Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Κάποιοι περίμεναν Μαύρη Τετάρτη στις αγορές μετά την άνευ προηγουμένου απόφαση της Κομισιόν να απορρίψει τον προϋπολογισμό της Ρώμης. Οι επενδυτές έμειναν ατάραχοι μπροστά στις εξελίξεις, όχι μόνο γιατί η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη, αλλά γιατί πιστεύουν ότι η έκβασή της θα είναι ένας συμβιβασμός. Την ώρα που ξένα μέσα σχολίαζαν πως οι Βρυξέλλες θα αφήσουν τις αγορές να «κάνουν τη δουλειά», δηλαδή να κάμψουν τις αντιστάσεις του σκληρού λαϊκιστή Σαλβίνι, το κόστος δανεισμού της Ιταλίας ακολουθούσε… την κατιούσα. Για τις αγορές το παιχνίδι δεν παίζεται τόσο στη βελγική πρωτεύουσα όσο στο εσωτερικό της ιταλικής κυβέρνησης.
Εκεί υπάρχουν οι φωνές που ζητούν επίμονα να αποφευχθεί μια μετωπική σύγκρουση, που θα ανακόψει κάθε προσπάθεια για ανάκαμψη. Μπορεί οι αρχηγοί της Λέγκα και των Πέντε Αστέρων να επιμένουν στις μαγικές λύσεις και στη ρητορική της μάχης έως τέλους, αλλά τις τελευταίες ημέρες έχουν εντάξει περισσότερο από ποτέ στο λεξιλόγιό τους τις λέξεις «μεταρρυθμίσεις» και «ιδιωτικοποιήσεις».
Οι αγορές ποντάρουν έτσι προς στιγμήν στο θετικό σενάριο, αλλά η εμπειρία έχει δείξει ότι αλλάζουν γρήγορα κριτήρια και διαθέσεις. Η συγκυριακή ψήφος των αγορών έχει τη σημασία της, ειδικά όταν μεταφράζεται σε κόστος δανεισμού. Ωστόσο αυτό που θα έπρεπε να απασχολεί ακόμη περισσότερο Ρώμη, Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, είναι εκείνη των πολιτών.
Αν, όπως λέει ο «Guardian», η υποστήριξη στα λαϊκιστικά κόμματα (και δη σε εκείνα της Δεξιάς) τριπλασιάστηκε την τελευταία 20ετία στην Ευρώπη, τότε δεν αποκλείεται να έρθουν πολλές «μαύρες» εκλογικές Κυριακές. Δεν είναι αναπόφευκτο. Απαιτεί όμως από παραδοσιακά κόμματα και την πολιτική ελίτ στην Ευρώπη να κάνουν την αυτοκριτική τους. Να αφήσουν για λίγο τον ρόλο του τιμητή των λαϊκιστών και να κοιτάξουν πού οδηγεί ο δικός τους αντίστροφος λαϊκισμός.
Όσο για τις ίδιες τις λαϊκιστικές κυβερνήσεις, παίρνουν ενίοτε και αυτές σκληρές απαντήσεις από τους πολίτες, όταν πλέον είναι στην εξουσία. Η «επανάσταση», η σύγκρουση με τον «εχθρό» γοητεύει μέχρι να ζήσεις τις συνέπειές της. Ανεξάρτητα από το τι θα πουν οι επενδυτές, οι Ιταλοί θα δουν το αργότερο σε έναν χρόνο από τώρα αν η συνταγή Σαλβίνι αύξησε το εισόδημά τους ή έφερε χειρότερες ημέρες. Για την ιταλική κυβέρνηση το πρώτο καμπανάκι έχει χτυπήσει. Κάλεσε τα απλά νοικοκυριά να βάλουν πλάτη επενδύοντας στο λεγόμενο «ομόλογο του πατριώτη». Εκείνα γύρισαν την πλάτη.
