Της Ανθής Αγγελοπούλου
Σύμφωνα με μελέτες που έχουν διενεργηθεί τα τελευταία χρόνια, η ρευματοειδής, η ψωριασική και η ουρική αρθρίτιδα, η οστεοαρθρίτιδα και τόσες άλλες μορφές της προκαλούν κατάθλιψη και άγχος στους ασθενείς. Ενώ οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η σχέση αυτή είναι και αντίστροφη πολλές φορές, καθώς μεγάλο ποσοστό ατόμων που βιώνουν κατάθλιψη παρουσιάζουν διάφορες μορφές αρθρίτιδας.
Η αρθρίτιδα όπως έχει διαπιστωθεί στις μελέτες αυτές έχει αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης από 24,3% στους ενήλικες ηλικίας άνω των 45 ετών, σε 47,4% στους ενήλικες ηλικίας άνω των 65 ετών. Ενώ, παραμένει μια σημαντική αιτία λειτουργικής αδυναμίας, με τα ποσοστά περιορισμού της δραστηριότητας που οφείλονται σ’ αυτήν να είναι υψηλά και να αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου.
Όπως μας εξηγεί ο ορθοπαιδικός χειρουργός Δρ. Αθανάσιος Τσουτσάνης, παρόλο που τα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους στους ασθενείς ποικίλλουν, τα δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να είναι από 2-10 φορές υψηλότερα από εκείνα στο γενικό πληθυσμό, με τις διαφορές να οφείλονται στον τύπο της αρθρίτιδας.
Ενώ, συμβαίνει και το αντίστροφο, δηλαδή σε άτομα με κατάθλιψη α εμφανίζονται σε μεγάλο ποσοστό διάφορες μορφές αρθρίτιδας. Σε μια μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2011-2014 διαπιστώθηκε ότι η συχνότητα εμφάνισης της αρθρίτιδας στους συμμετέχοντες με ήπια, μέτρια και σοβαρή κατάθλιψη ήταν 55,0%, 62,9% και 67,8% αντίστοιχα.
Όπως αναφέρει ο γιατρός, το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να μειώσουν το όριο ανοχής του πόνου, τον οποίο όταν τον βιώνει καθημερινά, τότε επέρχεται τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά ο στρεσογόνος παράγοντας ο οποίος με τη σειρά του επιδεινώνει το άγχος και την κατάθλιψη.
Το χρόνιο άγχος, όπως λέει, αλλάζει τα επίπεδα των χημικών ουσιών του οργανισμού και ορμονικές αλλαγές, όπως της κορτιζόλης, της σεροτονίνης και της νορεπινεφρίνης, επηρεάζουν τη διάθεση, τη σκέψη και τη συμπεριφορά και η διατάραξη της ισορροπίας τους δύναται να οδηγήσει σε κατάθλιψη.
Παρότι δεν είναι γνωστό πώς ο πόνος σχετίζεται με την κατάθλιψη, μια από τις τελευταίες θεωρίες αφορά στο ρόλο της φλεγμονής, δεδομένου ότι οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα άτομα με συμπτώματα κατάθλιψης είχαν επίπεδα C αντιδρώσας πρωτεΐνης (μιας ουσίας που παράγεται στο ήπαρ ως απόκριση στη φλεγμονή) 31% υψηλότερα από εκείνα όσων δεν είχαν καταθλιπτικά συμπτώματα.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς με αρθρίτιδα έχουν πολλαπλές συν-νοσηρότητες, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας, της καρδιακής νόσου, της νεφρικής νόσου και του σακχαρώδη διαβήτη, οι οποίες μπορούν να περιορίσουν τις θεραπευτικές επιλογές, δεδομένης της πιθανότητας αλληλεπιδράσεων των φαρμακευτικών θεραπειών.
Ο πιθανότερος λόγος ανάπτυξής τους είναι ο περιορισμός της σωματικής δραστηριότητας, οι λιγότερες κοινωνικές επαφές, που οδηγούν συχνά σε μελαγχολία και κατάθλιψη.
Τρόποι αντιμετώπισης
Σύμφωνα με τον ειδικό, η άσκηση και η επίτευξη ενός υγιούς βάρους είναι βασικές προϋποθέσεις ύφεσης του πόνου και της δυσλειτουργίας σε μορφές αρθρίτιδας όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα. Επιπροσθέτως, αναλγητικά, όπως παρακεταμόλη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ακόμα και ντουλοξετίνη, μια ουσία που έχει αναλγητικές αλλά και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον ασθενή.
Η φυσικοθεραπεία βοηθά στην ενδυνάμωση των μυών της πάσχουσας περιοχής, στη διεύρυνση των κινήσεων και στην ύφεση του πόνου.
Ενώ, και ορισμένες μορφές ήπιας άσκησης, όπως είναι η γιόγκα, η οποία μειώνει ταυτόχρονα και τα επίπεδα του στρες, μπορούν να συνεισφέρουν θετικά.
Αν τα μέτρα πρόληψης αποτύχουν οι ασθενείς μπορούν να δοκιμάσουν ενέσιμες θεραπείες απευθείας στην άρθρωση.
Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που δεν ανταποκρίνονται σε καμία από τις συντηρητικές θεραπείες και καταφεύγουν στις επεμβάσεις, οι οποίες σήμερα μπορούν να γίνουν χωρίς να ταλαιπωρηθεί ο ασθενής με μικρές τομές και άμεση αποκατάσταση, όπως για παράδειγμα η τεχνική Anterior Minimal Invasive Surgery - Πρόσθια Ελάχιστης Επεμβατικότητας Χειρουργική.
