των μακεδονικών προϊόντων γεωγραφικής προέλευσης τόνισε πως η Ελλάδα οφείλει να προχωρήσει κυρώνοντας τις συμφωνίες της Λισαβόνας του 1954, που την έχει υπογράψει, αλλά δεν την έχει κυρώσει ποτέ και να υπογράψει και κυρώσει τις τροποποιήσεις της Στοκχόλμης του 1967 και την επέκτασή τους της Γενεύης του 2015.
Κώδωνα κινδύνου για το δικαίωμα που δίνει η Συμφωνία των Πρεσπών στις εταιρείες της γείτονος να αποκαλούνται σκέτο μακεδονικές κρούει και ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Θανάσης Σαρόπουλος, που όπως και ο πρόεδρος του ΔΣΘ και εκπρόσωπος στην Ομάδα Ειδικών του διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών, κ. Κουτσοχήνας, καλούν τις ελληνικές επιχειρήσεις να κατοχυρώσουν τα μακεδονικά τους σήματα, αν όχι σε ευρωπαϊκό, τουλάχιστον σε εθνικό επίπεδο, τονίζοντας πως «έμμεσα ακόμη και ένα ελληνικό μόνο εθνικό σήμα αποτελεί λόγο ανακοπής σε περίπτωση προσπάθειας καταχώρησης μεταγενέστερου κοινοτικού».
