Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μια νέα μελέτη διερευνά το πώς η έκθεση σε συγκεκριμένους παράγοντες, όπως για παράδειγμα σε κάποιους ιούς, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 1.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ιατρικών Ερευνών Westmead εξετάζουν μια σειρά πιθανών αιτίων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 1. Τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης μελέτης έχουν δείξει πώς η έκθεση στον ιό coxsackie μπορεί να αυξήσει αυτόν τον κίνδυνο. Ο ιός Coxsackie είναι ένας κοινός ιός που προκαλεί ασθένειες όπως μυοκαρδίτιδα, αφθώδη πυρετό και γαστρεντερίτιδα.
Η μελέτη ανακάλυψε ότι ένας βασικός μεταγραφικός παράγοντας (πρωτεΐνες που βοηθούν στην ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση συγκεκριμένων γονιδίων) που ονομάζεται παράγοντας 1-άλφα (HIF-1A) που προκαλείται από υποξία, βρίσκεται πίσω από την αύξηση του κινδύνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια που δεν έλαβαν HIF-1A σε βήτα κύτταρα (β-κύτταρα) είχαν πολύ υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 1 μετά από μόλυνση με ιούς, συμπεριλαμβανομένου ιού coxsackie. Η έλλειψη β-κυττάρων HIF-1A αύξησε τον θάνατο β-κυττάρων και, με τη σειρά του, αύξησε τη συχνότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 1.
Η επικεφαλής ερευνήτρια καθηγήτρια Jenny Gunton, δήλωσε ότι τα ευρήματα τονίζουν το ρόλο κλειδί που διαδραματίζουν τα β-κύτταρα στον κίνδυνο του διαβήτη.
Όπως είπε, εάν είναι υγιείς, τότε τα β-κύτταρα αναρρώνουν κανονικά μετά από στρες όπως ιογενείς λοιμώξεις και ο διαβήτης δεν αναπτύσσεται. Αλλά αν τα β-κύτταρα δεν αντιμετωπίζουν καλά αυτές τις πιέσεις, μπορεί να προκαλέσουν την ανοσολογική διαδικασία που οδηγεί στον διαβήτη τύπου 1.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η αύξηση του κινδύνου διαβήτη μπορεί να οφείλεται σε έκθεση σε άλλες πιέσεις, συμπεριλαμβανομένων των τοξινών. Επομένως τα β-κύτταρα παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του θανάτου τους όταν αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικούς παράγοντες που προκαλούν διαβήτη τύπου 1.
«Έχουμε εντοπίσει ότι το HIF-1A είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην απόφαση αυτή, για το αν δηλαδή τα κύτταρα ανακτώνται ή πεθαίνουν. Αυτό είναι το πρώτο ειδικό μοντέλο β-κυττάρων που δείχνει αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 1» λέει η καθηγήτρια Jenny Gunton.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι το HIF-1A αποτελεί πιθανή οδό για την ανάπτυξη νέων προληπτικών μέτρων και υποδηλώνουν την πιθανότητα ένα εμβόλιο για τον ιό coxsackie να βοηθήσει στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 1 σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Αυτά τα ευρήματα έρχονται σε κρίσιμη στιγμή, καθώς τα ποσοστά του διαβήτη τύπου 1 αυξάνονται παγκοσμίως, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση κατάσταση όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και σκοτώνει β-κύτταρα στο πάγκρεας. Αυτά είναι τα μόνα κύτταρα του σώματος που παράγουν ινσουλίνη, τα οποία πρέπει να ελέγξουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μας.
Και όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, ενώ υπάρχει ένα ισχυρό γενετικό συστατικό για τον διαβήτη τύπου 1, μόνο τα γονίδια δεν μπορούν να εξηγήσουν τους αυξανόμενους παγκόσμιους ρυθμούς του διαβήτη τύπου 1. Επί του παρόντος, οι μόνες θεραπείες για διαβήτη τύπου 1 είναι η μεταμόσχευση παγκρέατος ή νησίδων και οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν ινσουλίνη για το υπόλοιπο της ζωής τους. Γι αυτό, η πιθανότητα νέων προληπτικών θεραπειών αποτελεί συναρπαστική προοπτική για τους επιστήμονες.
Πηγές:
Westmead Institute for Medical Research
https://www.news-medical.net/news/20190522/Study-explore-how-exposure-to-potential-triggers-can-increase-risk-of-type-1-diabetes.aspx
