Του Φάνη Ζώη
[email protected]
Πλούτος, που μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της χώρας, σε συνεργασία με τα logistics, χαρακτηρίζονται από ναυτιλιακές εταιρείες και logisticians τα λιμάνια της Ελλάδας.
Η ιδιωτικοποίηση των λιμένων και η λειτουργία τους υπό συνθήκες αυξημένης αποδοτικότητας, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς Εφοδιαστικής Αλυσίδας, αναμένεται να επηρεάσει τόσο τις επιμέρους λειτουργίες των λιμένων, όσο και τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που συνδέονται με την εξυπηρέτηση των επιπλέον φορτίων άμεσα και έμμεσα όπως οι σιδηροδρομικές μεταφορές και ο ευρύτερος κλάδος διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics).
Ήδη όπως προκύπτει και από τον ΟΛΠ, πέραν των υποχρεωτικών επενδύσεων που προβλέπονται στη σύμβαση παραχώρησης με την Ελληνική Δημοκρατία, είναι δεδομένη και η υλοποίηση και άλλων μη υποχρεωτικών επενδύσεων, τόσο από τη μεριά του διαχειριστή του λιμανιού όσο και από άλλους φορείς που εκτιμάται πως θα επηρεαστούν από την ευρύτερη δραστηριότητα της εταιρείας (π.χ. σιδηροδρομικό δίκτυο, δημιουργία μεταφορικών κόμβων πολυεθνικών κτλ.).
Η παραχώρηση των λιμένων μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας και να στείλει ισχυρό σήμα στις διεθνείς αγορές ότι η Ελλάδα είναι ένας ασφαλής και ελκυστικός επενδυτικός πόλος, αναφέρουν. Η ανάπτυξη του λιμένα Πειραιώς και η δημιουργία ενός κέντρου διεθνούς εμβέλειας για το διαμετακομιστικό εμπόριο αλλά και για τον τουρισμό και την κρουαζιέρα αναμένεται να έχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις στην εγχώρια οικονομία και κοινωνία μέσω των αμέσων επενδυτικών επιδράσεων αλλά και των συνεργειών και των λοιπών καθετοποιημένων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν.
Συγκεκριμένα, η δυνητική επίδραση της ιδιωτικοποίησης στον κύκλο εργασιών επιμέρους δραστηριοτήτων του λιμένα, όπως ο σταθμός οχημάτων και η ακτοπλοΐα στην περίπτωση του ΟΛΠ, καθώς και η αύξηση που δύναται να επέλθει στο παραχθέν προϊόν κλάδων του ευρύτερου οικοσυστήματος, όπως σιδηροδρομικές μεταφορές και συναφείς υπηρεσίες (logistics) εκτιμάται ότι θα είναι μεγάλη. Υπολογίζεται ότι, υπό συντηρητικές υποθέσεις, ο κύκλος εργασιών των επιμέρους δραστηριοτήτων του ΟΛΠ θα ενισχυθεί κατά περίπου 30 εκατ. ευρώ το 2025.
Πέραν της αύξησης στον κύκλο εργασιών των επιμέρους δραστηριοτήτων του λιμένα ως αποτέλεσμα της βελτίωσης της αποδοτικότητας και των υποχρεωτικών επενδύσεων που προβλέπονται στη σχετική σύμβαση παραχώρησης, εκτιμάται πως το προϊόν του λιμένα και άλλων συναφών κλάδων θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω εφόσον ο ΟΛΠ δραστηριοποιηθεί ενεργά στην προώθηση ολοκληρωμένων μεταφορικών λύσεων.
Ενδεικτικά, κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η ιδιωτικοποίηση του λιμένα και η λειτουργία του σε όρους βέλτιστης παραγωγικότητας συνδέεται με μεταβολές στον κύκλο εργασιών της Προβλήτας Ι, με ενίσχυση του προϊόντος στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας αλλά και στο προϊόν των σιδηροδρομικών μεταφορών.
Σύμφωνα με στοιχεία, το 2014 η Προβλήτα Ι εξυπηρέτησε περίπου 657 χιλ. TEUs. Χρησιμοποιώντας το μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης των διακινηθέντων φορτίων (του 2,7%) προκύπτει πως η Προβλήτα Ι θα αγγίξει το όριο της λειτουργικής της δυναμικότητας (70% της συνολικής χωρητικότητας) το 2018 και θα παραμείνει σταθερός την περίοδο 2019 - 2025.
Μια αύξηση της δυναμικότητας της Προβλήτας Ι κατά 50% (από 1 εκατ. TEUs σε 1,5 εκατ. TEUs) μέσα από υλοποίηση επενδυτικών έργων μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον κύκλο εργασιών της τάξης των 116,3 εκατ. ευρώ έως το 2025.
Η μετατροπή των λιμανιών σε σύγχρονα διαμετακομιστικά κέντρα, τονίζεται από παράγοντες της αγοράς, θα επηρεάσει τον προϊόν των κλάδων που σχετίζονται με τις θαλάσσιες μεταφορές και ειδικότερα στο προϊόν του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics). Σύμφωνα με σχετική μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, η αύξηση της μεταφορικής δραστηριότητας εξαιτίας της ευρύτερης βελτίωσης των λιμένων αναμένεται να δράσει καταλυτικά στη βελτίωση του κύκλου εργασιών του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας που μπορεί να ξεπεράσει τα 2,5 δισ. το 2018 από 0,4 δισ. το 2012.
Με δεδομένο πως οι απαραίτητες σχετικές επενδύσεις έχουν ορίζοντα διετίας και λαμβάνοντας υπόψη τη δυσμενέστερη εξέλιξη της οικονομίας, αλλά και την επιδείνωση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης, ο επιπλέον κύκλος εργασιών στον κλάδο εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω της βελτίωσης της λειτουργίας του ΟΛΠ αναμένεται να ανέλθει από περίπου 0,8 δισ. ευρώ το 2018 σε περίπου 2 δισ. ευρώ το 2025.
Πέραν του κλάδου της εφοδιαστικής αλυσίδας, ενδεχόμενη βελτίωση των μεταφορικών υπηρεσιών που παρέχονται στο λιμάνι, μπορεί υπό κατάλληλες συνθήκες να επηρεάσει και τον κύκλο εργασιών των σιδηροδρομικών μεταφορών.
Σήμερα, εξαιτίας προβλημάτων που σχετίζονται τόσο με έλλειψη σε μηχανοδηγούς, αλλά και με την περιορισμένη ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου, εκτιμάται ότι μεταφέρονται περίπου 19.760 TEUs προς την Κεντρική Ευρώπη σε ετήσια βάση.
Υποθέτοντας πως το πρόβλημα της έλλειψης μηχανοδηγών θα λυθεί μετά την πώληση των μετοχών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στην ιταλική FSI, ενώ ταυτόχρονα ολοκληρώνεται και η υλοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων σε σχετικές υποδομές (π.χ. νέα διπλή σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα - Θεσ/νίκη) ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων μπορεί να διαμορφωθεί σε 197.600 TEUs το 2019, που ισοδυναμεί με περίπου 20 δρομολόγια ανά ημέρα και προς τις δύο κατευθύνσεις (Θριάσιο Πεδίο - Κεντρική Ευρώπη).
Στη συνέχεια, υποθέτοντας έναν μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής των διακινηθέντων φορτίων της τάξης του 15%, εκτιμάται πως το 2025 ο αριθμός των εμπορευματοκιβωτίων που θα μετακινούνται προς και από την Κεντρική Ευρώπη θα ξεπερνάει τα 450.000 TEUs, που ισοδυναμεί με πάνω από 45 δρομολόγια ανά ημέρα. Υποθέτοντας ότι η τιμολογιακή πολιτική δεν είναι γραμμική ως προς το σύνολο των διακινηθέντων όγκων (από 1.579 ευρώ ανά TEU για όγκους έως 20.000 TEUs το έτος, μέχρι 1.000 ευρώ για όγκους από 450.000 TEUs το έτος και άνω), τότε ο κύκλος εργασιών των σιδηροδρομικών μεταφορών αναμένεται να σημειώσει ετήσια αύξηση που κυμαίνεται από 78 εκατ. ευρώ έως και 418 εκατ. ευρώ το 2025. Συνολικά αναμένεται βελτίωση του κύκλου εργασιών κατά περίπου 2,2 δισ. ευρώ έως το 2025.
Στην περίπτωση που ληφθούν υπόψη και οι πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στους υπόλοιπους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, εφαρμόζοντας τον πολλαπλασιαστή που προβλέπεται στη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, τότε η συνολική επίδραση σε όρους παραγόμενου προϊόντος αναμένεται να πλησιάσει τα 4 δις το 2025.
Εκτιμώντας την εξέλιξη της αξίας παραγωγής στην ελληνική οικονομία, βάσει προβλέψεων του ΔΝΤ για την εξέλιξη του ΑΕΠ, η εκπλήρωση των παραπάνω υποθέσεων μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της αξίας παραγωγής στο σύνολο της οικονομίας κατά περίπου 1% προς το τέλος του 2025.
