Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Περιμένοντας τις ανακοινώσεις για τη συμφωνία, δεν στέκομαι στο γεγονός ότι οι κάτοικοι μιας πόλης «γυρνούν την πλάτη» στις μετονομασίες οδών (πόσοι λένε Ελ. Βενιζέλου την Πανεπιστημίου ή 28ης Οκτωβρίου την Πατησίων…), ούτε ότι 29 χρόνια από την τέταρτη «βάφτιση» της Μιανμάρ ομιλούν βιρμανικά.
Περιμένοντας τη συμφωνία, στέκομαι στα «μικρά» της ιστορίας.
Ας πούμε στο δημοσιογραφικό «ονοματολογικό», που εννοεί την ονομασία, εφόσον το θέμα είναι αποκλειστικά πολιτικό και σε καμία περίπτωση γλωσσολογικό. Η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο μελέτης τα κύρια ονόματα ονομάζεται Ονοματολογία και αποτελεί κλάδο της Γλωσσολογίας.
Μπορώ να καταλάβω την «ονοματολογία», που έχει στις μέρες μας μεγάλη ζήτηση, ως την ατέρμονη για το όνομα συζήτηση -κάτι σαν πολιτικολογία και όλα τα εις -λογία-, μα άλλα έχουν σημασία. Δεν σκηνοθέτησε ο Πλάτωνας τον διάλογο του Κρατύλου, θέτοντας το ερώτημα «περί της ορθότητος των ονομάτων», ενώ ο Levi-Strauss υποστηρίζει ότι το «όνομα δεν ονομάζει μόνον, αλλά έχει και σημασία»;
Κι ύστερα δεν είναι η χρήση που ενίοτε αλλάζει την αρχική κρίση; Αντιγράφω από την ιστοσελίδα της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας: «Εννοούμε τη σημασία a posteriori, αυτή δηλαδή που αποκτά ένα κύριο όνομα μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα και η οποία άλλοτε σφραγίζει και άλλοτε ανατρέπει τη σημασία a priori, τη σημασία δηλαδή που φέρει η ονομασία για τον ονοματοθέτη τη στιγμή της ονοματοθεσίας...
Με άλλα λόγια το κύριο όνομα είναι συχνά φορέας μηνύματος, το οποίο αναλύεται διαφορετικά τη στιγμή της κατονομαστικής πράξης, της παραγωγής, απ’ ό,τι τη στιγμή της πρόσληψης. Με τον τρόπο αυτό, όπως ένα απλό νούμερο μιας καντάτας του Bach ή μιας συμφωνίας του Beethoven έχουν αποβεί, όπως όλοι γνωρίζουμε, σύμβολα στον τομέα της μουσικής, έτσι ένας και μόνο τίτλος, όπως η Κοιμωμένη του Γιαννούλη Χαλεπά έχει αποβεί το σύμβολο της νεοελληνικής γλυπτικής, γύρω από το οποίο δημιουργήθηκε ένας ολόκληρος μύθος».
Αυτά για κοιμωμένες, διόλου χαριτωμένες. Θα επανέλθουμε.
