Οι Σκανδιναβικές χώρες δείχνουν ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων, χωρίς την πρόκληση κοινωνικής αναταραχής.
Η σουηδική κυβέρνηση (στη φωτογραφία ο πρωθυπουργός Γκόραν Πέρσον) περιφρονεί τις περισσότερες από τις συμβουλές του ΟΟΣΑ. Η σουηδική αγορά εργασίας είναι εξίσου άτεγκτη με εκείνη της Γερμανίας. Η Σουηδία έχει ένα από τα καλύτερα οργανωμένα κράτη προνοίας στον κόσμο. Και το πιο περίεργο είναι ότι, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του ΟΟΣΑ, ο μέσος Σουηδός μένει μακρυά από τη δουλειά του 17 εβδομάδες το χρόνο - λόγω διακοπών, ασθενειών ή γονικής άδειας. Τα συνδικάτα, η εργοδοσία και η κυβέρνηση δίνουν έμφαση στην ειδικευμένη εργασία. Το κράτος δεν δαπανά δισεκατομμύρια δολάρια για τη διατήρηση θέσεων εργασίας με χαμηλή ειδίκευση.
Οι μακροοικονομικές επιδόσεις της χώρας είναι εντυπωσιακές. Από το 1995 ως το 2004, η παραγωγικότητα της εργασίας αυξήθηκε κατά 2,5% το χρόνο, ένα ποσοστό που είναι υψηλότερο κι από αυτό των ΗΠΑ. Τα δύο τελευταία χρόνια, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3% το χρόνο, ενώ ο πληθωρισμός παρέμεινε κάτω από το 1%. Πώς εξηγείται αυτή η επιτυχία;
Η παραμονή της χώρας έξω από τη ζώνη του ευρώ δεν αποτελεί μια πειστική απάντηση αφού, με εξαίρεση ένα σύντομο διάστημα το 2000, η ισοτιμία της κορώνας ως προς το ευρώ παραμένει σταθερή. Τα επιτόκια μπορεί να είναι λίγο χαμηλότερα από εκείνα της ευρωζώνης, αλλά δεν είναι τόσο χαμηλά ώστε να εξηγούν αυτές τις επιδόσεις. Δύσκολα επίσης μπορεί να αποδώσει κανείς τη μακροοικονομική επιτυχία της Σουηδίας στο κοινωνικό της μοντέλο, όσο εντυπωσιακό κι αν είναι το εκπαιδευτικό της σύστημα.
Μια πιο λογική εξήγηση έχει να κάνει με τη γενική φιλοσοφία αυτής της χώρας απέναντι στις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ακολουθώντας μια διαφανή οικονομική στρατηγική, η Σουηδία έχει αποφύγει τις αντιδράσεις που σημειώνονται σε άλλες χώρες. Στη Γερμανία, οι μεταρρυθμίσεις της περιόδου 2003-2004 οδήγησαν τους πολίτες να μειώσουν την κατανάλωση. Στη Γαλλία, η σύγκρουση για την απασχόληση των νέων έχει
δημιουργήσει ένα κλίμα δυσφορίας. Αλλά οι Σουηδοί ξέρουν καλά τι θέλουν. Θέλουν υψηλά επίπεδα απασχόλησης και κοινωνικής ασφάλειας, μικρές διαφορές στους μισθούς, λειτουργικές δημόσιες υπηρεσίες και ένα γενναιόδωρο κοινωνικό κράτος. Σε αντάλλαγμα, δέχονται μια υψηλή φορολογία, έναν αυστηρό έλεγχο της αγοράς εργασίας, ένα δημοσιονομικό πλεόνασμα και μια συντηρητική νομισματική πολιτική.
Η Σουηδία χαρακτηρίζεται όμως και από μια συναινετική πολιτική κουλτούρα. Εδώ δεν συναντά κανείς έντονες διαφορές ανάμεσα στους αντιπάλους της μεταρρύθμισης και τους υποστηρικτές μιας αμερικανικού τύπου αγοράς. Οι Σουηδοί δεν συμφωνούν βέβαια σε όλα. Η πραγματοποίηση διαδηλώσεων κατά της μεταρρύθμισης είναι όμως αδιανόητη, καθώς οι πολιτικοί γνωρίζουν ότι πρέπει να προετοιμάζουν το έδαφος με προσοχή και να οικοδομούν αποτελεσματικές συμμαχίες.
Πηγές: Financial Times
