Της Ανθής Αγγελοπούλου
Οι επιστήμονες στο ερευνητικό ίδρυμα Stanley Manne Children's Research στο νοσοκομείο Παίδων «Ann & Robert H. Lurie» στο Σικάγο, έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης μιας νέας θεραπείας για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ), μια σοβαρή πνευμονική νόσο με πενταετή επιβίωση στο 50% των ασθενών.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν ένα φάρμακο με θετικό προφίλ ασφαλείας που αναστέλλει ένα γονίδιο που ονομάζεται HIF-2α, το οποίο ανακάλυψαν προηγούμενα, ότι προάγει την προοδευτική πάχυνση των τοιχωμάτων των πνευμονικών αρτηριών - ένα βασικό χαρακτηριστικό της ΠΑΥ που ονομάζεται «αγγειακή αναδιαμόρφωση», γεγονός που οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια, την κύρια αιτία θανάτου ασθενών με ΠΑΥ.
Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση
Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (Π.Α.Υ.) όπως αναφέρει η Ελληνική Εταιρεία Πνευμονικής Υπέρτασης, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την αρτηριακή υπέρταση καθώς αφορά τις αρτηρίες των πνευμόνων οι οποίες αντιδρούν διαφορετικά από τις υπόλοιπες αρτηρίες του σώματος. Για παράδειγμα, η ελάττωση του οξυγόνου του αίματος προκαλεί αγγειοδιαστολή στις αρτηρίες του σώματος, ενώ προκαλεί αγγειοσυστολή στις αρτηρίες των πνευμόνων. Η φυσιολογική πίεση του αίματος μέσα στις αρτηρίες των πνευμόνων δεν ξεπερνά τα 20-25 mmHg. Σε ένα υγιές άτομο, η πίεση αυξάνεται περίπου σε 20 mm Hg (χιλιοστόμετρα στήλης υδραργύρου) και μειώνεται έως και σε 5 mm Hg. Ως μέση πίεση των πνευμονικών αρτηριών (που συχνά αναγράφεται συντετμημένος ως mPAP «pulmonary artery pressure» και είναι ο μέσος όρος των υψηλότερων και των χαμηλότερων πιέσεων.
Η Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ), μία από τις πέντε αναφερόμενες ομάδες ΠΥ, είναι μια προοδευτική και απειλητική για τη ζωή ασθένεια η οποία μπορεί να οδηγήσει σταδιακά σε σημαντική μείωση της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών, σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και θάνατο. Η ΠΑΥ είναι μία σπάνια νόσος άγνωστης αιτιολογίας και είναι πιο διαδεδομένη σε νεότερες γυναίκες από ότι στους άνδρες και σε ποσοστό 30-50%.
Σημαντικά τα νέα ευρήματα
Όπως αναφέρουν τα ευρήματα της νέας μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Respiratory Critical Care Medicine», οι επιστήμονες απέδειξαν σε ζωικά μοντέλα, ότι η αναστολή της HIF-2α με μια ένωση έχει ως αποτέλεσμα την αναστροφή της καθιερωμένης ΠΑΥ, την καταστολή της αγγειακής αναδιαμόρφωσης, την επανόρθωση της καρδιακής ανεπάρκειας και την αυξημένη επιβίωση.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε κάθε μορφή Πνευμονικής Υπέρτασης επιβαρύνεται συνεχώς η λειτουργία της δεξιάς κοιλίας. Τα τοιχώματα των πνευμονικών αρτηριών παχαίνουν και δυσκολεύονται να προωθούν το αίμα προς τους πνεύμονες. Τελικά, η δεξιά κοιλία διατείνεται, δηλαδή μεγαλώνει και το αίμα παλινδρομεί με αποτέλεσμα να πρήζονται τα πόδια και το συκώτι και, στην επιστημονική της ορολογία μιλάμε για δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές του Luriechildrens.org αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για την αναστροφή αγγειακής αναδιαμόρφωσης και αναστολής της καρδιακής ανεπάρκειας δεξιάς κοιλίας. Οι διαθέσιμες θεραπείες στοχεύουν κυρίως αγγειοσυστολή ή συστολή των αρτηριών του πνεύμονα, επιτυγχάνοντας μόνο μέτριες βελτιώσεις στη νοσηρότητα και θνησιμότητα των ΠΑΥ.
Ένα πολλά υποσχόμενο φάρμακο
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Zhiyu Dai, PhD από το Ινστιτούτο Έρευνας Manne στο Lurie Children's και καθηγητής Παιδιατρικής στο Northwestern University Feinberg School of Medicine, σχεδιάζουν να ολοκληρώσουν τις προκλινικές δοκιμές μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους και να ξεκινήσουν κλινική δοκιμή το 2019.
Όπως είπε, αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ένα κρίσιμο στάδιο που αφορά στην ανάπτυξη του πρώτου φαρμάκου για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση που στοχεύει στους μηχανισμούς ανάπτυξης της νόσου. Κατά τη γνώμη του πρόκειται για ένα πολλά υποσχόμενο φάρμακο το οποίο γνωρίζουν ότι είναι ασφαλές να δοκιμαστεί σε μια κλινική δοκιμή και ελπίζουν, ότι μπορεί να αναστρέψει την αγγειακή αναδιαμόρφωση σε ασθενείς με αυτή την καταστροφική ασθένεια και τελικά να σώσει ζωές.
