Από την έντυπη έκδοση
Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]
Με προσδοκίες για ουσιαστική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις που αφορούν το ονοματολογικό, συναντάται σήμερα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον ομόλογό του της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός. Ως «ιδανική για λύση» χαρακτηρίζουν τη συγκυρία οι ΗΠΑ χάρη στην εκλογή διαλλακτικότερης κυβέρνησης στα Σκόπια. Νέες αποστάσεις Ν.Δ. από λύση με σύνθετη ονομασία.
Η σημερινή συνάντηση Αλέξη Τσίπρα - Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός αντιμετωπίζεται ως καταλύτης για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων, αφού ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ θα κληθεί ουσιαστικά να αποδείξει ότι προτίθεται να εγκαταλείψει όχι μόνο ρητορικά, αλλά και στην πράξη την αδιάλλακτη πολιτική των προκατόχων του στο ονοματολογικό. Μάλιστα, ο κ. Ζάεφ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του για το αν θα αποδεχτεί το ελληνικό αδιαπραγμάτευτο αίτημα για εγγυήσεις κατά του αλυτρωτισμού με την απαλοιφή κάθε σχετικής αναφορά στο Σύνταγμα της πΓΔΜ. Επί τάπητος θα τεθεί όμως και το ζήτημα της «ταυτότητας», δηλαδή οι ρηματικές διατυπώσεις για την επίσημη γλώσσα και την υπηκοότητα των πολιτών της πΓΔΜ.
Η αντιπαράθεση της κυβέρνησης με την αξιωματική αντιπολίτευση δείχνει να οξύνεται, με το Μέγαρο Μαξίμου να συνεχίζει την τακτική των προσωπικών επιθέσεων στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Ν.Δ. να κινείται σταθερά προς σκληρότερες θέσεις. Χθες, μάλιστα, η Ν.Δ. -εν μέσω διαξιφισμών με την κυβερνητική πλευρά- πήρε σαφείς αποστάσεις από το ενδεχόμενο σύνθετης ονομασίας και ειδικά από την πρόταση για «Νέα Μακεδονία». Το ζήτημα ανέκυψε όταν το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού κάλεσε τη Ν.Δ. και τον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη να ξεκαθαρίσουν εάν συμφωνούν ή όχι με την αναφορά της Ντόρας Μπακογιάννη το 2008, ως υπουργού Εξωτερικών, ότι «το όνομα “Νέα Μακεδονία” θα μπορούσε να είναι, εν μέρει, γεωγραφικός προσδιορισμός».
Ν.Δ.: Βρισκόμαστε σε άλλη συγκυρία από το 2008
Απαντώντας η Ν.Δ. ξεκαθάρισε ότι «σήμερα βρισκόμαστε σε άλλη συγκυρία». Προκάλεσε δε το Μέγαρο Μαξίμου να πει ποια είναι η θέση του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου παραπέμποντας στις διαφωνίες του προέδρου των ΑΝΕΛ, Πάνου Καμμένου.
Επίσης η Ν.Δ. θύμισε στην κυβέρνηση ότι ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο νυν υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου, η αντιπρόεδρος της Βουλής Τασία Χριστοδουλοπούλου είχαν υποστηρίξει εγγράφως ότι δεν διακυβεύεται κανένα εθνικό συμφέρον «αν δοθεί η δυνατότητα στη γειτονική χώρα να διατηρήσει τη συνταγματική της ονομασία». Παράλληλα, ο τομεάρχης Άμυνας της Ν.Δ., Βασίλης Κικίλιας, εκδήλωσε από χθες την πρόθεσή του να παραβρεθεί στο συλλαλητήριο για το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ. Από την πλευρά του ο ΣΥΡΙΖΑ κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αποπέμψει το στέλεχος της Ν.Δ. Δημήτρη Τρούπο, ο οποίος ανήρτησε στο διαδίκτυο ρατσιστικές εκφράσεις κατά της πΓΔΜ αποκαλώντας «πίθηκους» τους πολίτες της γειτονικής χώρας και απείλησε με «κρεμάλες» τον πρωθυπουργό.
Ο πρόεδρος της Ν.Δ. αναμένεται να αναφερθεί αναλυτικά στη θέση του κόμματός του για το ονοματολογικό στο πλαίσιο συνεδρίασης της Πολιτικής Επιτροπής που πραγματοποιείται σήμερα στις 16:30. Στη συνεδρίαση αναμένονται με ενδιαφέρον και οι τοποθετήσεις της «καραμανλικής» και της «σαμαρικής» πτέρυγας. Χθες πάντως ο τομεάρχης Υποδομών της Ν.Δ. Κώστας Καραμανλής ανέφερε ότι «από τη Ν.Δ. και από την κυβέρνηση μιλούν πολλοί άνθρωποι που δεν πρέπει να μιλάνε» και σημείωσε ότι «η επιθυμία του κάθε πατριώτη Έλληνα και όλων μας στη Ν.Δ. είναι να μην υπάρχει ο όρος Μακεδονία».
ΗΠΑ: Αισιοδοξία
Οι συνομιλίες των δύο πρωθυπουργών πραγματοποιούνται, πάντως, και υπό το βλέμμα και τη στήριξη των ΗΠΑ. καθώς η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι η επίλυση του ονοματολογικού αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Ο Αμερικάνος πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ εκδήλωσε το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας ότι η συγκεκριμένη περίοδος είναι «ιδανική» για διάλογο ώστε να βρεθεί λύση στο ονοματολογικό. Ο κ. Πάιατ επισήμανε, μάλιστα, ότι βασίζει την αισιοδοξία του στην πολιτική αλλαγή στην πΓΔΜ. Οι δηλώσεις του Αμερικανού πρέσβη πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο συνάντησης που είχε με τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος τάσσεται υπέρ της προσπάθειας για λύση και έχει δεχθεί επιθέσεις από ακραίες εθνικιστικές φωνές.
Τα σενάρια και η κοινοβουλευτική «αριθμητική» της κυβέρνησης
Συνθήκες προετοιμασίας για σκληρό μπρα ντε φερ με την αξιωματική αντιπολίτευση, με αντικείμενο τη διαχείριση του Σκοπιανού, επικρατούν στην κυβέρνηση.
Κυβερνητικοί παράγοντες εκτιμούν ότι εάν οι διαπραγματεύσεις με τη νέα κυβέρνηση των Σκοπίων προχωρήσουν, η επίτευξη συμφωνίας στο θέμα του ονόματος μπορεί να αποτελέσει καταλύτη αλλαγών και πολιτικών εξελίξεων στο εσωτερικό σκηνικό.
Θεωρούν ότι το δύσκολο κομμάτι του εγχειρήματος είναι οι διαπραγματεύσεις και όχι η διαχείριση ενδεχόμενης συμφωνίας στο εσωτερικό της χώρας. Η κυβέρνηση βασίζεται στη στήριξη του διεθνούς παράγοντα (ΗΠΑ και Ε.Ε.), που διατυπώνει δημόσια ότι επιθυμεί επίλυση του θέματος, και ποντάρει ότι θα συνεχίσει να έχει αυτή τη στήριξη αν συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος.
Υποστηρίζουν ότι δεν αγνοούν και δεν υποβαθμίζουν -μετά το αρχικό σοκ της μεγάλης συμμετοχής στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης- τις αντιδράσεις, εκτιμούν ωστόσο ότι αν δεν υπάρξει συμφωνία, τότε θα πρέπει να έχουν εξαντλήσει από την πλευρά τους τα περιθώρια που υπάρχουν ώστε να μη χρεωθούν το νέο αδιέξοδο. Παράλληλα θεωρούν ότι αν υπάρξει συμφωνία που μπορεί να παρουσιαστεί, τότε στη Βουλή θα υπάρξει ευρεία διακομματική στήριξη, πολύ μεγαλύτερη της κοινοβουλευτικής δύναμης της πλειοψηφίας, ακόμα και χωρίς τους ΑΝΕΛ.
Ειδικότερα:
Στο ένα σενάριο αναμένουν την υπερψήφιση ενδεχόμενης συμφωνίας από ευρεία πλειοψηφία 193 βουλευτών, αν τελικά η Νέα Δημοκρατία αποφασίσει μαζικά να απέχει ή να καταψηφίσει. Σε αυτό το σενάριο, στους 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, προσθέτουν τους 15 του ΚΚΕ, τους 6 του Ποταμιού, τους 20 της Δημοκρατικής Συμπαράταξης -εκτιμώντας ότι η τελευταία δήλωση Γεννηματά αποτελεί προάγγελο αποδοχής μίας λύσης που θα είναι εντός της εθνικής γραμμής που έχει περιγράψει η κυβέρνηση-, 3 ανεξάρτητους (Παπακώστα, Θεοχάρη, Μάρκου) και τουλάχιστον 4 από τους ΑΝΕΛ, δηλαδή τους βουλευτές που μετέχουν στην κυβέρνηση (Π. Καμμένο, Κουντουρά, Κόκκαλη και Κόλλια - Τσαρουχά).
Στο άλλο σενάριο υπολογίζουν την υπερψήφιση ενδεχόμενης συμφωνίας από πλειοψηφία 170 βουλευτών, όπου στους 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προστίθενται οι 15 του ΚΚΕ, οι 6 του Ποταμιού, οι 3 ανεξάρτητοι (Παπακώστα, Θεοχάρης, Μάρκου) και ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ Θανάσης Θεοχαρόπουλος, αν τελικά η ΔΗΣΥ καταλήξει να απέχει ή να καταψηφίσει.
Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει αφενός να αναδείξει ρήγματα στο εσωτερικό της Ν.Δ. και αφετέρου να εμφανίσει την αξιωματική αντιπολίτευση απομονωμένη και τον αρχηγό της Κυριάκο Μητσοτάκη εγκλωβισμένο ανάμεσα στον ακροδεξιό και τον κεντρώο χαρακτήρα του κόμματός του. Αναμένουν ότι ο κ. Μητσοτάκης θα επιδιώξει να δώσει «γενικό αντικυβερνητικό χαρακτήρα» στη δική του στάση και να συσπειρώσει γύρω απ’ αυτήν και άλλα κόμματα, εκτιμούν ωστόσο ότι δεν θα επιτύχει τον σκοπό του.
Στο ίδιο πλαίσιο, κυβερνητικοί παράγοντες, εκτιμούν ότι η Δημοκρατική Συμπαράταξη βρίσκεται πιο κοντά στην ψήφιση από την καταψήφιση μίας λύσης που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, κοινή έναντι όλων (erga omnes), και απόρριψη κάθε αλυτρωτισμού από την πλευρά της γείτονος. Σημειώνουν τη σημαντική επιρροή του Γιώργου Παπανδρέου στη Φώφη Γεννηματά στον χειρισμό των εθνικών θεμάτων και εκτιμούν ότι ακόμα κι αν υπάρξουν βουλευτές που δεν θα υπακούσουν, οι περισσότεροι βουλευτές της ΔΗΣΥ θα ενταχθούν στην επίσημη γραμμή.
Οι εκτιμήσεις αυτές γεννούν σενάρια για μελλοντική σύγκλιση του ΣΥΡΙΖΑ με βουλευτές από την ομάδα των ανεξάρτητων ή και των άλλων κομμάτων που θα στηρίξουν μία ενδεχόμενη κυβερνητική πρόταση για επίλυση του Σκοπιανού. Στην κυβέρνηση και στον ΣΥΡΙΖΑ δεν κρύβουν την εκτίμησή τους ότι αν τα πράγματα προχωρήσουν όπως υπολογίζουν, τότε θα ανακινηθεί νέα συζήτηση για τα όρια και τους συσχετισμούς των σημερινών κομμάτων, με καταλύτη τη στάση του κάθε κόμματος και του κάθε βουλευτή ξεχωριστά, στο Σκοπιανό. Με την προϋπόθεση ότι οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν σε συμφωνία, για την οποία είναι βέβαιο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει ό,τι μπορεί, ακόμα και χωρίς τον Πάνο Καμμένο και τους ΑΝΕΛ.
