Από την έντυπη έκδοση
Tου Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Όταν και η επίσκεψη της καγκελαρίου Μέρκελ στην Ελλάδα του Ιανουαρίου 2019 -σχεδόν πέντε χρόνια μετά την ανάλογη επίσκεψη του Απριλίου 2014- θα έχει ολοκληρωθεί, όταν θα έχουμε όλοι (;) διαβάσει και ακούσει τις τοποθετήσεις της για την οικονομική φάση στην οποία βρίσκεται η μεταμνημονιακή Ελλάδα, ίσως χρειαστεί να κάνομε όλοι (πάλι) ένα βήμα πίσω. Να ξανασκεφθούμε.
Το 2014 από την καγκελαρία είχε δοθεί «στήριξη στη συνεπή μεταρρυθμιστική πορεία της κυβέρνησης», παράλληλα με μήνυμα ότι «η γερμανική κυβέρνηση θα συνεχίσει να στηρίζει τα επιτυχή μέτρα λιτότητας της Ελλάδας» (μάλιστα εν συνεχεία υπήρξε διόρθωση της «λιτότητας» σε «εξυγίανση»).
Δύο χρόνια αργότερα, στην επίσκεψη του -πρωθυπουργού, ήδη- Αλέξη Τσίπρα στο Βερολίνο, η καγκελάριος είχε φροντίσει να σφραγίσει τη συνάντηση με την παρατήρηση «Θα συζητήσουμε και θα δούμε πώς εκτιμά (ο Έλληνας πρωθυπουργός) την κατάσταση.
Όμως εδώ (το Βερολίνο) δεν είναι ο τόπος που λαμβάνονται οι αποφάσεις. Οι διαβουλεύσεις γίνονται με τους θεσμούς».
Ήταν τότε η εποχή του «οι συνομιλίες μας δεν ήταν πάντα εύκολες, όμως διακρίνονται για την ειλικρίνεια και τη σταθερότητά τους».
Το 2014, πάλι, η επίσκεψη Μέρκελ είχε ακολουθήσει κατά λίγες μέρες τη δοκιμαστική έξοδο της Ελλάδας στις αγορές (του Απριλίου 2014, όταν είχαν σηκωθεί 3 δισ. για 5ετές, με 4,95%).
Άλλωστε η καγκελαρία είχε συνδέσει την επίσκεψη με την αναγνώριση της -τότε- επιτυχίας εξόδου, μάλιστα για 3 δισ. ενώ αρχικά ζητώντας 2,5 δισ.
Ακολούθησαν τρία πράγματα, βέβαια: οι ευρωεκλογές που εισπράχθηκαν ως πλήγμα. ο «φιλολαϊκός» ανασχηματισμός Σαμαρά που έδιωξε τους τότε μεταρρυθμιστές (Χατζηδάκης - Σκορδάς) έναντι λαϊκής δεξιάς (Γιακουμάτος-Βούλτεψη) και η ταλαίπωρη δεύτερη απόπειρα εξόδου στις αγορές, τον Ιούλιο 2014 (ζητήσαμε 3 δισ. σε 3ετή ομόλογα με 3,5%, δόθηκε μόλις 1,5 δισ.).
Βέβαια τότε είχε συμπέσει το «τρακάρισμα» της πορτογαλικής Banco Espirito Santo…
Γιατί το ταλαιπωρούμε, τώρα, το θέμα αφού -όπως ήδη σημειώσαμε- θα είναι σωστό να περιμείνουμε να ακούσουμε τι θα έχει να πει πάλι η καγκελάριος Μέρκελ η ίδια - αντί για το γνώριμο σπορ, να προεξοφλούν οι δύο πλευρές της ελληνικής προεκλογικής πολιτικής σκηνής, η καθεμιά αντιθετικά προς την άλλη, τι θα ειπωθεί και τι θα σημαίνει και τι θα συνεπάγεται; (Και παραβλέπουμε, εδώ, το βαρύτερο μενού του Μακεδονικού στην εδώ παρουσία Μέρκελ. Παραβλέπουμε και το προσφυγικό/μεταναστευτικό, που ήταν υπαρκτό και το 2014. Παραβλέπουμε και το αγκάθι των πολεμικών επανορθώσεων, που η καγκελαρία επεδίωξε να προ-εκτονώσει πριν καν ξεκινήσει η επίσκεψη.)
Πρώτα-πρώτα, διότι ακριβώς παράλληλα με την επίσκεψη Μέρκελ ξαναρχίζουν οι εργασίες της ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας (μας): την ερχόμενη εβδομάδα ξαναέρχονται οι άλλοτε τροϊκανοί -που, με αφοριστική του δήλωση, ο Στέφανος Μάνος τους κατακεραύνωνε προχθές για πλημμελή αν μη στρεβλή παρακολούθηση-, ενώ ήδη το Euro Working Group ξανακοιτάζει τι έχει προχωρήσει από τα υπεσχημένα διαρθρωτικά. (Τίποτε το ουσιαστικό πάντως.)
Κυβερνητικοί που «ανακάλυψαν» την Άγκελα Μέρκελ και κατεδαφιστές της αντιπολίτευσης ας το ξαναθυμηθούν: ασφαλώς και ο λόγος του Βερολίνου έχει μεγάλο βάρος, η δε Mutti Άγκελα, καίτοι αποδυναμωμένη, είναι ό,τι διαθέτει η «Ευρώπη» του 2019 από εξουσία - όμως το πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις είναι άλλη ιστορία. Όχι δε μόνο/όχι τόσο για τα διαβόητα 620 εκατ. ευρώ/ πρώτη δόση από τις επιστροφές κερδών ANFAs/ SMPs, που είναι εν τέλει σταγόνα στον ωκεανό (π.χ.) των υπερπλεονασμάτων. Αλλά και για το πολυπόθητο «σήμα προς τις αγορές».
Εδώ, κι άλλη αυτοσυγκράτηση! Καλά τα σήματα εμπιστοσύνης, αλλά δεν αρκούν ακόμη κι αν εκπορεύονται από Βερολίνο. Η επαναλαμβανόμενη υπενθύμιση -τελευταία, από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο- ότι το cash buffer των 25+ δισ. ευρώ δίνει στην Ελλάδα άνεση να αποφασίσει όποτε το κρίνει σκόπιμο να ξαναδοκιμάσει τις αγορές, δεν είναι βέβαιο ότι λειτουργεί θετικά.
Τείνει να δείξει ότι η Ελλάδα του 2019 διαχειρίζεται διά της αναβολής - σας θυμίζει κάτι; Εν τω μεταξύ, η προοπτική 10ετούς φαίνεται να πηγαίνει ακόμη πιο πίσω έτσι όπως οι αποδόσεις έχουν εγκατασταθεί πάνω από το 4%, τα δε CDS/ασφάλιστρα κινδύνου σκαρφαλώνουν και πάλι (βέβαια σε χαμηλούς όγκους).
Αναζήτηση ενός μικρού ποσού για 5ετές δεν θα αντιστοιχούσε με την επίσημη επιδίωξη για εξομάλυνση της καμπύλης των επιτοκίων του ελληνικού χρέους.
Ενώ επάνοδος (μνήμη του 2014…) σε «λύση» 3ετούς, το οποίο θα ήταν κάτω από την ομπρέλα της μεσοπρόθεσμης εγγύησης μέτρων χρέους, θα ήταν ανοιχτά προσχηματική. Χώρια που κάθε σύγκριση επιτοκίων θα λειτουργούσε παραπειστικά.
Αυτά, ως βοήθεια ανάγνωσης της επίσκεψης Μέρκελ.
