Η γερμανική αγορά εργασίας διάγει κατά την άποψη πολλών ειδικών μια από τις καλύτερες περιόδους της. Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε το 2017 κατά 0,4% συγκριτικά με το 2016, στο 5,7%. Πρόκειται για τη χαμηλότερη τιμή από τη Γερμανική Επανένωση τη δεκαετία του 1990. Οι ειδικοί συμφωνούν ανεπιφύλακτα ότι η άνθηση της γερμανικής αγοράς εργασίας θα συνεχιστεί και το 2018, ωστόσο έκπληξη προκαλεί το πόσο αποκλίνουν οι απόψεις τους σε σχέση με τον ρυθμό μείωσης της ανεργίας τη νέα χρονιά. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών κινούνται μεταξύ ευφορίας και συγκρατημένου σκεπτικισμού. Ορισμένοι θεωρούν ότι μετά από διαδοχικά ρεκόρ απασχόλησης, το ποσοστό ανεργίας δεν έχει ιδιαίτερα περιθώρια για περαιτέρω μείωση.
Οι αναλυτές του Ινστιτούτου Ερευνών της Αγοράς Εργασίας (IAB), το οποίο υπάγεται στη γερμανική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εργασίας, εκφράζονται εξαιρετικά επιφυλακτικοί φέτος. Μετά από χρόνια άκρως αισιόδοξων εκτιμήσεων, η νέα τους πρόγνωση τους κατατάσσει στην πλευρά των σκεπτικιστών. Μετά από τρία χρόνια μεγάλης ακμής στην αγορά εργασίας, οι ειδικοί του ΙΑΒ εκτιμούν ότι το 2018 θα υπάρξει μια ανάπαυλα. Οι γερμανοί αναλυτές προβλέπουν μεν περαιτέρω μείωση τους αριθμού των ανέργων κατά 60.000, ωστόσο αυτή υπολείπεται αισθητά του περιορισμού των ανέργων το 2017 κατά 160.000. Τα δύο χρόνια που προηγήθηκαν ο αριθμός των μη απασχολούμενων είχε περιοριστεί ετησίως κατά 104.000.
Σοβαρές ελλείψεις και στο Δημόσιο
Αίσθηση προκαλεί το μεγάλο χάσμα που καταγράφεται στις εκτιμήσεις των ειδικών για τη νέα χρονιά. Ορισμένοι οικονομολόγοι μεγάλων τραπεζικών ομίλων θεωρούν ότι η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε τόσο καλή κατάσταση ώστε ο αριθμός των ανέργων θα μπορούσε -κατά τη γνώμη τους- να σημειώσει περαιτέρω μείωση σε ετήσια βάση κατά 150.000. Άλλοι, αντιθέτως, δηλώνουν πεπεισμένοι ότι η ανεργία θα παραμείνει αμετάβλητη στα ούτως ή άλλως πρωτοφανώς χαμηλά επίπεδα του 2017.
Η αβεβαιότητα που εκφράζει μερίδα οικονομολόγων εδράζεται σε σειρά παραγόντων που μπορούν να προκαλέσουν ρήγματα στο σύνθετο οικοδόμημα της γερμανικής αγοράς εργασίας. Οι παλιές εξισώσεις «θετική οικονομική συγκυρία = άνθηση της απασχόλησης» και «αναπτυξιακή στασιμότητα = στασιμότητα στο πεδίο της απασχόλησης» δεν ισχύουν πια προ πολλού. Καθοριστικοί για τη γερμανική αγορά εργασίας είναι σήμερα κατά βάση δύο παράγοντες: οι επιπτώσεις της εισροής προσφύγων και οι δύσκολα υπολογίσιμες αρνητικές συνέπειες της αυξανόμενης έλλειψης καταρτισμένου εργατικού δυναμικού.
Σε κάθε περίπτωση η γερμανική οικονομία αναμένεται να παραμείνει και το 2018 μηχανή παραγωγής… θέσεων εργασίας. Γεγονός που ενδέχεται βαθμιαία να καταστεί προβληματικό. Τόσο η Bundesbank όσο και το Ινστιτούτο ΙΑΒ αναγνωρίζουν στο μεταξύ το σημαντικό πρόβλημα να βρεθεί επαρκές εργατικό δυναμικό για την κάλυψη των αναγκών που δημιουργεί η αναπτυσσόμενη οικονομία. Διότι τους απασχολούμενους που συνταξιοδοτούνται διαδέχονται ολοένα και λιγότεροι νέοι. Και η προσέλκυση εργατικού δυναμικού από άλλες χώρες της ΕΕ δεν αναμένεται να συνεχιστεί με τον δυναμισμό που είχε τα προηγούμενα χρόνια.
Οι ελλείψεις προσωπικού δεν προβληματίζουν όμως μόνον τον ιδιωτικό τομέα στη Γερμανία. Και στο γερμανικό Δημόσιο καταγράφονται «τρύπες». Σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις του γερμανικού Συνδέσμου Δημοσίων Υπαλλήλων dbb, το κράτος εμφανίζεται έλλειμμα 185.000 εργαζομένων. Ο σύνδεσμος dbb εκτιμά μάλιστ ότι τα επόμενα 15 χρόνια η έλλειψη προσωπικού θα οξυνθεί, δεδομένου ότι 1,5 εκατομμύρια υπάλληλοι αναμένεται να αποσυρθούν σε αυτό το διάστημα από τον δημόσιο τομέα.
