Το φθινόπωρο θα αρχίσουν από την Κρήτη και θα συνεχιστούν σε Βενετία και Ισπανία, τα γυρίσματα της φιλόδοξης ταινίας του Γιάννη Σμαραγδή, «El Greco», με θέμα «την πορεία του μεγάλου ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου προς το φως, την αναζήτησή του για ελευθερία και αγάπη σε όλους τους μεγάλους σταθμούς της ζωής του».

Πρόκειται για την πρώτη ελληνοϊσπανική κινηματογραφική συμπαραγωγή στην οποία εμπλέκεται και η Ιταλία. Ο Βρετανός ηθοποιός Nick Ashdon, θα υποδυθεί τον ζωγράφο στην ηλικία των 27 χρόνων, λίγο πριν ξεκινήσει την περιπλάνησή του στη δυτική Μεσόγειο. Επίσης, η Βρετανή Jackie Pavlenko, συνυπογράφει με τον Γιάννη Σμαραγδή το σενάριο, το οποίο βασίζεται στο βραβευμένο βιβλίο του Δημήτρη Σιατόπουλου, «Ο ζωγράφος του Θεού».

Το κόστος είναι «μακράν και πέραν από τους προϋπολογισμούς του Κέντρου Κινηματογράφου», είπε σήμερα ο Γιάννης Σμαραγδής, χωρίς όμως να το αποκαλύψει. Τη μουσική υπογράφει ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Παίζουν ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Σωτήρης Μουστάκας, η Ντίνα Κώνστα, η Δήμητρα Ματσούκα, και άλλοι Ελληνες ηθοποιοί αλλά και Ισπανοί, τα ονόματα δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί.

Σμιλεύοντας το φως

Ο Ελ Γκρέκο ήταν μοναχικός, «περίσσια περήφανος, σαν τον Εωσφόρο», όπως τον φαντασίωνε ο συντοπίτης του Νίκος Καζαντζάκης, που πίστευε πως διέκρινε καθαρά το χνάρι του στη γενέθλια γη.

Το υπερβατικό πόθησε να ζωγραφίσει ο Γκρέκο, να κάμει τη φωτιά φως. Το φως, η ιδιόρρυθμη χρήση του, εντυπωσιάζει στα έργα του Κρητικού. «Τα σχήματα, το φως και τα χρώματα απελευθερώνονται με έναν τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί». Ενα μεσημέρι στο εργαστήριο με τα κλειστά παραθυρόφυλλα του νονού του είδε ο επτάχρονος Δομήνικος μια δέσμη φωτός να σημαδεύει εκτυφλωτικά έναν μισοτελειωμένο, στο καβαλέτο, Παντοκράτορα. Τότε για πρώτη φορά διαισθάνθηκε τα θαύματα που μπορεί να κάνει το φως και έζησε άλλα 66 χρόνια «σμιλεύοντας τό».

Στις 8 Απριλίου 1614 πέθανε ο Γκρέκο. «Τρελός θεωρήθηκε επί δυόμισι αιώνες». Παρέμεινε σε αφάνεια ως τα μέσα του 19ου αιώνα, οπότε το έργο του μεγάλου «ξένου» άρχισε να γοητεύει με την πνευματικότητα και την ένταση, τις επιρροές από τη βενετσιάνικη αναγεννησιακή τέχνη, με φιγούρες που είναι μεν ρεαλιστικές, αλλά προβάλλουν ταυτόχρονα ένα μυστικισμό, διαποτισμένο από έναν αποκαλυπτικό ουμανισμό με βυζαντινές καταβολές.

K.T.