Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Το Eurogroup της 21ης / 22ας Ιουνίου, οπότε και δρομολογήθηκε η μετάβαση της Ελλάδας στη μετα-μνημονιακή της εποχή, είναι μακρινή ανάμνηση - το άγαρμπο Eurogroup της 12ης Ιουλίου, όπου η Γερμανία εξάντλησε την τεχνική/πολιτική της κακεντρέχεια, αναβάλλοντας την εκταμίευση των αποφασισμένων τελευταίων 15 δισ. ευρώ από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του μνημονίου 3, γιατί μονομερώς η Ελλάδα είχε κρατήσει χαμηλό τον συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά που σηκώνουν το βάρος των προσφυγικών ροών, είναι επίσης παρελθόν. Όπως παρελθόν -λίγο πιο πρόσφατο- είναι η τελική συμφωνία σε επίπεδο ESM ότι μπορούσε να προχωρήσει η εκταμίευση των διαβόητων 15 δισ. - ήδη δε και η ίδια η εκταμίευση.
Τέλος, λοιπόν, «κι όλα έτοιμα για την 20ή Αυγούστου»; (Έστω και χωρίς πολλές πολλές συμβολικές κινήσεις, λόγω πυρκαγιών/πένθους/αυτοσυγκράτησης.) Τέλος και δρομολογούνται πλέον τα πράγματα για τη ΔΕΘ, όπου ο μεν Αλέξης Τσίπρας θα περιγράψει το μετα-μνημόνιο (8 Σεπτεμβρίου), ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης θα συγκεκριμενοποιήσει το δικό του εναλλακτικό μίγμα πολιτικής με φοροελαφρύνσεις κ.ο.κ. (15 Σεπτεμβρίου);
Ναι και όχι! Δείτε την ιερεμιάδα με την οποία συνόδευσε την ανακοίνωση του ESM για ελευθέρωση της έσχατης δόσης των 15 δισ. ο γενικός διευθυντής του Κλάους Ρέγκλινγκ, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα πρέπει «να αποδείξει ότι δεσμεύεται στις μεταρρυθμίσεις».
Είναι αυτά λόγια σεμνοπρεπή και απευθυνόμενα στο αυστηρό ευρωπαϊκό ακροατήριο όσο και στους εγχώριους πολιτικούς παίκτες; Όχι αναγκαστικά αυτό μόνον. Διότι, πέρα από τις στριμωχτικές αποφάνσεις ΕΚΤ και ΔΝΤ για το τι έχουμε μπροστά μας τώρα, πέρα και από των αγορών τη δυσθυμία (εν μέρει αναγόμενη σε εξωγενείς για μας παράγοντες, αλλά και με «ανάγνωση» των θέσφατων ΕΚΤ/ΔΝΤ), έχουμε τώρα και μια μίνι συγχορδία των βαρύτερων μιντιακών φωνών (από Bloomberg και FT μέχρι FAZ και Spiegel) που, υποδεχόμενες την Ελλάδα στη μετα-μνημονιακή εποχή, σπεύδουν να επισημάνουν τους εναπομένοντες περιορισμούς, το κόστος του χαμένου waiver και της μη πρόσβασης στο Q.E., τα γνωστά.
Α, ναι, και να θυμίσουν την conditionality, την αιρεσιμότητα των μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους - την οποία άλλωστε και ο ίδιος ο Κλάους Ρέγκλινγκ σε κάθε στροφή επαναφέρει. «Όμως, αυτή τη φορά η conditionality αφορά περιορισμένα ποσά» λέγεται. Σωστό και λάθος! Πάντως… πρώτα μια μικρή παρατήρηση, αφού ξεκινήσαμε με τις ημερομηνίες που πέρασαν και τους σκοπέλους που προσπεράστηκαν: τα κυρίως μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, δηλαδή η μετάθεση στο 2032 της λήξης των δανείων του EFSF (96,6 δισ. ευρώ) και η έως τότε περίοδος χάριτος τόκων, έχουν αποφασιστεί πολιτικά, έχουν ξανα-αποφασιστεί, αλλά… δεν έχουν ληφθεί! Κάποια στιγμή μέσα στον Σεπτέμβριο θα περάσουν από το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM (το απαρτίζουν εκπρόσωποι των ίδιων υπουργών Οικονομικών, του Eurogroup), μάλλον δε μετά την παρουσία και Τσίπρα και Κυριάκου στη ΔΕΘ. Το λέμε απλώς, έτσι για να είναι καταγεγραμμένο! Μια δεύτερη παρατήρηση έχει να κάνει με το ξεκίνημα της συζήτησης για τον Προϋπολογισμό του 2019. Που φέτος -καθώς είμεθα «εκτός προγράμματος», οπότε ισχύουν και για μας οι χρόνοι που δεσμεύουν κατά την ευρωκανονικότητα- αρχίζει νωρίτερα, ημέρες ΔΕΘ. Θα μάθουμε τότε πώς (θα) έχει πάει η ανάπτυξη το β΄ 3μηνο συν η εκτέλεση του προϋπολογισμού (όπου αγκομαχούν όντως τα έσοδα, αλλά… έχει πισωρίξει η κυβέρνηση τον ΕΝΦΙΑ, όχι;).
Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Γιατί θεωρούμε ότι η πολλή πολλή φλυαρία στην πορεία προς την 20ή Αυγούστου και τη ΔΕΘ σχετικά με τους αυξημένους βαθμούς ελευθερίας στη χάραξη και εφαρμογή οικονομικής πολιτικής, μπορεί μέχρι και να δημιουργήσει άσχημες εκπλήξεις. Προτού «κλειδώσει» η υλοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος δεν θα ήταν σώφρον να διαπιστώσουν όσοι θα συνεδριάσουν στο Δ.Σ. του ESM ότι όλη -ΟΛΗ!- η πολιτική τάξη της Ελλάδας, δηλαδή ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., Δημοκρατική Συμπαράταξη και ΑΝΕΛ, θεωρούν ότι δεν είναι, π.χ., σκόπιμη η δις/τρις συμφωνημένη μείωση συντάξεων… Ομοίως όταν ξεκινήσει η πρώτη συζήτηση της μετα-μνημονιακής εποπτείας για τον Προϋπολογισμό 2019.
Μετά απ’ αυτά, φτάνουμε στα μέτρα με conditionality. Δηλαδή: (α) στην επιστροφή κερδών της ΕΚΤ και των Κεντρικών Τραπεζών από τα SMPs και ANFAs, όντως περιορισμένου ύψους, σε 6μηνιαίες δόσεις (από Δεκέμβριο 2018) των 600 εκατ. ευρώ, συνολικά 4,8 δισ., (β) στη μη επιβολή του penalty/step-up του σταθερού επιτοκίου του δεύτερου προγράμματος, συνολικής αξίας λίγο πάνω από 2 δισ.
Όντως περιορισμένα αυτά τα ποσά - όμως ήδη το (α) θα έρχεται κάθε φορά στο Bundestag. Οπότε, μαζί με τις αποφάνσεις της μετα-μνημονιακής enhanced surveillance, θα δίνεται «σήμα» προς τις καλές μας τις αγορές. Λίγη ψυχραιμία;
