Ο Σοβιετικός σκηνοθέτης, θεωρητικός της τέχνης, της τεχνικής του κινηματογράφου και ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού αλλά και παγκόσμιου κινηματογράφου Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν (Sergei M. Eisenstein), έχει σήμερα την τιμητική του, αφού η Google του αφιερώνει το σημερινό της doodle, με αφορμή τη συμπλήρωση 120 χρόνων από τη γέννησή του.
Ο Αϊζενστάιν ήταν πρωτοπόρος στη χρήση του μοντάζ και το έργο του επηρέασε σημαντικά τους πρώτους σκηνοθέτες ταινιών.
Γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, από ευκατάστατους γονείς, που του εξασφάλισαν μια καλή μόρφωση. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Αϊζενστάιν, ήταν αρχιτέκτονας βαλτικής, γερμανικής, εβραϊκής, και σουηδικής καταγωγής ενώ η μητέρα του, Γιούλια, ήταν Ρωσίδα και μέλος της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας. Ως παιδί ακόμα, μιλούσε 3 ξένες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά), ενώ αργότερα παρακολούθησε μαθήματα μηχανικής και αρχιτεκτονικής.
Την ίδια εποχή έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τη ζωγραφική φιλοτεχνώντας αφίσες. Σύντομα, ανακάλυψε το θέατρο και ανέβασε στη Μόσχα πολλά θεατρικά έργα, όπως «Η αυτού μεγαλειότης η πείνα», «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ, «Σοφός Άνθρωπος» του Οστρόβσκι και «Μάσκες αερίου». Έγραψε πολλά δοκίμια στα οποία ανέλυσε τα έργα και την τεχνική του και διατύπωσε τις σκέψεις του για την τέχνη του κινηματογράφου. «Θωρηκτό Ποτέμκιν»
Το 1924 ξεκίνησε η καριέρα του στον κινηματογράφο σκηνοθετώντας το έργο «Απεργία» που έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, παρ' όλες τις αδυναμίες του. Το 1925 σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, «Θωρηκτό Ποτέμκιν», σε δικό του σενάριο.
Η υπόθεση βασίζεται στην ανταρσία των ναυτών του θωρηκτού Ποτέμκιν στις 27 Ιουνίου του 1905. Εκείνη τη χρονιά οι Ρώσοι πολεμούσαν με την Ιαπωνία και οι συνεχείς ήττες των Ρώσων ήταν καταστροφικές για το ηθικό των ναυτών, οι οποίοι έπρεπε να ανέχονται και τη βάναυση συμπεριφορά των αξιωματικών. Αφορμή για την ανταρσία ήταν το χαλασμένο κρέας του συσσιτίου. Οι ναύτες αρνήθηκαν να το φάνε και παραπονέθηκαν στους ανώτερούς τους.
Η σκηνή που έχει μείνει στην ιστορία είναι οι «Σκάλες της Οδησσού». Στην ταινία, οι στρατιώτες του Τσάρου κατεβαίνουν απειλητικά τις τεράστιες σκάλες της Οδησσού. Ο κόσμος τρέχει να σωθεί, ποδοπατώντας όποιον βρεθεί μπροστά του. Μία μητέρα χάνει τον μικρό της γιο, ο οποίος ποδοπατείται απ’ το πλήθος. Ένα καρότσι με ένα μωρό κατρακυλά στις σκάλες, ενώ αίμα τρέχει από τα μάτια μίας γυναίκας που φοράει γυαλιά.
Ο Αϊζενστάιν χρησιμοποίησε τις πρωτοεμφανιζόμενες τεχνικές του μοντάζ για να προκαλέσει έντονη συναισθηματική φόρτιση στο κοινό. Με αυτή την ταινία, στα 27 του χρόνια, καθιερώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο. Το 1945 σκηνοθέτησε το πρώτο μέρος από την τριλογία «Ιβάν ο τρομερός», βιογραφία του Ιβάν τον οποίο θαύμαζε ο Στάλιν, ενώ το 1946 ολοκλήρωσε το δεύτερο μέρος της. Η πρεμιέρα της ταινίας στη Σοβιετική Ένωση έγινε το 1958, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του. Το τρίτο μέρος της τριλογίας δε γυρίστηκε ποτέ καθώς στις 9 Φεβρουαρίου του 1948 ο Αϊζενστάιν πέθανε από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία πενήντα χρόνων.
