Η Ατζέντα του ΟΗΕ, με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (Sustainable Development Goals SDGs) και τον χάρτη πορείας της διεθνούς κοινότητας προς έναν καλύτερο κόσμο για όλους μέχρι το 2030 δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς την ισχυρή δέσμευση του ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με έκθεσή του ο ΟΟΣΑ (8.5.2018), όπου επισημαίνεται υστέρηση ως προς την επίτευξη των στόχων για τις μειωμένες ανισότητες (SDG 10), την υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή (SDG 12), τη δράση για το κλίμα (SDG 13) και τη ζωή στο νερό (SDG 14). Ο ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι η εξάλειψη της φτώχειας σε όλες τις μορφές και τις διαστάσεις της, συμπεριλαμβανομένης της ακραίας φτώχειας, είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια πρόκληση και αποτελεί απαίτηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Όλες οι χώρες μέλη του ΟΗΕ έχουν συμφωνήσει να εφαρμόσουν αυτό το σχέδιο για να απελευθερώσουν την ανθρωπότητα από την «τυραννία της φτώχειας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο οργανισμός σε επίσημη έκθεσή του, που αναφέρεται στη δέσμευση απέναντι σε 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και 169 υποστόχους της νέας παγκόσμιας ατζέντας. 

Οι στόχοι και οι υποστόχοι τους θα ενθαρρύνουν τη δράση τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια σε τομείς κρίσιμης σημασίας για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη:

Άνθρωποι

Ο ΟΗΕ δηλώνει αποφασισμένος να τερματίσει τη φτώχεια και την πείνα σε όλες τις μορφές και τις διαστάσεις τους και να διασφαλίσει ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια και ισότητα σε ένα υγιές περιβάλλον.

Πλανήτης

Δηλώνει επίσης αποφασιστικότητα ως προς την προστασία του πλανήτη από την υποβάθμιση, συμπεριλαμβανομένης της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής, της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων και της ανάληψης επείγουσας δράσης για την κλιματική αλλαγή, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις ανάγκες των σημερινών και των μελλοντικών γενεών.

Ευημερία

Στόχος του οργανισμού είναι επίσης όλοι οι άνθρωποι να μπορούν να απολαμβάνουν μια ζωή με ευημερία καθώς και με οικονομική, κοινωνική και τεχνολογική πρόοδο σε αρμονία με τη φύση.

Ειρήνη
Στο πλαίσιο της Ατζέντας του ΟΗΕ προωθείται επίσης η ειρήνη και η δικαιοσύνη. Στόχος είναι η εξάλειψη των αποκλεισμών στις κοινωνίες αναλαμβάνοντας δράσεις κατά του φόβου και της βίας, καθώς δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς ειρήνη και ειρήνη χωρίς βιώσιμη ανάπτυξη.

Συνεργασίες

Ένας βασικός πυλώνας της Ατζέντας του ΟΗΕ είναι οι συνεργασίες και μια ανανεωμένη Παγκόσμια Σύμπραξη για την Αειφόρο Ανάπτυξη, με βάση το πνεύμα της ενισχυμένης παγκόσμιας αλληλεγγύης, με επίκεντρο τις ανάγκες των φτωχότερων και πιο ευάλωτων χωρών και με τη συμμετοχή όλων των χωρών.

Η έκθεση του ΟΟΣΑ

Έκθεση του ΟΟΣΑ με θέμα τη βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων με ορίζοντα το 2030 και την εστίαση της στρατηγικής τους στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) αναφέρει ότι οι επιχειρήσεις είναι αυτές που δημιουργούν θέσεις εργασίας, προωθούν την καινοτομία και συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ συμβάλλουν καθοριστικά στην επίτευξη της παγκόσμιας ισορροπίας και της ευημερίας των ανθρώπων. Αναμένεται δε να επωφεληθούν, σύμφωνα με το report «Better Business for 2030: Putting the SDGs at the Core» που δημοσιεύθηκε από την επιχειρηματική πλατφόρμα Emerging Markets Network (EMnet) του Κέντρου Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ, με αφορμή ένα φόρουμ οικονομικής αριστείας για CFOs, που διοργανώθηκε από την Ομοσπονδία Ινδικών Επιμελητηρίων Εμπορίου και Βιομηχανίας (FICCI). Περιλαμβάνει παραδείγματα πολυεθνικών σε διάφορους τομείς που έχουν ενσωματώσει τους SDGs στις στρατηγικές τους - όπως Huawei, Pernod Ricard, Siemens, Johnson & Johnson, Manpower, όμιλος Nestle, Microsoft, Mahindra & Mahindra. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων αναγνωρίζει τη σημασία των SDGs στην επιχειρηματική απόδοση, με ενδεικτικό το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών, ειδικά η νεολαία, είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι βιώσιμες επιχειρήσεις: έως 66% και 73% στην περίπτωση των millennials.

Ωστόσο, η ευαισθητοποίηση παραμένει σε γενικές γραμμές χαμηλή στον επιχειρηματικό τομέα και ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι απαιτείται μια δραστική επανεξέταση της διαχείρισης της αλυσίδας εφοδιασμού για τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών επιπτώσεων.

Επενδυτικές ευκαιρίες

Η Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης του οργανισμού εκτιμά ότι οι SDGs θα δημιουργήσουν ευκαιρίες 12 τρισ. δολ. στην αγορά έως το 2030 σε κλάδους όπως τα τρόφιμα, η γεωργία, οι βιώσιμες πόλεις, η ενέργεια, καθώς και η υγεία και ευεξία. Πράγματι, οι εταιρείες που υιοθετούν υγιείς περιβαλλοντικές και κοινωνικές δομές καθώς και καλές πρακτικές διαχείρισης πελατών, προμηθευτών, εργαζομένων είναι πιο ανταγωνιστικές μακροπρόθεσμα και δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, τα ευρήματα δείχνουν ότι η παραγωγικότητα, τα κέρδη που δημιουργούνται από τη βιώσιμη επιχειρηματική συμπεριφορά μπορούν να αντισταθμίσουν το πρόσθετο κόστος και αυτό με τη σειρά του να οδηγήσει σε μείωση του συνολικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Οι εργοδότες που παρέχουν εκπαίδευση στους υπαλλήλους τους, π.χ. πληρώνουν 14% υψηλότερους μισθούς, είναι επίσης 20% πιο παραγωγικοί.

Η φήμη μιας βιώσιμης εταιρείας μπορεί να τη βοηθήσει να προσελκύσει και να διατηρήσει πελάτες. Μια εταιρεία γίνεται ανταγωνιστικότερη όσο περισσότερο επενδύει και αξιοποιεί το προφίλ βιωσιμότητάς της, με βάση τα στοιχεία. 

Στόχοι και επιδόσεις

Η έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρει μεταξύ άλλων υστέρηση ως προς την επίτευξη των στόχων: για τη μείωση των ανισοτήτων (SDG 10), την υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή (SDG 12), τη δράση για το κλίμα (SDG 13) και η ζωή στο νερό (SDG 14). Μάλιστα κάνει και συγκεκριμένες προτάσεις.

Για τη μείωση των ανισοτήτων σημειώνει μεταξύ άλλων ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί με την τεχνολογία blockchain, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξασφάλιση των τίτλων γης. Επιπλέον, οι αλυσίδες που χρησιμοποιούν το blockchain σε έξυπνες συμβάσεις μπορούν να αυξήσουν τη διαφάνεια βοηθώντας τους πελάτες τους να έχουν πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και το ιστορικό ενός προϊόντος ή των συστατικών από τα οποία αποτελείται. 

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και η υπεύθυνη κατανάλωση μπορούν να μετριαστούν με την υιοθέτηση πρακτικών υπεύθυνου εφοδιασμού προωθώντας τρόφιμα από εναλλακτικές πηγές. Η Ευρωπαϊκή Ένωση με νομοθεσία έχει προτείνει έντομα ως εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης για κατανάλωση από τον άνθρωπο ή τα ζώα. Η βιομηχανία αντιπροσωπεύει μεγάλο ποσοστό εκπομπών άνθρακα (25-40% σε παγκόσμια κλίμακα) και των στερεών αποβλήτων (μέχρι 40% στις ΗΠΑ). Καινοτόμες τεχνικές δόμησης και η 3D εκτύπωση αποτελούν ορισμένα παραδείγματα τεχνολογιών που μπορούν επίσης να βοηθήσουν.

Η ζωή στο νερό αποτελεί έναν πολύ σημαντικό πυλώνα αντιπροσωπεύοντας ένα περιουσιακό στοιχείο αξίας 2,5 τρισ. δολ. ετησίως (WWF, 2015). Οι πόροι των ωκεανών απειλούνται από τα απόβλητα, με ορισμένες εκτιμήσεις να δείχνουν ότι ο ωκεανός θα γεμίσει με περισσότερο πλαστικό μέχρι το 2050 (Ίδρυμα MacArthur, 2016). Αισιοδοξία ωστόσο δημιουργεί το γεγονός ότι οι προτιμήσεις των καταναλωτών οδηγούν όλο και περισσότερο σε βιώσιμες λύσεις συσκευασίας. Για παράδειγμα, η Unilever δεσμεύθηκε το 2017 ότι το 100% των συσκευασιών της θα είναι από ανακυκλώσιμα υλικά μέχρι το 2025. Επίσης, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η ζήτηση για ψάρι, που συνάδει με την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού, ασκεί πιέσεις στην αλιεία. 

Η υδατοκαλλιέργεια και η ωκεάνια καλλιέργεια πρέπει να τροφοδοτούν τον πληθυσμό που αναπτύσσεται χωρίς όμως να βλάπτεται η ζωή των άγριων ψαριών και άλλοι πόροι. Η συνολική αγορά της υδατοκαλλιέργειας ανέρχεται σε 176 δισ. δολ. και αναμένεται να ενισχυθεί κατά 4,6% (DNV GL, 2018). Είναι σημαντικό πάντως ότι οι εταιρείες εφαρμόζουν ήδη πρακτικές προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του SDG 14.