Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Την απαγόρευση της χρησιμοποίησης 10 πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης, για τα οποία υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, προβλέπει η νέα οδηγία που υιοθέτησε χθες οριστικά το Συμβούλιο Υπουργών της Ε.Ε. Τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης κατασκευάζονται πλήρως ή εν μέρει από πλαστικές ύλες και συνήθως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μία μόνο φορά ή για περιορισμένο χρονικό διάστημα προτού πεταχτούν στα σκουπίδια. Ένας από τους κύριους σκοπούς της οδηγίας είναι να μειωθεί η ποσότητα των πλαστικών αποβλήτων που δημιουργούμε, από τα οποία ένα σημαντικό μέρος καταλήγει στις θάλασσες.
Ειδικότερα η υιοθέτηση της νέας οδηγίας, που χαιρετίστηκε χθες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπει μεταξύ άλλων και τα εξής:
* Απαγόρευση από το 2021 επιλεγμένων προϊόντων μίας χρήσης από πλαστικό, για τα οποία υπάρχουν εναλλακτικά προϊόντα στην αγορά. Πρόκειται για: μπατονέτες, μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, αναδευτήρες, καλαμάκια στήριξης μπαλονιών από πλαστικό, περιέκτες τροφίμων και ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο και όλα τα προϊόντα από οξοδιασπώμενα πλαστικά.
* Μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης δοχείων τροφίμων και κυπέλλων ποτών από πλαστικό και συγκεκριμένη σήμανση και επισήμανση ορισμένων προϊόντων.
* Προγράμματα διευρυμένης ευθύνης των κατασκευαστών όσον αφορά το κόστος για την περισυλλογή των απορριμμάτων, τα οποία εφαρμόζονται σε προϊόντα όπως τα φίλτρα καπνού και τα αλιευτικά εργαλεία.
* Στόχος ξεχωριστής περισυλλογής πλαστικών φιαλών της τάξης του 90% έως το 2029 (77% έως το 2025) και θέσπιση απαιτήσεων σχεδιασμού για τη σύνδεση των πωμάτων με τις φιάλες, καθώς και στόχος ενσωμάτωσης 25% ανακυκλωμένου πλαστικού σε φιάλες PET από το 2025 και 30% για όλες τις πλαστικές φιάλες από το 2030.
Αλλαγή συμπεριφοράς
Η οδηγία ακολουθεί προσέγγιση παρόμοια με την επιτυχημένη οδηγία του 2015 για τις πλαστικές σακούλες, η οποία συνέβαλε στη γρήγορη αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών. Όταν εφαρμοστούν, τα νέα μέτρα θα αποφέρουν τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά οφέλη, όπως για παράδειγμα:
* την αποφυγή εκπομπών 3,4 εκατομμυρίων τόνων ισοδυνάμου CO2,
* την αποφυγή περιβαλλοντικών ζημιών κόστους 22 δισ. ευρώ έως το 2030,
* την παροχή της δυνατότητας στους καταναλωτές να εξοικονομήσουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, 6,5 δισ. ευρώ.
Η νέα νομοθεσία προβλέπει διαφορετικές ημερομηνίες μεταφοράς για ορισμένα μέτρα:
* Οι απαγορεύσεις και οι υποχρεώσεις σήμανσης θα πρέπει να εφαρμοστούν δύο έτη μετά την έναρξη ισχύος.
* Τα μέτρα σχετικά με τα μη αποσπώμενα πώματα και καπάκια για όλους τους περιέκτες ποτών χωρητικότητας έως 3 λίτρα θα πρέπει να εφαρμοστούν 5 έτη μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας.
* Οι πρόσθετες υποχρεώσεις για τη διεύρυνση της ευθύνης των παραγωγών θα πρέπει να εφαρμοστούν μεταξύ του Ιανουαρίου 2023 και της 31ης Δεκεμβρίου 2024, ανάλογα με το προϊόν.
Όπως επισήμανε ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, οι νέοι κανόνες θα μας επιτρέψουν να διαφυλάξουμε την υγεία των πολιτών μας, να προστατεύσουμε το φυσικό μας περιβάλλον και παράλληλα να προωθήσουμε μια πιο βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, Γίρκι Κατάινεν, στάθηκε περισσότερο στο οικονομικό σκέλος, υπογραμμίζοντας ότι με τη νέα νομοθεσία θα αναπτυχθούν καινοτόμοι και βιώσιμοι τρόποι παραγωγής, οι οποίοι θα προσφέρουν ευκαιρίες στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και θα προωθήσουν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων ργασίας».
