«Να μιλήσω για ήρωες; Να μιλήσω για ήρωες: ο Μιχάλης που έφυγε μ' ανοιχτές πληγές απ' το νοσοκομείο ίσως μιλούσε για ήρωες όταν, τη νύχτα εκείνη που έσερνε το ποδάρι του μες στη συσκοτισμένη πολιτεία, ούρλιαζε ψηλαφώντας τον πόνο μας. "Στα σκοτεινά πηγαίνουμε, στα σκοτεινά προχωρούμε. Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά"».
Αυτά τα λόγια από το ποίημα «Τελευταίος Σταθμός» του Γιώργου Σεφέρη, που γράφτηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1944 στο Σαλέρνο της Ιταλίας, ενδιάμεσο σταθμό, όπου είχε καταφύγει η εξόριστη στην Αίγυπτο ελληνική κυβέρνηση, προτάσσει η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου στο μήνυμά της με την ευκαιρία της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου.
«Παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του ελληνικού λαού, τελικά οι δυνάμεις του Αξονα επικρατούν τον Απρίλιο του 1941. Ο ηρωισμός των Ελλήνων μαχητών αναγνωρίζεται ακόμη και από τον ίδιο τον Χίτλερ, ο οποίος σε λόγο του στο Ραϊχσταγκ (4-5-1941), είπε:
"Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω ότι από όλους τους αντιπάλους που αντιμετωπίσαμε, ιδιαιτέρως ο Ελληνας στρατιώτης πολέμησε με παράτολμο θάρρος και ύψιστη περιφρόνηση προς το θάνατο. Συνθηκολόγησε δε μόνο όταν η εξακολούθηση της αντιστάσεως ήταν αδύνατη και δεν είχε κανένα νόημα"...
Σήμερα, μισό αιώνα και πλέον μετά τα ηρωικά γεγονότα, ο εορτασμός της εθνικής επετείου δεν πρέπει να παραμείνει στο επίπεδο της ρομαντικής αναπόλησης μιας εποχής ηρωισμού ή της αφορμής για πομπώδεις πατριωτικούς λόγους. Αντιθέτως, κάθε εθνική επέτειος αποκτά ιδιαίτερο νόημα ως μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ενίσχυση της εθνικής μας αυτογνωσίας και την βαθύτερη και αντικειμενικότερη γνώση της ιστορίας μας.
Ακόμη περισσότερο όμως, κάθε πολεμική σύρραξη μας επισημαίνει με τον πιο ωμό τρόπο τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου, στην δίνη του οποίου ο άνθρωπος καταντά σαν την «πραμάτεια», σαν το "αδύναμο χόρτο", κατά τον Σεφέρη».
