Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Ο ένας στους τέσσερις κατοίκους του Λεκανοπεδίου με εξαρτημένη σχέση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα εργάζεται με καθεστώς περιστασιακής απασχόλησης (σύμβαση ορισμένου χρόνου, σύμβαση έργου, με μπλοκάκι, ή ακόμη και χωρίς σύμβαση). Σύμφωνα με την έρευνα του Εργατικού Κέντρου Αθήνας (ΕΚΑ), το ποσοστό της περιστασιακής απασχόλησης καταγράφεται σχετικά μεγαλύτερο στις γυναίκες (29%) και στις νεότερες ηλικίες, ενώ ο ένας στους τρεις εργαζόμενους ηλικίας 18-34 ετών (33,2%), εργάζεται σε περιστασιακή εργασία.
Οι επτά στους δέκα μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα δήλωσαν πως εργάζονται με πλήρες ωράριο ενώ το 30% εργάζονται με μερική απασχόληση (λιγότερες ώρες ή ημέρες). Η μερική απασχόληση στις γυναίκες και στους νέους εργαζόμενους 18-34 ετών ξεπερνά το 40% (γυναίκες 41,1%, νέοι 41,5%).
Τονίζεται πως το 57% όσων προσλήφθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες δήλωσαν πως εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης. Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει την ραγδαία επιδείνωση στην αγορά εργασίας και την ισχυρή τάση απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων.
Τα κρούσματα της παραβίασης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων εμφανίζονται εντονότερα στις μικρότερες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα στις προσλήψεις των τελευταίων ετών της κρίσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας το ¼ όσων προσλήφθηκαν την τελευταία τριετία στερείται πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης. Πλήρη ασφαλιστική κάλυψη δήλωσε πως έχει το 82,7% των εργαζομένων. Το 10,3% ανέφερε πως είναι μεν ασφαλισμένος/η αλλά για λιγότερες ώρες/μισθό ενώ το 6,1% δήλωσε πως εργάζεται χωρίς ασφάλιση.
Ώρες εργασίας
Ο εβδομαδιαίος μέσος όρος ωρών εργασίας, κατά δήλωση των εργαζομένων, υπολογίζεται στις 38 ώρες την εβδομάδα. Σημειώνεται πως το 43% των εργαζομένων ανέφερε πως έχει αναγκαστεί να εργαστεί και Κυριακές (άνδρες 50%, γυναίκες 35%). Η σχετικά μεγάλη διασπορά των ωρών εργασίας καταδεικνύει και το μέγεθος της ελαστικοποίησης των σχέσεων εργασίας.
Μισθοί
Ο μέσος όρος των καθαρών μηνιαίων αποδοχών ανέρχεται στα 806 ευρώ. Τις χαμηλότερες αποδοχές έχουν οι γυναίκες και οι νέοι. Ο ένας στους πέντε εργαζόμενους πληρώνεται με μισθό κάτω των 500 ευρώ. Στην κατηγορία των μισθωτών με μισθό κάτω των 500 ευρώ βρίσκεται το 11,2% των ανδρών και το 27,8% των γυναικών. Οι εργαζόμενοι κάτω των 35 ετών πληρώνονται με μισθό κάτω των 500 ευρώ σε ποσοστό 31,5%, ενώ όσοι προσλήφθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες δηλώνουν πως έχουν μισθό κάτω των 500 ευρώ σε ποσοστό 42,1% γεγονός που καταδεικνύει την σαφή και συνεχή τάση μείωσης των αποδοχών. Αν, δε, υπολογισθεί και η αναλογική κατανομή όσων δεν απαντούν στην ερώτηση σχετικά με το ύψος του μισθού τους, το ποσοστό όσων λαμβάνουν μισθό κάτω των 500 ευρώ εκτιμάται ότι είναι μεγαλύτερο κατά τουλάχιστον τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
Απλήρωτη εργασία /καθυστέρηση καταβολής μισθών
Το 35% των εργαζομένων δήλωσε πως για τις τυχόν υπερωρίες εκτός του συμφωνημένου ωραρίου, δεν πληρώνονται επιπλέον. Το φαινόμενο των απλήρωτων υπερωριών είναι συχνότερο στις γυναίκες (37% έναντι 33,7% των ανδρών).
Μόνο το 57% των εργαζομένων δηλώνουν πως λαμβάνουν τον μισθό πάντα στην ώρα του χωρίς καθυστέρηση, ενώ το 42,5% των εργαζομένων αναφέρει προβλήματα στην καταβολή του μισθού τους. Συγκεκριμένα, το 33% των εργαζομένων δήλωσαν πως λαμβάνουν τον μισθό τους συνήθως με καθυστέρηση και το 9,3% των εργαζομένων αναφέρουν πως η καταβολή του μισθού τους καθυστερεί πάντα. Οι καθυστερήσεις στην καταβολή των δεδουλευμένων παρατηρείται σχετικά περισσότερο στις γυναίκες εργαζόμενες (45,3%) έναντι (39,6%) των ανδρών. Ο συνηθέστερος χρόνος καθυστέρησης είναι ο ένας μήνας.
