Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Με κάθε ταρακούνημα, πολιτικό, γεωπολιτικό, οικονομικό, η τουρκική λίρα είναι το πρώτο «θύμα», βουλιάζοντας σε ιστορικό χαμηλό. Το ίδιο συνέβη και τώρα. Από τα χειρότερα σε επίδοση νομίσματα αναδυόμενων αγορών στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, η λίρα χτύπησε αλλεπάλληλα ναδίρ τις τελευταίες πέντε συνεδριάσεις. Και ο πανίσχυρος πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν βλέπει παντού «αόρατους εχθρούς» να υπονομεύουν την οικονομία, τη στιγμή όμως που μία σειρά από δικές του ενέργειες, όπως καταστρατήγηση των δημοκρατικών διαδικασιών, φίμωση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, φυλάκιση πολιτικών αντιφρονούντων, παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και διαφθορά, έχουν βαρύ τίμημα για τη χώρα.
Στην προσπάθειά του λοιπόν να εδραιώσει την εξουσία του, αντικατέστησε την αρχική μεταρρυθμιστική ατζέντα του με νεποτισμό, δωροδοκίες και ανάμιξη στις χρηματοοικονομικές αγορές, με την τουρκική οικονομία να πιέζεται από την πτώση του τουρισμού, την αύξηση του εταιρικού χρέους και από ένα τεράστιο έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που χρειάζεται ξένες επενδύσεις για να χρηματοδοτηθεί. Ο κ. Ερντογάν έκανε λόγο για «παιχνίδια που παίζονται στην τουρκική οικονομία. Και λέω σε αυτούς που επιτίθενται στην οικονομία μας: δεν θα πετύχετε. Όπως έχετε αποτύχει στο παρελθόν, θα αποτύχετε και τώρα». Τέτοιου είδους όμως σχόλια δεν τονώνουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των προβλημάτων της Τουρκίας είναι ενδογενές, έχοντας επανειλημμένως εκδηλώσει ανησυχίες για την υπερβολική επιρροή που ασκεί ο κ. Ερντογάν στη νομισματική πολιτική. Αυτοαποκαλούμενος ως «εχθρός των επιτοκίων», έχει επανειλημμένως ζητήσει από την κεντρική τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια για να ενισχύσει τους ρυθμούς ανάπτυξης, παρότι ο πληθωρισμός μετριέται με διψήφιο ποσοστό. Η απροθυμία της κεντρικής τράπεζας να καταστήσει την πολιτική της πιο αυστηρή -κράτησε τα επιτόκια σταθερά στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις της- το μόνο που έχει κάνει είναι να ενισχύσει την πεποίθηση ότι βρίσκεται υπό πολιτική επιρροή. Αυτό που θέλουν να δουν οι αγορές, αυτή τη στιγμή, είναι μία αύξηση των επιτοκίων, για να πειστούν ότι η κεντρική τράπεζα είναι αξιόπιστος θεσμός. Το ίδιο δείχνουν και τα χθεσινά στοιχεία για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που ανήλθε στα 4,152 δισ. δολάρια τον Φεβρουάριο, χαμηλότερα μεν των προβλέψεων, αλλά 60% υψηλότερο από πέρυσι.
Πόσο ακόμη όμως μπορεί να συντηρείται με τεχνητά μέσα η ανάπτυξη; Τα περιθώρια στενεύουν και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο Ταγίπ Ερντογάν.
