«Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι κερδοσκοπικά ιδρύματα, απλώς δεν μοιράζουν τα κέρδη» υποστήριξε σήμερα ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, μία ημέρα μετά την καταψήφιση από τη Βουλή της προτεινόμενης αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος, ώστε να δινόταν η δυνατότητα λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Προηγήθηκε παρέμβαση του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Αναστάσιου Δημοσχάκη, ο οποίος, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, δήλωσε πως, μετά το αποτέλεσμα της χθεσινής ψηφοφορίας, «για άλλα 10 χρόνια η Ελλάδα, δυστυχώς, δεν θα τύχει αυτού του μεγάλου προνομίου να έχει ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο».
Ο βουλευτής έκανε αναφορά και στο βιογραφικό σημείωμα του υπουργού Παιδείας, παρατηρώντας πως «υπερηφανεύεται ότι δίδαξε σε ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αμερικής».
«Πολύ φοβάμαι ότι και εσείς έχετε εμπλακεί σ' αυτήν την πολύ απίστευτη ιδεολογική διάσταση γύρω από το άρθρο 16. Μη μιλάτε για μη κερδοσκοπικά ιδρύματα. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια είναι κερδοσκοπικά ιδρύματα, απλώς δεν μοιράζουν τα κέρδη. Αυτό είναι η μεγάλη διαφορά. Αλλά κάποιος πρέπει να δημιουργεί κέρδη για να μπορέσουν να λειτουργήσουν. Μην, λοιπόν, κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας» απάντησε ο κ. Γαβρόγλου.
«Θα ήθελα πραγματικά να κάνετε μία ανασκόπηση - είναι πάρα πολύ εύκολο να γίνει αυτό - και να μου πείτε πόσα ιδιωτικά πανεπιστήμια υπάρχουν στην Ευρώπη και τι ποιότητας είναι τα ελάχιστα που υπάρχουν. Σας προλαβαίνω, είναι πάρα πολύ κακή η ποιότητα των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν είναι σήμερα μια παράδοση της Ευρώπης, είναι βασικά της Αμερικής. Και τα ελληνικά πανεπιστήμια - όπως ελπίζω να γνωρίζετε - έχουν θεσμούς που μπορούν να διαχειριστούν και χρήματα που έρχονται από κοινωφελή ιδρύματα» υπογράμμισε ο υπουργός Παιδείας.
«Δεν υπάρχει ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Ευρώπη. Εάν υπάρχουν τα μη κρατικά μη κερδοσκοπικά, είναι μια άλλη υπόθεση» είπε στο ίδιο μήκος κύματος και ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας, Παναγιώτης Ρήγας, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ 1. Ο ίδιος ζήτησε να μη γίνεται σύγχυση με την περίπτωση των κρατικών πανεπιστημίων, όπου κάποιος φοιτητής από το εξωτερικό πληρώνει δίδακτρα. «Έρευνα σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο με σκοπό το κέρδος δεν θα γίνει ούτε μία στο εκατομμύριο. Η Ν.Δ. επιθυμεί τη δημιουργία πανεπιστημίων-φαστ τρακ. Η γνώση δεν είναι επί πληρωμή,.δεν αποτελεί εμπόρευμα. Έχουμε από τα καλύτερα πανεπιστήμια και πρέπει να τα στηρίξουμε. Στόχος μας είναι να είναι ελεύθερη η πρόσβαση» σημείωσε.
«Έχει γενικευθεί το φαινόμενο, οι φοιτητές αναγκάζονται να παίρνουν δάνεια για να σπουδάσουν» επισήμανε με τη σειρά του ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκος Παππάς, μιλώντας στον «Real fm».
Όπως είπε, το ιδιωτικό πανεπιστήμιο χρειάζεται τεράστια ποσά επενδύσεων σε υποδομές για να ανταποκριθεί στον ρόλο του. «Η Αρχή της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος είναι αυτή που πρέπει να εφαρμόζεται στην ανάπτυξη των Επιστημών. Δεν μπορεί να γίνεται με κριτήρια ανάπτυξης της μερικότητας των ιδιωτικών συμφερόντων, που είναι μερικά ως προς το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου» τόνισε, υπογραμμίζοντας πως τα ελληνικά πανεπιστήμια έχουν καταπληκτικούς επιστήμονες και υποδομές. «Είναι θετικό ότι το δημόσιο εγγυάται αυτή τη ρύθμιση που υπερασπίζεται αυτό που η Πολιτεία αντιλαμβάνεται ως δημόσιο συμφέρον» δήλωσε ο υπουργός ΨΗΠΤΕ.
Χαρακτηριστική ήταν και η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Κατρούγκαλου, στην Ολομέλεια της Βουλής, όταν εξηγούσε τους λόγους για τους οποίους ο ΣΥΡΙΖΑ αρνήθηκε την αναθεώρηση του άρθρου 16.
«Μας ρώτησε ο κ. Μητσοτάκης "ποιους θέλετε να προστατεύσετε με τη μη αναθεώρηση του άρθρου 16" και είπε την ανακρίβεια ότι όποιος στην Αμερική - που είναι προφανώς το πρότυπό του σε ό,τι αφορά την οργάνωση της ανώτατης εκπαίδευσης - δεν έχει χρήματα, μπορεί να πάρει υποτροφίες. Αυτό είναι απολύτως ανακριβές. Υπάρχουν υποτροφίες, αλλά ο μεγάλο όγκος των φοιτητών παίρνουν δάνεια. Πόσα δισ. νομίζετε ότι χρωστούν αυτή τη στιγμή οι Αμερικανοί που έχουν πάρει δάνεια για να σπουδάσουν; Δύο φορές το χρέος της Ελλάδας, 600 δισ.; τρεις φορές, 900 δισ; Το σύνολο λοιπόν του χρέους των 40 εκατ. Αμερικανών που πήραν δάνεια είναι αυτή τη στιγμή 1 τρισεκατομμύριο 465 δισεκατομμύρια και είναι σε μια τάση διαρκούς ανόδου» είπε ο κ. Κατρούγκαλος, εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ στη Συνταγματική Αναθεώρηση.
Ο ίδιος υποστήριξε πως «είναι αυτονόητο για έναν άνθρωπο που έχει δηλώσει ότι η διαφορά μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι τεχνητή να μην αντιλαμβάνεται τι μεγάλη υποδούλωση είναι να χρωστούν 40 εκατομμύρια Αμερικανοί πάνω από 100.000 δολάρια ο καθένας προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε ένα αγαθό όπως είναι η παιδεία, που το δικό μας Σύνταγμα το κατοχυρώνει ως κοινό αγαθό και ως κοινωνικό δικαίωμα. Προφανώς όταν δεν χρειάζεται να πάρεις δάνειο ή ακόμα κι αν έχεις πάρει δάνειο το έχεις αποπληρώσει με ευκολία, δεν αντιλαμβάνεσαι το τι σημαντικός κοινωνικός ταξικός φραγμός είναι αυτός, για να μπορέσει ένα παιδί από μια αγροτική ή μια εργατική οικογένεια να σπουδάσει» σημείωσε ο κ. Κατρούγκαλος.
Ανάλογα επικριτικός προς τα επιχειρήματα της Νέας Δημοκρατίας για την τροποποίηση του άρθρου εμφανίστηκε χθες και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, λέγοντας πως «η υποκρισία της Ν.Δ. φτάνει στην κυριολεξία στο απόγειό της. Δήθεν ενδιαφέρεται για τους Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό και γι' αυτό επιδιώκει τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Την ίδια στιγμή, όμως, αρνείται να υποστηρίξει τις προτάσεις της κυβέρνησης για την ενίσχυση του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου και την αύξηση των εισακτέων. Κάποιος κακοπροαίρετος θα έλεγε εδώ ότι ίσως οι προθέσεις του δεν είναι τόσο αγαθές και η επιδίωξή του είναι να δημιουργήσει πελατεία για τα ιδιωτικά κολέγια» τόνισε ο κ. Τζανακόπουλος.
Ο αντίλογος της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία υπάρχει ρητός συνταγματικός περιορισμός ως προς τη δημιουργία μη κρατικών πανεπιστημίων αντιτείνει η Νέα Δημοκρατία, που επιμένει στην ίδρυση μη κρατικών και ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Προς την κατεύθυνση αυτή, μεταξύ άλλων, ο τομέας Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιχειρηματολογεί ότι:
- Η Ελλάδα θα αναδειχθεί σε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης: Βάσει των εκτιμήσεων έκθεσης της Εθνικής Τράπεζας (2017), θα μπορούσε να προσελκύσει 110.000 ξένους φοιτητές, αλλά και να περιορίσει τις εκροές Ελλήνων φοιτητών στο εξωτερικό, με άμεσο όφελος 1,8 δισ. ευρώ ετησίως.
- Θα αναβαθμιστούν τα δημόσια πανεπιστήμια: Κατά τη Ν.Δ. η λειτουργία μη κρατικών-ιδιωτικών πανεπιστημίων θα φέρει υγιή άμιλλα με τα δημόσια πανεπιστήμια, θα βελτιώσει την παρεχόμενη εκπαίδευσης για όλους. Παράλληλα, θα τονώσει την επιστημονική έρευνα και θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος καινοτομίας, με αύξηση των ερευνητικών ροών και συνακόλουθη μετατροπή τους σε αναπτυξιακό προϊόν.
- Θα περιοριστεί το «brain drain» καθηγητών και φοιτητών: Σύμφωνα με την ίδια μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, το 60% των Ελλήνων πανεπιστημιακών καθηγητών απασχολείται στο εξωτερικό, την ώρα που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι μόλις 11%. Επιπλέον, σύμφωνα με έκθεση της ΑΔΙΠ Ιουλίου 2018 (βάσει στοιχείων της UNESCO), η Ελλάδα καταγράφει από τα μεγαλύτερα ποσοστά φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό σε σχέση με τον πληθυσμό της (0,34%, 37.484 φοιτητές το 2017), ποσοστό αυξημένο κατά 26,7% από το 2011 ώς το 2017.
- Θα περιοριστούν οι δαπάνες προς το εξωτερικό: Σύμφωνα με τη Ν.Δ., με έναν πρόχειρο υπολογισμό, οι 37.484 αυτοί φοιτητές (υπολογίζοντας δαπάνες 1.000 ευρώ τον μήνα), δαπανούν 449.808.000 ευρώ τον χρόνο στο εξωτερικό), την ώρα που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα.
- Περισσότερες επιλογές ιδρύματος φοίτησης: Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί πως η ίδρυση μη κρατικών-ιδιωτικών πανεπιστημίων θα αυξήσει τις διαθέσιμες επιλογές φοίτησης για τους φοιτητές, κατ' επέκταση και τις προοπτικές για καλύτερη επαγγελματική σταδιοδρομία.
- Η αναθεώρηση του άρθρου 16 θα θέσει τέλος στο παράδοξο να αναγνωρίζονται στην Ελλάδα τίτλοι μη κρατικών πανεπιστημίων εξωτερικού, αλλά να μην επιτρέπεται η ίδρυση τέτοιων πανεπιστημίων στην Ελλάδα.
- Θα μπει τέλος στην υποκρισία να είναι αποδεκτή στην Ελλάδα η ιδιωτική παιδεία στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, αλλά όχι και στην Τριτοβάθμια. Ομοίως, να είναι αποδεκτή η παροχή υγείας από ιδιωτικούς φορείς, αλλά όχι η παροχή ανώτατης εκπαίδευσης από ιδιωτικούς φορείς.
Ο τομέας Παιδείας της Ν.Δ. διευκρινίζει πως μιλά για ίδρυση μη κρατικών και ιδιωτικών πανεπιστημίων με διασφαλίσεις ποιότητας και εποπτείας από το κράτος. Με αυστηρό, δηλαδή, νομικό πλαίσιο, δημοσιευμένο πρόγραμμα σπουδών, αναλυτικό κανονισμό λειτουργίας κι αυστηρά επιλεγμένο διδακτικό προσωπικό, με ίδια ακαδημαϊκά προσόντα με τα αντίστοιχα μέλη ΔΕΠ των δημοσίων πανεπιστημίων, με διαφάνεια, αξιολόγηση και λογοδοσία.
«Ακόμα και η Βόρεια Κορέα ίδρυσε πρόσφατα ιδιωτικό πανεπιστήμιο» τονίζει («Real FM») με τη σειρά του ο υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, συνιδρυτής της πρωτοβουλίας Brain Gain.
«Είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου απαγορεύεται να ιδρυθούν» επισημαίνει, συμπληρώνοντας το σκεπτικό του κόμματός του με επιπλέον επιχειρήματα:
«Βοηθάμε τους ανταγωνιστές μας στην περιοχή, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, να προσελκύουν Έλληνες φοιτητές. Επιπλέον, υπάρχουν μεγάλα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Μεγάλης Βρετανίας που θέλουν να έρθουν για συνεργασίες στην Ελλάδα. Για παράδειγμα στην εκλογική μου περιφέρεια, στο Ελληνικό, υπάρχει ενδιαφέρον από κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια ώστε να ιδρυθεί ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο» υποστηρίζει.
Η «ενδιάμεση» άποψη
«Τα μεγάλα πανεπιστήμια, Χάρβαρντ, LSE, Στάνφορντ και τα λοιπά, θα μπορούσα να πω καμία τριανταριά, οδήγησαν στο να έχουν 28 άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη συγκεντρωμένο τον πλούτο στα χέρια τους, να έχουν όσα έχει ο μισός πλανήτης» είπε στον ραδιοφωνικό σταθμό «Focus 103,6» ο πρώην βουλευτής Θανάσης Παπαχριστόπουλος, εξηγώντας τη θέση του για το άρθρο 16.
Ο ίδιος απέφυγε να πάρει ξεκάθαρη θέση για το θέμα. Σχολίασε, πάντως, ότι «η ιδιωτική εκπαίδευση, και μάλιστα υψηλού επιπέδου, φτιάχνει συγκεκριμένες νοοτροπίες. Είναι ένα ζήτημα λεπτό που θα πρέπει να δούμε συνολικά» σημείωσε ο κ. Παπαχριστόπουλος.
Τι πιστεύει η κοινή γνώμη
Η λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων ήταν ένα από τα ζητήματα στα οποία κλήθηκαν να απαντήσουν οι πολίτες, στο πλαίσιο της κοινωνικοπολιτικής έρευνας «Τι Πιστεύουν οι Έλληνες», που διενήργησε η MRB Hellas, για λογαριασμό του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2018.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η κοινή γνώμη δεν αντιτίθεται στη συγκεκριμένη εξέλιξη. Πιο συγκεκριμένα, το 60,2% των ερωτηθέντων συμφωνεί και το 38,8% διαφωνεί με τη λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων. Οι δημογραφικές αναλύσεις παρουσιάζουν πώς αυτοί που διαφωνούν είναι οι νέοι 17-24 (49,1%), τα άτομα με πρωτοβάθμια μόρφωση (45,8%) και οικονομική δυνατότητα που προσδιορίζεται από τη φράση «δεν τα βγάζω πέρα» (52,8%).
Βασικό ρόλο στη συμφωνία με τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων φαίνεται να παίζει το φαινόμενο του φοιτητικού «brain-drain», καθώς σχεδόν τέσσερις στους πέντε Έλληνες πιστεύουν πως τα μη κρατικά πανεπιστήμια «θα κρατήσουν στη χώρα φοιτητές που αλλιώς θα έφευγαν στο εξωτερικό». Εξάλλου, το 74% συνδέει τη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων με την ενίσχυση της οικονομίας, μέσω της βελτίωσης της ελκυστικότητας των σπουδών τριτοβάθμιου επιπέδου στη χώρα μας, συμφωνώντας με το ότι «θα προσελκύσουν φοιτητές από άλλες χώρες».
Ωστόσο, οι πολίτες διατηρούν και μερικές επιφυλάξεις. Το 61,9% συμφωνεί πως τα μη κρατικά πανεπιστήμια «δεν θα έχουν το ίδιο αυστηρά και αδιάβλητα ακαδημαϊκά κριτήρια εισαγωγής, όπως τα δημόσια πανεπιστήμια», ενώ το 61,5% πιστεύει πως θα «αποτελέσουν πηγή ανισότητας εις βάρος των φτωχών φοιτητών».
Την ίδια ώρα, σε άλλη έρευνα, του 2017, της Prorata για λογαριασμό του ινστιτούτου του Ποταμιού Π², το 42% δήλωσε ότι συμφωνεί απόλυτα με τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, ενώ το 14% ανέφερε πως μάλλον συμφωνεί. Αθροιστικά, το ποσοστό εκείνων που εμφανίζονται θετικοί στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων ανέρχεται σε 54%. Στον αντίποδα, ένα 16% δήλωσε ότι διαφωνεί απόλυτα κι ένα 9% ότι μάλλον διαφωνεί με την προοπτική λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων.
naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΜΠΕ
