Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τους επιστήμονες στο Κέντρο Ενδοουρολογίας «Cleveland Clinic», σε δείγματα ούρων που λήφθηκαν από τους συμμετέχοντες τόσο το χειμώνα όσο και το καλοκαίρι, διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης λίθων στα νεφρά είναι υψηλότερος το χειμώνα, επειδή εκείνους τους μήνες υπάρχει συνήθως περισσότερο ασβέστιο στα ούρα. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους ειδικούς, όσο πιο θερμό είναι το κλίμα τόσο περισσότερα είναι τα περιστατικά με κολικό του νεφρού. Δηλαδή τα άτομα που ζουν σε χώρες που είναι πιο κοντά στον Ισημερινό, έχουν περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν τον ισχυρό, σχεδόν βίαιο πόνο του κολικού του νεφρού, που δύσκολα αντιλαμβάνονται όσοι δεν τον έχουν νιώσει.
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες, η υπερασβεστιουρία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για το σχηματισμό των λίθων (πέτρες). Δεδομένου ότι η σωματική δραστηριότητα προστατεύει από την ανάπτυξη πέτρας, οι άνθρωποι που είναι λιγότερο δραστήριοι το χειμώνα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης λίθων στα νεφρά. Στη συνέχεια, όταν ζεσταθεί ο καιρός, οι πέτρες που σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια του χειμώνα αρχίζουν να κινούνται μέσα στον οργανισμό, καθώς υπάρχει συνήθως αύξηση της δραστηριότητας αλλά και της λήψης νερού.
Εξηγώντας μας το πώς σχηματίζονται οι πέτρες στα νεφρά. Ο χειρουργός ουρολόγος, Δρ. Νικόλαος Κατσένης, επισημαίνει ότι όταν ένα άτομο δεν πίνει πολύ νερό στην καθημερινότητά του, τα μέταλλα και τα άλατα που λαμβάνει στη διατροφή του συγκεντρώνονται στα ούρα, κρυσταλλώνονται και ενώνονται δημιουργώντας πέτρες, το μέγεθος των οποίων κυμαίνεται σε μέγεθος από έναν κόκκο άμμου μέχρι μια μπάλα του γκολφ.
Τι είναι η νεφρολιθίαση
Η νεφρολιθίαση είναι πολύ συνηθισμένη πάθηση που αφορά μέχρι και το 13% των ανδρών και το 6-7% των γυναικών οι οποίοι θα σχηματίσουν μια πέτρα στα νεφρά κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η ύπαρξη μια πέτρας αυξάνει τις πιθανότητες “απόκτησης” και επόμενης.
Το κλειδί για την αποφυγή λίθων στα νεφρά είναι η επαρκής και σωστή ενυδάτωση καθώς και η διατροφή και η καθημερινή άσκηση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Δρ. Κατσένη, είναι απαραίτητη η κατανάλωση 8 - 10 ποτηριών νερού καθημερινά, διότι έτσι απομακρύνονται οι τοξίνες, το επιπλέον νάτριο και οι άχρηστες ουσίες από τον οργανισμό.
Αντίθετα, τα καφεϊνούχα ποτά, όπως είναι τα αρωματισμένα τσάγια και τα αναψυκτικά τύπου κόλα, οδηγούν σε αφυδάτωση.
Ενώ, ευεργετική είναι η κατανάλωση φρέσκων χυμών φρούτων, λεμονάδας (χωρίς ζάχαρη), τζιτζιμπίρας, κ.λπ.
Σε γενικές γραμμές, η μείωση της πρόσληψης αλατιού και ζάχαρης πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα όσων ανθρώπων επιδιώκουν να μη δημιουργήσουν πέτρες στα νεφρά. Το υπερβολικό αλάτι προκαλεί αποβολή του ασβεστίου από τα οστά, το οποίο εναποτίθεται στα νεφρά. Η ζάχαρη, από την άλλη πλευρά, διασπάται σε γλυκόζη, υψηλές ποσότητες της οποίας μπορεί να βλάψουν τα νεφρά κατά τη
διάρκεια του φιλτραρίσματος. Τα πλούσια σε οξαλικά τρόφιμα, όπως τα καρύδια και ορισμένα λαχανικά, σε συνδυασμό με μια διατροφή που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, νάτριο και ζάχαρη, μπορεί να αυξήσουν το ασβέστιο στα νεφρά και στη συνέχεια τον κίνδυνο για νεφρολιθίαση.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ασβεστίου είναι 1000 έως 1300 mg και οξαλικών 40 έως 50 mg Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πλούσια σε ασβέστιο ή οξαλικά τρόφιμα πρέπει να αποφεύγονται, γιατί αυτή η τακτική μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκειά τους. Τα συμπληρώματα ασβεστίου πρέπει να λαμβάνονται με προσοχή.
Εσφαλμένη η αντίληψη ότι οι ασθενείς που σχηματίζουν πέτρες ασβεστίου πρέπει να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα
Στην ίδια έρευνα που διεξήχθη στην «Cleveland Clinic», οι ερευνητές υποστηρίζουν την κατανάλωση μιας κανονικής ποσότητας ασβεστίου στη διατροφή σχεδόν για όλους τους ασθενείς που σχηματίζουν πέτρες.
Μάλιστα, για τα άτομα που είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη λίθων συστήνεται επίσης η αύξηση της πρόσληψης μαγνησίου και κιτρικών καθώς δύναται να μειώσει τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων.
Όπως λένε οι ειδικοί, τα επεξεργασμένα τρόφιμα αφαιρούν όλο το μαγνήσιο από τα τρόφιμα, έτσι φυσικά τρόφιμα όπως το καστανό ρύζι, το γιαούρτι, οι μπανάνες και τα αβοκάντο μπορούν να βοηθήσουν. Επιπλέον, το κιτρικό οξύ που βρίσκεται κυρίως στα λεμόνια και άλλα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, τις φράουλες κ.ά. είναι επίσης βοηθητικό.
Ο ρόλος των φαρμάκων
Τέλος, σύμφωνα μ το Δρ. Κατσένη, πέτρες στα νεφρά μπορεί να προκληθούν και από την πρόσληψη ορισμένων φαρμάκων όπως αναστολείς πρωτεάσης, αντιβιοτικά και διουρητικά. Επίσης, η υπερβολική χρήση αντιόξινων και δισκίων ασβεστίου μπορεί να είναι επιβλαβής. Γι’ αυτό οι ασθενείς δεν πρέπει να παραλείπουν να αναφέρουν στον γιατρό τους τα φάρμακα που λαμβάνουν.
Λάθος τακτική
Ένα από τα σημαντικά λάθη που κάνουν όλοι οι άνθρωποι, είναι ότι κρατούν τα ούρα τους για πολύ ώρα στην ουροδόχο κύστη καθυστερώντας για όποιο λόγο να πάνε στην τουαλέτα. Αυτό αποτελεί το έναυσμα - και όχι μόνο για όσους πάσχουν από νεφρολιθίαση- να κρυσταλλωθούν τα άχρηστα μέταλλα και άλατα και να σχηματίσουν πέτρες.
