Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Το στοίχημα για την επιλογή των ανθρώπων που θα τοποθετηθούν σε θέσεις-κλειδιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μεγάλο. Στη χθεσινή πρώτη – μετά τις ευρωεκλογές - συνάντησή τους στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί των κρατών-μελών συμφώνησαν, αν μη τι άλλο, ότι θα πρέπει να υπάρξουν ισορροποπίες στη γεωγραφική κατανομή, στον τρόπο κατανομής της δύναμης των μεγάλων και των μικρών χωρών, στη συμμετοχή των πολιτικών κομμάτων, καθώς και στη συμμετοχή των δύο φύλων.
Το βέβαιο είναι πως στο κατακερματισμένο Ευρωκοινοβούλιο που αναδείχτηκε από τις ευρωεκλογές, η επιλογή δεν είναι απλή υπόθεση: οι 28 πρέπει να διαπραγματευτούν, μεταξύ τους αλλά και τους ευρωεβουλευτές που πρέπει να εγκρίνουν την όποια επιλογή. Και βεβαίως να συμβιβαστούν.
Οι προβολείς έχουν ήδη στραφεί στο γαλλογερμανικό χάσμα. Έπειτα από το τρίωρο δείπνο εργασίας χθες το βράδυ, με αποκλειστικό θέμα τη διαδοχή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και του Ντόναλντ Τουσκ, η Άγκελα Μέρκελ παραδέχτηκε ότι είχε ένα τετ α τετ με τον Εμανουέλ Μακρόν.
«Δεν είναι μυστικό ότι δεν υποστηρίζει τον υποψήφιό μάς – τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ – αλλά πρέπει να ζήσουμε όλοι με τις συνέπειες, όπως παρουσιάζονται», τόνισε η Γερμανίδα καγκελάριος για να εξηγήσει ευθύς αμέσως: «Το ΕΛΚ είναι το ισχυρότερο στο Ευρωκοινοβούλιο. Δεν έχει όμως πλειοψηφία, οπότε όλοι πρέπει να σκεφτούμε πολύ».
Το παραδέχτηκε άλλωστε και ο ίδιος ο Βέμπερ, αναγνωρίζοντας ότι η πολιτική του οικογένεια έχασε έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γεγονός που αποδυναμώνει την υποψηφιότητά του.
Βάσει του συστήματος spitzenkandidat, του κορυφαίου υποψηφίου, με το οποίο διορίστηκε το 2014 ο Γιούνκερ, ο υποψήφιος του μεγαλύτερου κόμματος αναλαμβάνει τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκή Επιτροπής. Είναι όμως η πρώτη φορά σε 40 χρόνια που οι δύο ομάδες της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς δεν είναι σε θέση να σχηματίσουν σταθερή πλειοψηφία για να μπορέσουν να καταλάβουν τις κορυφαίες θέσεις. Η επιλογή των κρατών-μελών για τον πρόεδρο της επιτροπής απαιτεί επίσης την έγκριση με πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος έλαβε εντολή να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για να οριστεί ο επόμενος ή η επόμενη πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έθεσε την ισορροπία των φύλων ως καθοριστικό παράγοντα στην επιλογή. Αναγνώρισε ωστόσο ότι «στον πραγματικό κόσμο, θα είναι δύσκολο να επιτευχθεί η τέλεια ισορροπία».
Εκτός από τις κορυφαίες θέσεις του προέδρου της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το σταυρόλεξο συμπληρώνουν ο νέος/α Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, θέση την οποία υπηρετεί σήμερα η Φεντερίκα Μογκερίνι, και ασφαλώς ο νέος/α πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα διαθεχθεί τον Αντόνιο Ταγιάνι. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα κληθούν επίσης να αποφασίσουν και για τη θέση του νέου προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που θα διαδεχθεί τον Μάριο Ντράγκι.
Ο Τουσκ επιμένει ότι «εφόσον είναι εφικτό, τις δύο από τις τέσσερις θέσεις πρέπει να τις αναλάβουν γυναίκες». Αυτό ανοίγει τον δρόμο για τη φιλελεύθερη υποψήφιο Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αλλά και ορισμένων άλλων ονομάτων που κυκλοφορούν, όπως της επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ή της διευθύνουσας συμβούλου της Παγκόσμιας Τράπεζας Κρισταλίνα Τζεοργκίεβα.
Υπάρχουν επίσης υπαινιγμοί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα επικεντρώσει τις προσπάθειές του στον καθορισμό της μελλοντικής κατεύθυνσης της Ε.Ε., αντί να αναζητήσει ισχυρούς ρόλους σε κορυφαίες θέσεις. Πολιτικοί αναλυτές σημειώνουν ότι έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία στα τέλη του έτους, πολλά ονόματα θα έρθουν στο προσκήνιο.
Ήδη ορισμένα ονόματα κυκλοφορούν, χωρίς όμως να έχει επιβεβαιωθεί η υποψηφιότητά τους. Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ε.Ε. λόγου χάριν, ο Μισέλ Μπαρνιέ, δεν έχει δηλώσει ότι είναι υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν. Τους τελευταίους μήνες ωστόσο περιοδεύει τις πρωτεύουσες και δίνει ομιλίες για το όραμά του για την Ευρώπη.
Βασικός αντίπαλος του Βέμπερ για τη θέση του Γιούνκερ είναι ο Ολλανδός πολύγλωσσος Φρανς Τίμερμανς, Α’ αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για τη βελτίωση της νομοθεσίας, τις διοργανικές σχέσεις, το κράτος δικαίου και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Είναι ο υποψήφιος του δεύτερου μεγαλύτερου κόμματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των Σοσιαλιστών, οι οποίοι όμως επίσης μετρούν μεγάλες απώλειες μετά τις ευρωεκλογές.
Κι έπειτα είναι και η Βεστάγκερ, η υποψήφια της Συμμαχίας Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), το κόμμα που μαζί με τους Πράσινους αναδείχτηκαν μεγάλοι νικητές των ευρωεκλογών.
Η Ευρωπαία Επίτροπος Ανταγωνισμού, η Δανή Βεστάγκερ, είναι η γυναίκα που τόλμησε να τα βάλει με εταιρείες-κολοσσούς. Οι έρευνες που επέβλεψε είχαν ως αποτέλεσμα τα πρόστιμα-ρεκόρ της Κομισιόν σε Google και Apple. Ο Μακρόν μάλιστα άφησε να εννοηθεί ότι η Βεστάγκερ θα μπορούσε να είναι η επόμενη πρόεδρος της Κομισιόν.
«Η κ. Βεστάγκερ είναι όπως ο κ. Μπαρνιέ, όπως ο κ. Τίμερμανς, άνθρωποι που έχουν τα απαιτούμενα προσόντα. Δεν θέλω ωστόσο σήμερα να ανοίξουμε διάλογο για τα ονόματα. Θέλω να κάνουμε διάλογο για το σχέδιο, τις προτεραιότητες και τα κριτήρια», αρκέστηκε επίσημως να δηλώσει χθες ο Γάλλος πρόεδρος. Παραταύτα ο Μακρόν ανέφερε τρία ονόματα – όχι του Βέμπερ.
