Tης Ανθής Αγγελοπούλου
Η νόσος Αλτσχάιμερ δυστυχώς αποτελεί την πρόκληση του αιώνα, καθώς κάθε 3,2 δευτερόλεπτα διαγιγνώσκεται και μία νέα περίπτωση της νόσου παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), το 2017 είχαμε 50 εκατομμύρια ασθενείς με άνοια και αναμένεται ο αριθμός αυτός να αυξηθεί σε 131,5 εκατομμύρια έως το 2050 εάν δεν εφαρμοστούν παγκοσμίως αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των παραγόντων κινδύνου. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι το 2017 είχαμε περίπου 10 εκατομμύρια νέα περιστατικά ατόμων με άνοια. Το γεγονός ότι η εκτίμηση είναι κατά 30% υψηλότερη από την πρόβλεψη του 2010 που χρησιμοποιήθηκε στην έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 2012 δημιουργεί επιπλέον ανησυχία.
Να σημειωθεί ότι για την Ελλάδα ο επιπολασμός της άνοιας υπολογίζεται σε 9.59 (Ν.Α.= 5.48, Αγγειακή άνοια = 3.01), με βάση πρόσφατες μελέτες 3,6- 9,2% σε ηλικίες άνω των 65 ετών. Ακόμη πιο πρόσφατη ελληνική μελέτη υπολογίζει τον επιπολασμό της άνοιας στο 5%. Επιπλέον, το παγκόσμιο κόστος της άνοιας θα την καταστήσει ως μια ασθένεια που κοστίζει τρισεκατομμύρια δολάρια και ήδη, φαίνεται να υπερβαίνει την αγοραστική αξία των μεγαλύτερων εταιρειών του κόσμου, όπως της Google, της Exxon και της Apple.
Με δεδομένα όλα αυτά οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν εστιάσει τις προσπάθειες τους στο να αποκρυπτογραφήσουν τη νόσο, καθώς και τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της.
Μέχρι σήμερα από μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχει διαφανεί ότι οι πολυφαινόλες, η βιταμίνη C συνδυαστικά με την E, όπως και η βιταμίνη Β12, δρουν ευεργετικά κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, ενώ αντίθετα η παχυσαρκία συνδέεται με την εμφάνιση της νόσου.
Μία νεότερη μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Mount Sinai έδειξε ότι ο περιορισμός της λήψης θερμίδων από τους υδατάνθρακες της διατροφής μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη κατά της νόσου Αλτσχάιμερ, ενεργοποιώντας δομές στον εγκέφαλο που σχετίζονται με τη μακροβιότητα.
Η εργασία έγινε σε πειραματόζωα και σύμφωνα με τα ερευνητικά στοιχεία διαφαίνεται ότι ορισμένες μορφές διατροφής πειραματικού τύπου πιθανόν να είναι σε θέση να απαλύνουν ή ακόμη να προκαλούν υποχώρηση των συμπτωμάτων της ασθένειας Αλτσχάιμερ.
Για παράδειγμα στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ, η βήτα αμυλοειδής πρωτεΐνη δημιουργεί πλάκες που συσσωρεύονται στο εγκέφαλο. Η ανωμαλία αυτή ευθύνεται για τη δραστηριοποίηση των πρωτεϊνών SIRT1 που επηρεάζουν το μεταβολισμό και τη γήρανση. Η αύξηση των αμυλοειδών πλακών σχετίζεται με επιδείνωση της νόσου.
Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Mount Sinai διαπίστωσαν ότι η βήτα αμυλοειδής πρωτεΐνη μειώθηκε στον εγκέφαλο πειραματόζωων όταν τους μείωσαν την πρόσληψη θερμίδων ιδιαίτερα αυτών που προέρχονται από υδατάνθρακες. Ενώ, παρατήρησαν ότι η αύξηση των θερμίδων μέσω κορεσμένων λιπαρών ευθύνεται για το σχηματισμό περισσότερων πλακών βήτα αμυλοειδούς πρωτεΐνης στον εγκέφαλο.
Η εργασία αυτή είναι η πρώτη, που εισηγείται τον περιορισμό των θερμίδων διατροφής, καθώς αυτό, μπορεί να ενεργοποιεί τους μηχανισμούς στον εγκέφαλο (πρωτεΐνες SIRT1 και α-σεκρετάση) που είναι σε θέση να προλαμβάνουν τη νευροπάθεια που προκαλεί η βήτα αμυλοειδής πρωτεΐνη στον εγκέφαλο.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων προάγει, όπως όλα δείχνουν, τη μακροζωία χωρίς να υπάρχουν βλάβες στον εγκέφαλο και αυτό πιθανότατα να είναι το «κλειδί» για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου.
