Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Η μόνη ασφαλής πρόβλεψη για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2019 είναι ότι δεν μπορεί να γίνει καμία πρόβλεψη. Είναι τόσο πολλοί και τόσο καθοριστικοί οι αστάθμητοι παράγοντες, ώστε ακόμη και η πιο συντηρητική, αισιόδοξη ή απαισιόδοξη, εκτίμηση να μπορεί να χαρακτηριστεί ως υψηλού ρίσκου. Το 2019 είναι εκλογική χρονιά για την Ελλάδα και μάλιστα πολλαπλά, καθώς δεν υπάρχει κάλπη που δεν θα στηθεί μέσα στους μήνες που έρχονται. Αυτό και μόνο το στοιχείο θα αρκούσε για να καταστήσει την όποια πρόβλεψη παρακινδυνευμένη. Ακόμη και σε περιβάλλον μεταμνημονιακής εποπτείας -όπου λογικά περιορίζονται οι πιθανότητες δημοσιονομικού εκτροχιασμού λόγω εκτεταμένων προεκλογικών παροχών- υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος η πολύμηνη πολιτική αβεβαιότητα να επηρεάσει τις επενδύσεις, την κατανάλωση, αλλά και άλλους κρίσιμους δείκτες της οικονομίας.
Δεν είναι όμως μόνο οι εκλογές. Υπάρχουν άλλοι αστάθμητοι παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Μάλιστα, ο κατάλογος περιλαμβάνει μεταβλητές για τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει κάτι: ευρωεκλογές, Brexit, εμπορικός πόλεμος, χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης στην Ευρώπη, δυσμενείς συνθήκες στις διεθνείς αγορές θα επηρεάσουν μια χώρα που περιμένει πολλά και από τον τουρισμό, και από την προσέλκυση επενδύσεων, και από την αύξηση των εξαγωγών.
Αν στον κατάλογο των αστάθμητων παραγόντων προστεθούν και οι υπό έκδοση δικαστικές αποφάσεις για τις αναδρομικές διεκδικήσεις δώρων και κομμένων αποδοχών -το δημοσιονομικό κόστος μπορεί να φτάσει στα 6 δισ. ευρώ ετησίως-, τότε έχουμε μια σαφή εικόνα για τους αστάθμητους παράγοντες.
Το περιβάλλον είναι ούτως ή άλλως ρευστό. Η πορεία της ελληνικής οικονομίας ούτως ή άλλως παραμένει στο μικροσκόπιο, καθώς ειδικά οι αγορές θέλουν να πειστούν ότι οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα δεν θα ολισθήσουν και πάλι στα μονοπάτια που οδήγησαν στην πρωτοφανή οικονομική κρίση της τελευταίας 10ετίας. Αυτό καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την ανάγκη, το οικονομικό επιτελείο να αποφύγει το επόμενο διάστημα τις ενέργειες που θα προκαλέσουν ένα νέο κύμα αμφισβήτησης. Η ανάγκη για σωστό σχεδιασμό, έγκαιρη ενημέρωση για τις σχεδιαζόμενες πολιτικές και για αποφυγή των «σειρήνων» για ευκαιριακές, προεκλογικού χαρακτήρα παροχές γίνεται μεγαλύτερη από ποτέ. Σε συνθήκες αβεβαιότητας, το λάθος μπορεί να κοστίσει πολύ ακριβά. Οι καιροί άλλαξαν, γι’ αυτό και απαιτούνται άλλα ήθη…
