Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Τον Νοέμβριο του 1956, μία γαλλοβρετανική ταξιαρχία αλεξιπτωτιστών έφτασε στη βόρεια είσοδο της Διώρυγας του Σουέζ, που είχε λίγους μήνες νωρίτερα εθνικοποιηθεί. Ήταν μία επιχείρηση που εξελίχθηκε σε φιάσκο. Η κρίση του Σουέζ έληξε με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νάσερ πολιτικά ενισχυμένο και τη γαλλοβρετανική συμμαχία να βιώνει την ταπείνωση. Δεν ήταν φυσικά η τελευταία κρίση στην «αυλή» της Ευρώπης. Ήταν, όμως, η τελευταία μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση ευρωπαϊκών χωρών, χωρίς την άμεση συμμετοχή ή έστω τις ευλογίες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Έκτοτε οι αμερικανικές παρεμβάσεις ήταν ο κανόνας και ας ήταν η Ευρωπαϊκή Ένωση -ως σύνολο- η δεύτερη ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη του πλανήτη.
Γιατί; Γιατί πρόκειται για μία δύναμη σπασμένη σε 28 (σύντομα σε 27) κομμάτια. Από την κρίση των Βαλκανίων έως τον πόλεμο στο Ιράκ, τις πιο πρόσφατες εξελίξεις σε Λιβύη και Συρία ή ακόμη και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, έχει καταστεί σαφές πως στα ζητήματα ασφάλειας και άμυνας η Ένωση δεν έχει ενιαία φωνή, ούτε βεβαίως βούληση για ενιαία δράση. Ενώ λοιπόν αναγνωρίζεται ως ένας εμπορικός και οικονομικός κολοσσός, σε αυτό το μέτωπο παραμένει, όπως έχει σχολιάσει ο Γκι Φέρχοφσταντ στο βιβλίο του «Η ασθένεια της Ευρώπης», ένας «νάνος».
Έφτασε η ώρα αυτό να αλλάξει; Τα 23 από τα 28 μέλη, που υπέγραψαν τη Δευτέρα τη Μόνιμη Δομημένη Συνεργασία (PESCO), δηλαδή οι «πρόθυμοι» της κοινότητας, απαντούν με μία φωνή «ναι». Είναι κάτι που το πιστεύουν, θέλουν να το δουν να γίνεται πραγματικότητα, η Γαλλία (κορυφαία στρατιωτική δύναμη της Ένωσης σήμερα) και η Γερμανία. Η αποχώρηση της Βρετανίας, αν και σηματοδοτεί την απώλεια μίας σημαντικότατης δύναμης, μάλλον βοηθά την προώθηση των σχεδίων για ενιαία πολιτική άμυνας και ασφάλειας και έναν ευρωπαϊκό στρατό. Το Brexit δεν είναι ο μόνος (ούτε ο κύριος) παράγοντας που «σπρώχνει» σε αυτή την κατεύθυνση. Οι αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος, η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και ευρύτερα οι φιλοδοξίες του Πούτιν, αλλά και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ έχουν πείσει τους Ευρωπαίους πως πρέπει να «πάρουν την τύχη στα χέρια τους».
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε χαρακτηρίσει την PESCO ως την «ωραία κοιμωμένη» της Συνθήκης της Λισαβόνας. Τώρα φαίνεται να ξυπνάει. Θα πρέπει, όμως, να δώσει μάχη για να ανατρέψει την εικόνα του «νάνου».
