Νέοι κανόνες για μία πιο καθαρή, πιο ανταγωνιστική και πιο ασφαλή ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Συγκεκριμένα, η ολομέλεια υιοθέτησε τέσσερις καινούριους νόμους για την αγορά ηλεκτρισμού στην ΕΕ, οι οποίοι είχαν συμφωνηθεί ανεπίσημα με τους υπουργούς των κρατών μελών της ΕΕ στα τέλη του 2018, ολοκληρώνοντας τη δέσμη μέτρων «Καθαρή Ενέργεια για Όλους τους Ευρωπαίους».
Η συμφωνία για την εσωτερική αγορά ενέργειας εγκρίθηκε με 544 ψήφους, έναντι 76 και 40 αποχών, ενώ η συμφωνία για τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού εγκρίθηκε με 551 ψήφους, έναντι 72 και 37 αποχών.
Μια καλύτερη συμφωνία για τους καταναλωτές
Θα υπάρξουν ουσιαστικά οφέλη για τους καταναλωτές λόγω των καινούριων κανόνων, καθώς οι καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση σε έξυπνους μετρητές, δυναμική τιμολόγηση και την επιλογή να αλλάξουν πάροχο, χωρίς χρέωση, εντός μιας μέγιστης περιόδου τριών μηνών -η οποία θα μειωθεί στις 24 ώρες μέχρι το 2026.
Ενεργειακή φτώχεια και κανονισμός τιμολόγησης
Τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να έχουν επίσης τη δυνατότητα να ρυθμίζουν προσωρινά, υπό συγκεκριμένες αυστηρές προϋποθέσεις, τις τιμές για να βοηθήσουν και να προστατεύσουν τα νοικοκυριά που βιώνουν την ενεργειακή φτώχεια και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης ωστόσο θα πρέπει να παραμείνουν ο κύριος μηχανισμός αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.
Αύξηση της διασυνοριακής ροής ηλεκτρισμού
Ένας από τους κύριους στόχους των νέων κανόνων είναι να επιτραπεί η διασυνοριακή μεταφορά τουλάχιστον 70% της ποσότητας παραγόμενου ηλεκτρισμού για εμπορική χρήση, καθιστώντας ευκολότερο το εμπόριο ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Με αυτό τον τρόπο θα υποστηριχθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της ΕΕ για το 32% της συνολικής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030.
Σταδιακή κατάργηση των κρατικών ενισχύσεων για τα ορυκτά καύσιμα
Οι κανονισμοί της ΕΕ που ισχύουν αυτή τη στιγμή επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να χρηματοδοτούν σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, έτσι ώστε αυτοί να βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής για περιορισμένο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιηθούν σε περίπτωση κορύφωσης της ζήτησης - γνωστοί ως μηχανισμοί δυναμικότητας. Οι νέοι κανόνες θα εισάγουν αυστηρότερα όρια χρηματοδότησης από τα κράτη μέλη για αυτούς τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, προκειμένου να αποτραπεί η παροχή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης στους πλέον ρυπογόνους σταθμούς με βάση τα ορυκτά καύσιμα στην Ευρώπη. Τα μέτρα θα ισχύσουν για όλες τις νέες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού, ενώ για τις ήδη υπάρχουσες από το 2025. Οι συμβάσεις δυναμικότητας που υπεγράφησαν πριν τις 31 Δεκεμβρίου 2019 δεν θα επηρεαστούν από τους νέους κανόνες.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού Γιέρζι Μπούτσεκ (ΕΛΚ, Πολωνία) δήλωσε πως «η μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ θα πρέπει να την καταστήσει πιο ανταγωνιστική και να υποστηρίξει την μετάβαση σε πιο καθαρές πηγές ενέργειας. Θα δώσει επίσης περισσότερη δύναμη στους καταναλωτές και θα προστατεύσει τους ενεργειακά φτωχούς. Είναι δηλαδή θετική τόσο για το περιβάλλον όσο και για την τσέπη των καταναλωτών».
Νέα μέτρα της ΕΕ για την πρόληψη των διακοπών ρεύματος
Η νέα νομοθεσία που αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας εγκρίθηκε με 569 ψήφους, έναντι 61 και 34 αποχών. Τα νέα μέτρα θα διασφαλίσουν ότι οι πολίτες της ΕΕ θα είναι καλύτερα προστατευμένοι απέναντι στις ξαφνικές διακοπές παροχής ηλεκτρικού ρεύματος που οδηγούν σε συσκότιση. Τα κράτη μέλη θα είναι υποχρεωμένα να καταρτίσουν εθνικά σχέδια για την εκτίμηση του κινδύνου ενεργειακών ελλείψεων και για τη συνεργασία τους σε περιφερειακό επίπεδο. Τα κράτη μέλη που λαμβάνουν βοήθεια από άλλες χώρες της ΕΕ θα πρέπει στο τέλος να καλύψουν το εύλογο κόστος για την παροχή αυτής της βοήθειας.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για την ετοιμότητα έναντι των κινδύνων, Flavio Zanonato(Σοσιαλιστές, Ιταλία) δήλωσε: «Αυτή η συμφωνία καθιερώνει την αλληλεγγύη ως την πραγματική ραχοκοκαλιά της διαχείρισης κινδύνων που σχετίζονται με την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, έτσι ώστε στο μέλλον κανείς να μην φτάσει στο σημείο να πρέπει να βρει άλλα μέσα για να αντιμετωπίσει το κρύο ή τις ξαφνικές διακοπές παροχής ηλεκτρικού ρεύματος».
Καλύτερη νομοθεσία σχετικά με την αγορά ηλεκτρισμού
Για να μπορέσει να ρυθμιστεί καλύτερα η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, οι κανόνες για τη σύσταση του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) τροποποιήθηκαν και ο οργανισμός θα αναλάβει περισσότερα καθήκοντα και αρμοδιότητες. Η συμφωνία για τον ACERεγκρίθηκε με 558 ψήφους υπέρ, 75 κατά και 31 αποχές.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για τον ACER, Morten Helveg Petersen (Φιλελεύθεροι, Δανία)δήλωσε: «Με τη μεταρρύθμιση του ACER κάνουμε σημαντικά βήματα προς μία πιο ανοικτή και καλύτερα ρυθμιζόμενη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα ωφελήσει το κλίμα, τους καταναλωτές και την οικονομία μας γενικότερα».
